۰ نظر

شورای حکام؛ نهاد تخصصی یا ابزار فشار غرب؟

تحلیل عملکرد شورای حکام در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این نهاد بیش از آنکه به وظیفه فنی و بی‌طرفانه خود عمل کند، به ابزاری برای پیشبرد خواسته‌های سیاسی بلوک غرب تبدیل شده است.

کد خبر : 110835

تاریخ انتشار :پنجشنبه 22 خرداد 1404 - 17:47

به گزارش خط بازار؛ نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر به صحنه‌ای برای اعمال فشار به ایران تبدیل شد. با تصویب قطعنامه‌ای ضدایرانی به پیشنهاد تروئیکای اروپایی و حمایت آمریکا، این شورا نشان داد که بیش از آنکه پایبند به اصول فنی و حقوقی باشد، تحت تأثیر ملاحظات سیاسی غرب قرار دارد.به گفته اشکان ممبینی کارشناس مسائل بین‌الملل این قطعنامه، که با ۱۹ رأی موافق، ۳ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع به تصویب رسید، در ادامه همان سیاست‌های دوقطبی‌ساز و بی‌اعتنایی به واقعیت‌های میدانی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران است.

نمایی از صف‌بندی جهانیتحلیل آرای اعضای شورای حکام در مورد این قطعنامه، بازتابی دقیق از تداوم سیاست‌زدگی در نهادهای بین‌المللی است.موافقان شامل بلوک غربی به رهبری آمریکا و متحدان سنتی آن هستند. افزوده شدن کشورهایی چون ژاپن، کره‌جنوبی و برخی کشورهای آمریکای لاتین، نشان‌دهنده فشارهای دیپلماتیک ایالات متحده و اروپا برای ایجاد اجماع ساختگی علیه ایران است.مخالفان یعنی روسیه، چین و بورکینافاسو، نیز نشانه‌ای از تداوم شکاف ژئوپلیتیکی در نظام بین‌الملل و ایستادگی برخی کشورها در برابر استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی هستند.ممتنع‌ها مانند هند، مصر، اندونزی و برزیل، نشان دادند که حاضر نیستند در اردوگاه تقابل با ایران قرار گیرند، اما هنوز از اتخاذ موضع شفاف اجتناب می‌کنند.ابعاد سیاسی قطعنامهبررسی محتوای قطعنامه و زمان‌بندی صدور آن، حاکی از اهدافی فراتر از نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران است.این قطعنامه، در حالی صادر شد که گزارش‌های آژانس صراحتاً به همکاری ایران با بازرسان اشاره داشته و موضوعات باقیمانده صرفاً در چارچوب اختلاف‌نظرهای فنی قابل حل بوده‌اند. با این حال، کارشناسان معتقدند که استفاده از زبان تهدیدآمیز و ارجاع مکرر به «نگرانی‌های جامعه بین‌المللی» نشان می‌دهد که هدف اصلی، افزایش فشار بر ایران و برهم زدن فضای دیپلماتیک است، نه حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده.با این حال حسین موسویان استاد دانشگاه پرینستوناروپا معتقد است اروپا دست به اقدامی غیرضروری زده که موجب واکنش ایران به افزایش ظرفیت و سطح غنی‌سازی حتی تا ۹۰ درصد را فراهم می‌کند.

غرب و تلاش برای احیای مکانیسم‌های فشارصدور این قطعنامه در شرایطی که مذاکرات احیای برجام متوقف مانده و غرب به دنبال احیای ابزارهای فشار همچون مکانیسم ماشه است، به نظر می رسد نشانه‌ای از بازگشت به سیاست‌های فشار حداکثری باشد. تروئیکای اروپایی با همراهی آمریکا، می‌کوشند با استفاده از نهادهای فنی، اهرم‌های سیاسی جدیدی علیه ایران فعال کنند. این اقدامات در تضاد با رویکرد همکاری‌محور و حل‌وفصل از مسیر دیپلماسی است که ایران همواره بر آن تأکید داشته است.واکنش حقوقی، قاطع، و حساب‌شده ایران جمهوری اسلامی ایران، به‌درستی این قطعنامه را مردود و فاقد وجاهت حقوقی و فنی دانست. مقامات ایرانی بر همکاری مستمر با آژانس در چارچوب توافقات پادمانی و مقررات NPT تأکید کرده‌اند و در عین حال هشدار داده‌اند که تداوم این رویکرد خصمانه، تبعاتی برای مسیر همکاری‌های آتی خواهد داشت.باید توجه داشت که ایران پیشتر نیز در برابر قطعنامه‌های سیاسی مشابه، با اقدامات متقابل فنی از جمله کاهش تعهدات هسته‌ای پاسخ داده است.

شورای حکام؛ نهاد تخصصی یا ابزار فشار غربی؟تحلیل عملکرد شورای حکام در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این نهاد بیش از آنکه به وظیفه فنی و بی‌طرفانه خود عمل کند، به ابزاری برای پیشبرد خواسته‌های سیاسی بلوک غرب تبدیل شده است. رفتار دوگانه آژانس در قبال برنامه‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی و همچنین سکوت در برابر موارد مشابه در کشورهای دیگر، این بی‌طرفی را به‌شدت زیر سؤال برده است.قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران، به اعتقاد اشکان ممبینی کارشناس مسائل بین‌الملل نه بر مبنای معیارهای فنی، بلکه در چارچوب اهداف سیاسی مشخصی صادر شده است. ممبینی بر این باور است که این قطعنامه بخشی از پازل فشارهای غرب برای عقب‌نشینی ایران در سایر حوزه‌ها، از جمله موضوعات منطقه‌ای و توانمندی‌های دفاعی است. این کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است جمهوری اسلامی ایران، با تکیه بر مشروعیت حقوقی و پشتوانه علمی داخلی، می‌تواند با دیپلماسی فعال و اقدامات متقابل مدبرانه، نه‌تنها از منافع خود صیانت کند بلکه چهره واقعی این نهادهای سیاسی‌شده را نیز در سطح افکار عمومی جهانی افشا کند.

منبع: فارس