کمپین‌های تفرقه‌افکنانه در فضای مجازی

در نخستین ساعات پس از انتشار اخبار حمله اسرائیل به بیروت و شهادت سید حسن نصرالله، گروهی از کاربران با حساب‌های ناشناس به‌طور هماهنگ این حادثه را به عملکرد دولت دکتر پزشکیان نسبت دادند. در پیام‌های خود، این کاربران مواضع اخیر رئیس‌جمهور را به‌عنوان نشانه‌ای از ضعف و ناتوانی در سیاست خارجی ایران معرفی کرده و با القای این دیدگاه که «عدم پاسخگویی دولت در برابر ترورها» و «سیاست‌های مبتنی بر گفتگو» زمینه‌ساز افزایش تهدیدات خارجی شده است، تلاش کردند تا میان مردم تفرقه ایجاد کنند.

این کمپین‌ها با استفاده از هشتگ‌ها و ادبیات خاصی مانند #عدم_کفایت_سیاسی و #استیضاح_پزشکیان، به‌دنبال هدایت افکار عمومی به سمت مخالفت با دولت بودند. برخی از پیام‌ها با هدف تحریک افکار عمومی و درخواست از فرماندهان نظامی برای پاسخ به حملات اسرائیل به ترورها و استناد به پیام ۷ مهرماه ۱۴۰۳ رهبر معظم انقلاب، در تلاش بودند نارضایتی‌ها را علیه دولت و فرماندهان نظامی افزایش دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این پیام‌ها از حساب‌های فاقد تصویر پروفایل شخصی و یا با تصویر شهدا و با نام‌های انقلابی منتشر شده‌اند که نشان‌دهنده احتمال بالای سازمان‌دهی هدفمند آن‌هاست.

جالب توجه است که این پیام‌ها در فضای شبکه‌های داخلی مانند «ایتا»، که برخی مسئولان به امن بودن آن اذعان دارند، حتی در کانال‌هایی همچون «خیاطی» و «دخترانه‌ها» به‌صورت جهت‌دار برای تحریک کاربران به استیضاح پزشکیان منتشر شد. این موضوع نشان‌دهنده تلاش برای تحریک کاربران و ایجاد تنش داخلی در زمانی است که کشور به انسجام نیاز دارد. همچنین، انتشار پیام‌هایی نظیر توئیت مهری طالبی دارستانی، از فعالین مجازی و کارمند تازه عزل‌شده وزارت رفاه، درباره ناتوانی فرماندهان نظامی ایران در فضای توئیتر و ایتا قابل توجه بود. از دیگر اکانت‌های شناخته‌شده که در محور انتقادی پرداخت، حمید رسایی، نماینده مجلس، بود که از ظریف انتقاد کرده بود.

در شرایطی که منطقه به‌ویژه پس از درگیری‌های گسترده و اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی، نیاز به همبستگی و اتحاد بیشتری دارد، این کمپین‌ها با انتشار مطالبی چون «عدم واکنش دولت پزشکیان به ترور سید حسن نصرالله» و «کوتاه آمدن در برابر جنایات اسرائیل»، تلاش کردند مردم را به دو دسته موافق و مخالف دولت و فرماندهان نظامی تقسیم کرده و اتحاد ملی را تضعیف کنند.

این جریان‌ها با تمرکز بر ایجاد حس ناامیدی و ترس و محافظه‌کاری در میان مدیران و مسئولین دولتی و فرماندهان نظامی، سعی داشتند تصویری از ناتوانی و ضعف در فرماندهان نظامی و امنیتی کشور ایجاد کرده و از عدم واکنش دولت پزشکیان به ترورهایی مانند اسماعیل هنیه و سید حسن نصرالله بهره‌برداری کنند. این فعالیت‌ها در نهایت به‌دنبال بی‌اعتمادی مردم به دولت بودند، در حالی‌که هرگونه تفرقه‌افکنی و دامن زدن به اختلافات داخلی می‌تواند به سود دشمنان خارجی تمام شده و کشور را در برابر تهدیدات بین‌المللی آسیب‌پذیر کند.

سؤال اصلی اینجاست که هدف این کمپین‌ها چیست و چه کسانی پشت آن قرار دارند؟ شواهد اولیه نشان می‌دهد که این جریان‌ها احتمالاً با هدف ایجاد بحران مشروعیت برای دولت دکتر پزشکیان و تحریک مردم به نارضایتی، سازمان‌دهی شده‌اند. در شرایطی که ایران با چالش‌های اقتصادی و داخلی مواجه است، دامن زدن به اختلافات داخلی و طرح مباحثی چون «عدم کفایت سیاسی» و «ضرورت تغییر دولت»، می‌تواند مواضع کشور را در مجامع جهانی تضعیف کرده و ایران را در برابر تهدیدات خارجی آسیب‌پذیرتر کند.

