معضلات خدمات پس از فروش خودروهای چینی در ایران

به گزارش خط بازار، طی سالیان گذشته طبق اعلام گمرک چین، ایران بزرگ‌ترین خریدار و وارد کننده خودرو و مجموعه های وابسته به خودرو از این کشور محسوب شده و در این زمان ، ضریب واردات اتومبیل‌های چینی به ایران با رشد 115 درصدی همراه شده است. با یک بررسی میدانی در سطح معابر و نمایشگاه‌های خودرو، به روشنی این واقعیت به اثبات می‌رسد که همچنان میزان خرید خودروهای چینی در کشور از ضریب بالایی برخوردار است، عوامل و دلایل بسیاری در افزایش خرید اتومبیل‌های چینی تأثیرگذار بوده از جمله آنها می توان تحریم‌های برخی از خودروسازان اروپایی با محوریت آمریکا و همچنین کاهش قدرت خرید مردم را از نمونه‌های بارز آن دانست. در شرایطی که خودروهای صاحب نام اروپایی،کره‌ای، ژاپنی با قیمت بسیار بالایی در کشور عرضه و به فروش می‌رسد، انتخاب دیگری برای خرید خودروی خارجی باقی نمانده و به تبع در این شرایط، طیفی از مردم به خرید اتومبیل‌های چینی مبادرت می‌ ورزند.

در این میان، با افزایش جمعیت کشور و ظهور و بروز تغییرات جدی در سبک زندگیِ بخش قابل توجهی از خانوارها، خودرو را به کالایی ضروری برای ایرانی ها مبدل شده و کم نیستند خانواده هایی که در خانه‌های استیجاری سکونت داشته، اما خرید خودروی مناسب را در اولویت قرار می‌دهند، در صورتیکه شاید با فروش یا امتناع از خرید اتومبیلِ موردِ نظر خویش قادر به تهیه خانه‌ای خواهند بود که برای همیشه آنها را از قید بند اجاره نشینی خارج سازد این مطلب نشان از اهمیت بالای خودرو و فراهم کردن آن برای خانوارهای ایرانی دارد.

طبق بررسی های بعمل آمده ، عدم ارایه مطلوب خدمات پس از فروش نسبت به قیمت خودروهای چینی، چالشی است که صدای مصرف کنندگان این خودروها را درآورده است. با  توجه به اینکه در حال حاضر بازار خودرو کشور به محلی برای مانور محصولات چینی مبدل شده است، در خصوص شرکت های وارد کننده این محصولات گفت: جای تاسف دارد که این شرکت ها که محصولات کشور چین را وارد می کنند برای حفظ حقوق خریداران و ارائه خدمات پس از فروش خودروهای چینی عملکرد قابل قبولی را ندارند، لذا خریداران خودروهای چینی برای رفع ایراد خودروی خود ابتدا با گارانتی درگیر شده و سپس پس از مشقت بسیار زیاد تنها قادرند که خودروی خود را به شکل ناقص درست کنند.

متاسفانه پس از گذر از دوره گارانتی تکلیف دارندگان خودروهای چینی در بازار خودرو مشخص نمی باشد، در ضمن در این خصوص شرکت های واردکننده محصولات چینی  هماهنگی هایی را برای یادگیری تعمیرکاران کشور صورت نداده اند و این شرکت ها هم در بخش خدمات پس از فروش نقص دارند.

یکی از تعمیرکاران خودرو در اشاره به کیفیت پایین خودروهای چینی و عدم ارایه مناسب خدمات پس از فروش می گوید: خودروهای صفر چینی با کارکرده های آن حدود ۲۰ میلیون تومان تفاوت قیمت دارند و در عین حال خدمات پس از فروش آنها مطلوب نیست و قطعات و لوازم آن کمیاب است و خریدار را با مشکلات زیادی مواجه می کند. وی با اشاره به اینکه گاهی یک مشتری برای خرید قطعات خودروی چینی باید در نوبت های یک ماهه و دو ماهه منتظر بماند، اظهار می کند: خودروهای چینی، خودروهای یک بار مصرفی هستند که خدمات پس از فروش آنها زیر صفر است و حقوق مصرف کننده در این باره رعایت نمی شود.

