۹ نکته ناگفته و یک برآورد جنگی از دبیر شورای امنیت کشور

برنامه گفتگومحور ماجرای جنگ در تازه‌ترین قسمت خود، سراغ دبیر شورای امنیت کشور رفت. در این مصاحبه، ناگفته‌هایی از ماجرای جنگ ۱۲ روزه از زبان این مقام امنیتی – نظامی و یک پیش‌بینی نیز از آینده احتمالی جنگ میان اسرائیل، آمریکا و ایران مطرح شد.

علی‌اکبر پورجمشیدیان، مقام ارشد نظامی، از مهر ۱۴۰۳ معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، دبیر شورای امنیت کشور (شاک) و از ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ قائم‌مقام اسکندر مومنی است. سابقه‌ای طولانی در سطح فرماندهی ارشد سپاه دارد و حضور رسانه‌ای او همواره اندک بوده و هست. او در این مصاحبه با جواد موگویی، درباره ابعاد مختلف جنگ ۱۲ روزه صحبت کرد که چند نکته جالب توجه و مهم در خلال آن مطرح شد.

اول؛ جاسوسی اتباع، ریزپرنده‌ و تیم‌های اسرائیلی

پورجمشیدیان همچنین به موضوع جاسوسی گسترده اتباع نیز پرداخت که خبر آن در روزهای جنگ بسیار پررنگ بود. او گفت میزان همکاری اتباع خارجی از جمله اتباع افغانستان با سرویس‌های جاسوسی (به طور مشخص اسرائیل) چیزی بیشتر از همکاری برخی مردم ایران نبوده و آن قدر برجسته نیست که نیاز به طرح داشته باشد. اما به این موضوع نیز اشاره کرد که به دنبال افزایش حساسیت‌ها، در زمان جنگ تعداد دستگیری اتباع برای رد مرز افزایش پیدا کرد.

مجری برنامه از دبیر شورای امنیت کشور راجع به آمارهای ارائه شده درباره پهپادهای و ریزپرنده‌های اسرائیلی و همچنین تیم‌هایی که گفته می‌شد در این حوزه فعال بودند را غیرواقعی دانست. او هر دوی این گونه اخبار را در دسته عملیات روانی دشمن قرار داد.

دوم؛ تصمیم‌گیری درباره جانشین‌های بعدی

تعیین جانشین‌های بعدی برای مسئولین نظامی و غیرنظامی کشور حتی تا سطح استان نیز در این مصاحبه مورد توجه قرار گرفت. به گفته پورجمشیدیان، این تصمیم از سوی شورای‌عالی امنیت ملی در شرایط جنگی اتخاذ و ابلاغ شد. به این صورت که مدیران ارشد کشور تا چند جانشین بعد از خود را مشخص کنند که اگر هر کدام از آن‌ها آسیب دیدند، کار کشور با اختلال مواجه نشود.

سوم؛ نقاط ضعف اطلاعاتی

به طور طبیعی بعد از طرح موضوع ضربه از درون در جریان جنگ ۱۲ روزه و موضوع ریزپرنده‌هایی که از داخل شهرها به پرواز درآمدند، موضوع ضعف‌های اطلاعاتی نیز مطرح شد. دبیر شورای امنیت کشور اظهار داشت که دستگاه اطلاعاتی در کلیات اطلاعات (مانند وجود تهدیدات و …) خوب عمل کرد اما مسائل مربوط به اطلاعات موردی و جزئیات جای بررسی دارد.

چهارم؛ حفاظت‌ناپذیر بودن برخی دانشمندان

یکی از گروه‌های هدف اسرائیل در جریان حمله به ایران در آغاز جنگ ۱۲ روزه، دانشمندان فعال در حوزه هسته‌ای و موشکی بودند. مجری موضوع حفاظت از دانشمندان را مطرح کرد. صحبت‌های پورجمشیدیان در این مورد را باید به چند دسته تقسیم کرد. از جمله این که او می‌گوید در بازه نخست ترور دانشمندان هسته‌ای (از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰) احتمالاً تهدید تا این حد، جدی گرفته نمی‌شد. اما به این موضوع نیز می‌پردازد که سلاح در اختیار دانشمندان بوده و آموزش‌هایی نیز دیده بودند. با توجه به شرایط جدید، تمهیدات دیگری برای حفاظت از دانشمندان مانند محل سکونت آن‌ها، آموزش‌های جدید برای آنان و تیم‌های حفاظتی در نظر گرفته خواهد شد. او در پاسخ به مجری که نسبت به تجمیع مسئولین یا چهره‌های حساس در برخی نقاط مانند شهرک شهید دقایقی معترض بود، گفت پیش از این تصمیم‌ گرفت شده بود که این افراد متمرکز باشند تا بتوان از آن‌ها بهتر حفاظت کرد. چرا که جنس تهدید و ترورهای پیشین متفاوت بود.

او همچنین به موضوع حفاظت‌ناپذیر بودن برخی دانشمندان نیز اشاره کرد. چرا که با ورود تیم‌های حفاظت به زندگی، روال عادی زندگی با تغییراتی مواجه می‌شود. او مسائلی که در فیلم بادیگارد ابراهیم حاتمی‌کیا به تصویر کشیده شده بود را مصداق موضوع حفاظت‌ناپذیری دانست.