نکته قابل توجه این است که بسیاری از حساب‌های کاربری که این مسائل را مطرح می‌کنند، در ماه‌های اخیر، به‌طور ویژه‌ای به نقد تند علیه دولت پرداخته و از برخی شخصیت‌های سیاسی خاص مانند سعید جلیلی حمایت کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً این جریان‌ها نه‌تنها انگیزه‌های سیاسی داخلی دارند، بلکه ممکن است با برخی گروه‌های رادیکال داخلی یا به‌طور ناآگاهانه حتی هدایت‌شده از خارج از کشور مرتبط باشند.

هدف و اثر اصلی کمپین‌های تفرقه‌افکنانه داخلی، تخریب وحدت ملی و منحرف کردن توجه افکار عمومی از تهدیدات اصلی منطقه‌ای است. این کمپین‌ها، به‌ویژه در زمانی که نیروهای مقاومت در منطقه به هماهنگی و حمایت بیش از پیش نیاز دارند، صرفاً به نفع دشمنانی چون اسرائیل و آمریکا تمام می‌شود. سؤال اساسی این است که چرا برخی گروه‌های داخلی با همراهی و گسترش این کمپین‌ها در فضای رسانه‌های داخلی به تشدید تنش‌ها و تفرقه‌افکنی پرداخته‌اند؟

تجربه‌های گذشته نشان داده‌اند که کمپین‌های مشابه، در شرایط بحرانی، عموماً از پروژه‌های رسانه‌ای هدایت‌شده از خارج کشور هستند که هدف آن‌ها تخریب روحیه مردم ایران و تضعیف انسجام ملی است. با توجه به شرایط فعلی، چرا این کمپین‌ها که در پیام‌رسان‌های داخلی مانند «ایتا» نیز منتشر می‌شوند و مسئولان اذعان دارند که این شبکه‌های داخلی در برابر تحرکات دشمن امن هستند، به‌طور خاص در تلاش برای تحریک کاربران و ایجاد تنش‌های داخلی هستند؟ چه کسی این کمپین‌ها را در ایتا راهبری می‌کند؟ اگر نظارت کامل بر فضای داخلی همچون ایتا وجود دارد، پس چه کسی از داخل و یا چه گروهی این تحرکات را سازماندهی می‌کند؟ آیا نفوذی که رهبر چند روز پیش در بیانات خود به مردم متذکر شد، شامل این سناریوهای تنش‌زای داخلی هم می‌شود؟ بنابراین، باید هوشیاری و دقت بیشتری در برابر این‌گونه تحرکات داشت.

به‌جای افتادن در دام این جریان‌های تفرقه‌افکن، باید با حفظ هوشیاری و تقویت اتحاد و همبستگی میان مردم و دولت، از گسترش اختلافات داخلی جلوگیری کرد.

همچنین شناسایی و رصد دقیق شبکه‌های انتشار شایعات و تخریب‌های هدفمند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چراکه این شبکه‌ها به‌صورت عمدی در تلاشند تا اعتماد عمومی را نسبت به دولت و نهادهای نظامی کاهش دهند و فضای اجتماعی را ملتهب کنند.

کمپین‌های تفرقه‌افکنانه در فضای مجازی که به بهانه اخبار حمله اسرائیل به بیروت و شهادت سید حسن نصرالله علیه دولت دکتر پزشکیان شکل گرفته‌اند، جز بخشی از یک تلاش هدفمند برای تضعیف اتحاد ملی و ایجاد شکاف در میان مردم ایران نمی‌توانند تحلیل شوند. این کمپین‌ها با بهره‌گیری از انتشار اخبار جهت‌دار و دستکاری احساسات عمومی، سعی دارند تمرکز افکار عمومی را از تهدیدات اصلی منطقه‌ای به سمت اختلافات داخلی سوق دهند و دولت را به‌عنوان عامل بحران‌های بین‌المللی معرفی کنند.

بررسی دقیق محتوای منتشر شده نشان می‌دهد که این جریان‌ها با هدف ایجاد جنگ روانی و بی‌ثبات کردن کشور، به‌ویژه در شرایط حساس منطقه‌ای، اقدام به برجسته‌سازی نقاط ضعف داخلی و متهم کردن دولت و فرماندهان نظامی به ناتوانی در مقابله با تهدیدات خارجی کرده‌اند. چنین حرکت‌هایی که عمدتاً از سوی حساب‌های ناشناس یا با گرایش‌های خاص سیاسی صورت می‌گیرد،گویای این واقعیت است که دشمنان خارجی و جریان‌های مخالف داخلی آگاهانه یا ناآگاهانه با همدستی یکدیگر به دنبال تخریب چهره دولت و تضعیف اقتدار ملی هستند.

در نهایت، برای مقابله با این تهدیدات، ضروری است که با افزایش آگاهی عمومی و استفاده از تدابیر هوشمندانه، اتحاد ملی تقویت شده و از گسترش هرگونه تفرقه‌افکنی داخلی جلوگیری شود. دکتر پزشکیان با توجه به نظارت‌های موجود و تنفیذ از سوی رهبری، مسئولیت اداره کشور را بر عهده دارد. انتقادهای داخلی در هرگرایش موافق و رقیب نیز باید در زمان و مکان مناسب خود مطرح شوند تا از آسیب به انسجام ملی جلوگیری شود.