این تعمیرکار خودرو با بیان اینکه هر روز بازار کشور با مانور خودروهای متنوع چینی مواجه است، می افزاید: متأسفانه شرکت هایی که این خودروها را وارد می‌کنند اقدامی برای رعایت حقوق مصرف کننده و ارائه خدمات پس از فروش مناسب انجام نمی‌دهند؛ به این صورت که خریدار خودروی چینی اول برای تعمیر خودرو درگیر دوره گارانتی شده و بعد از مشقت فقط می‌تواند به صورت ناقص خودروی خود را تعمیر کند.

باید گفت؛ وقتی خودرویی وارد کشور می شود، تا ۱۰ سال وارانتی را شامل می شود که باید قطعات مصرفی آن تأمین شود، بنابراین ما در بحث قطعات یدکی وابسته به خارجی ها می شویم. بخشی از این قطعات اصولا قاچاق می شوند و بخشی دیگر مبادی رسمی وارد می شوند، سود سرشاری هم نصیب واردکننده می شود، درحالی که قطعات چینی کیفیت لازم را ندارند و تعداد مراجعه خودروهای چینی نیز به تعمیرگاه ها بیشتر شده است. همچنین علاوه بر گران بودن لوازم یدکی، موضوع دیگر، موجود نبودن برخی قطعات این خودروها در بازار و حتی نمایندگی هاست .نکته بعدی گران تر بودن لوازم یدکی طرف راست خودرو نسبت به طرف چپ است، اتفاقی عجیب که فقط در خودروسازان چینی یافت می شود، دلیل این گرانی هم این است که اصولا در تصادفات بیشترسمت شاگرد خودرو آسیب می بیند.

مالکان چنین اتومبیل‌هایی پیش از اتمام دوره گارانتی تا حدودی می‌توانند مشکلات پیش رو در خصوص خدمات پس از فروش را پشت سر بگذارند و پس از اتمام این دوره، آغاز مواجهه با معضلات ریز و درشت در ارتباط با خرید و تهیه قطعات اتومبیل‌های چینی کلید می‌خورد. همچنین عدم تعامل کافی میان وارد کنندگان و تعمیرکاران خودروهای چینی یکی از دلایل بروز این نارسایی است و در شرایطی که بصورت مدام آپشن‌های این اتومبیل‌ها در حال تغییر است تعمیر این خودروها مستلزم تامین ادوات جدید و دانش مقتضی به خود است، که در حال حاضر تعمیر این اتومبیل ها بر اساس آزمون و خطا انجام می‌شود.

اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران فرصت ویژه‌ای برای خودروسازان چینی فراهم کرده بود تا با وجود نارضایتی مردم از کیفیت تولیدات داخلی هر روز سهم بیشتری از بازار ایران را از آن خود کنند ، لیکن تمامی موارد ذکر شده گواه برآن است که معضلی  به نام خدمات پس از فروش برای مشتریان خودروهای چینی وجود دارد، معضلی که مشتریان با خودروهای چینی ارزان قیمت، گرفتار آن خواهند شد. همچنین شرایط اخیر اقتصادی ارائه خدمات پس از فروش برخی از خودروهای لوکس در ایران را با مشکل مواجه کرده است. بطوریکه برخی نمایندگی‌های رسمی هم که برای این خودروها در کشور وجود دارد، به دلیل تحریم‌ها و برخی مسائل اقتصادی داخل کشورقادر به تامین قطعات یدکی نیستند. بنابراین هنگامی که برخی خودروهای لوکس در کشور با مشکل اساسی روبه‌رو شوند، در صورت تامین نشدن قطعات، صاحبان آنها مجبورند خودرو خود را در پارکینگ قرار داده و از استفاده آن صرف‌نظر کنند. تمامی این مشکلات باعث شده تا مصرف کنندگان خودرو در ایران با مشکلات عدیده ای برخورد کرده در این آشفته بازار دچار سردرگمی شوند.

سید عباس شفیعی کارشناس صنعت خودرو

منبع: خط بازار