پنجم؛ انتقال ۲۰۰۰ زندانی از زندان اوین

پورجمشیدیان موضوع حمله اسرائیل به زندان اوین را یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین تصمیمات دوران جنگ ۱۲ روزه می‌دانست. مجری این موضوع را مطرح کرد که حمله به اوین نمادین نبود و اسرائیل با هدفِ حذف تیم‌های وزارت اطلاعات به این مکان حمله کرد. دبیر شاک به این مسئله اشاره کرد که تصمیمات مربوط به اوین ظرف چند ساعت گرفته شد و نیروی انتظامی ۲۰۰۰ زندانی را انتقال داد.

ششم؛ تاسیسات جایگزین صداوسیما در زمان بحران

حمله به صداوسیما و محل جلسه شعام نیز در این گفتگو مورد توجه قرار گرفت. هرچند دبیر شاک جزئیاتی از این حمله ارائه نداد. صرفاً به نگرانی‌ها و بی‌خبری از زنده ماندن یا نماندن وزیر کشور به عنوان یکی از حاضران در این جلسه پرداخت. پورجمشیدیان حمله اسرائیل به صداوسیما را مهم دانست و به این مسئله اشاره کرد که حتی یک ثانیه ارتباط رسانه با مردم قطع نشد چرا که تاسیسات جایگزین برای چنین وضعیتی پیش‌بینی شده بود.

هفتم: غافلگیری در تاکتیک، نه راهبرد

دبیر شاک به این موضوع اشاره کرد که پس از انجام دو عملیات وعده صادق ۱ و ۲، به صورت عمومی در کشور آمادگی برای جنگ وجود داشت. اما – حداقل در مورد خود او – در آن ساعت و لحظه چنین آمادگی وجود نداشت. این موضوع از سوی برخی مقامات دیگر کشور در همین برنامه یا مصاحبه‌های دیگر نیز مطرح شده است.

او همچنین معتقد است که ایران در جریان حمله اسرائیل، به صورت تاکتیکی غافلگیر شد، نه راهبردی. پورجمشیدیان به این موضوع اشاره کرد که اسرائیل نتوانست از لحاظ راهبردی به اهداف خود برسد. اما از لحاظ تاکتیکی، توانست به ایران لطمه بزند همانطور که ایران نیز لطمه‌هایی متقابل به اسرائیل زد.

هشتم؛ تصمیم‌گیری‌های امنیت داخلی در شاک

جلسه شورای امنیت کشور پس از جنگ تشکیل شد و محوریت آن نیز تصمیم‌گیری درباره کنترل وضعیت امنیت داخلی کشور بود. در طول جنگ این جلسات به صورت یک روز در میان تشکیل شد. تصمیماتی در خصوص مدیریت وضعیت سوخت، آرد، راه‌ها، تخلیه گمرکات و توزیع کالا، تسلیح نیروهای بسیج و برقراری پست‌های ایست و بازرسی در سطح شهرها از سوی بسیج و پلیس در این جلسات اتخاذ، ابلاغ و اجرا شد. معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، تاثیر برگزاری تورهای ایست و بازرسی در سطح شهرها به خصوص پایتخت را برای حفظ امنیت روانی مردم و همچنین ناامن‌سازی معابر برای تردد تیم‌های داخلی دشمن را مثبت ارزیابی کرد. طی این جلسات ۷۰ مصوبه به تصویب رسید و اجرایی شد که به گفته او، بخش قابل توجهی مربوط به مقتضیات زمان بود.

نهم؛ تصمیم‌گیری در سطح استان و کمیته‌ها

به گفته دبیر شورای امنیت کشور، مسئله تفویض اختیارات به استانداران که از ماه‌ها قبل مطرح شده بود، در جریان جنگ عملی شد و نتایج خوبی نیز داشت. این تفویض اختیار و قدرت تصمیم‌گیری باعث شد که بسیاری از این امور بدون نیاز به افتادن در روند بوروکراتیک انجام شود. او همچنین به تشکیل برخی کمیته‌ها اشاره کرد که ریاست هر کدام از آن‌ها با وزرا بوده است. کمیته امنیت عمومی نیز به ریاست وزیر کشور تشکیل شد. این کمیته‌ها دارای قدرت تصمیم‌گیری بودند و تصمیمات مصوب آن‌ها در حکم تصمیمات هیئت دولت محسوب می‌شد. برخی تصمیمات پیچیده از سوی دستگاه‌هایی مانند وزارت نفت و جهاد کشاورزی برای جلوگیری از اتلاف وقت و پیچیدگی‌های اداری از طریق کمیته امنیت عمومی گرفته شد.

دهم؛ پیش‌بینی درباره مرحله بعدی جنگ

علی‌اکبر پورجمشیدیان گفت در صورتی که انسجام ایجاد شده در جنگ به صورت واقعی حفظ شود و آمادگی‌های نظامی بالا برود، برآوردش به عنوان یک فرد نظامی این است که جنگ نخواهد شد. در صورتی که جنگی رخ دهد و این دو ویژگی نیز وجود داشته باشد، ایران از آن پیروز بیرون خواهد آمد.

منبع: فرارو