راهکار ایران برای مقابله با سنگ‌اندازی ترانزیتی ترکیه
مسیر دسترسی ایران به غرب مدت‌هاست که تحت انحصار ترکیه قرار دارد و این موضوع ریسک‌های امنیتی و ژئوپلیتیکی را برای کشور به همراه دارد.
کد خبر : 91385
تاریخ انتشار :دوشنبه 17 دی 1403 - 0:17
به گزارش خط بازار؛ ایران به همراه هند و ارمنستان، در سال ۲۰۱۶ طرحی به نام کریدور چندوجهی خلیج فارس-دریای سیاه (ITC) را ارائه داد. این کریدور، خلیج فارس و جنوب ایران را به آذربایجان و ارمنستان متصل کرده و سپس به بنادر پوتی، باتومی و آناکلیا در گرجستان و در نهایت به دریای سیاه می‌رسد.
پس از این مرحله، محموله‌ها با استفاده از کشتی به بنادر بلغارستان و در نهایت به اتحادیه اروپا منتقل می‌شوند.در صورت تحقق راه‌اندازی کریدور خلیج‌فارس-دریای‌سیاه، هزینه‌های حمل‌ونقل و زمان تجارت بین ایران، کشورهای پیرامون آن و اتحادیه اروپا به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.
با وجود این که آمار دقیقی برای این کریدور در حال حاضر در دسترس نیست، طبق تحقیقات انجام شده توسط فدراسیون انجمن‌های حمل‌ونقل در هند، ابتکارات مشابهی مانند INSTC صرفه‌جویی بالقوه‌ای تا ۳۰ درصد در هزینه‌ها و ۴۰ درصد در زمان ترانزیت کالا در مقایسه با مسیرهای معمولی ارائه می‌دهند.
حسن کریم‌نیا، کارشناس حمل‌ونقل ترانزیت عنوان کرد کریدور خلیج فارس-دریای سیاه برای ایران به چند دلیل اهمیت راهبردی دارد:
نخست آن که ایران به عنوان نقطه کانونی اتصال پنج حوضه دریایی کلیدی شامل خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه مطرح می‌شود که می‌تواند منافع اقتصادی و سیاسی خود را با ذی‌نفعان این حوضه‌های دریایی گره بزند.
دوم آن که همکاری ایران با اتحادیه اوراسیا (EEU) ذیل دو کریدور خلیج فارس-دریای سیاه و کریدور شمال-جنوب (INSTC)، تقویت می‌شود.
سوم آن که مسیر دسترسی ایران به غرب، مدت‌هاست که در انحصار ترکیه قرار گرفته‌است و به لحاظ امنیتی و ژئوپلیتیکی، ریسک‌هایی را برای کشور به دنبال دارد که حضور ایران در دریای‌سیاه و اتصال به کشورهای بالکان و سپس سایر کشورهای اروپایی، جایگزین مناسبی برای این انحصار است.
وی ادامه داد: در آخر آن که با وجود تهدیدهای احتمالی در دریای‌سیاه و امکان اختلال در امنیت غذایی جهان همزمان با جنگ روسیه و اوکراین، ایران می‌تواند مقدمات جذب مسیر ترانزیت محصولات راهبردی از جمله غلات را از خاک خود فراهم سازدحدودا ۱۰ روزی است که ترکیه با لغو معافیت مالیات بر سوخت رانندگان کامیون‌های ترانزیتی، تردد روزانه ۳۰۰ کامیون از مرز بازرگان را با اخلال مواجه کرده و منجر به ایجاد صف طولانی رانندگان در پشت این مرز شده و دسترسی ایران به اروپا را کاهش داده‌است.
کارشناسان ژئوپلیتیکی بر این باورند که تحولات سوریه و قفقاز، ردپای غیرمستقیمی در این تصمیم سخت‌گیرانه و غیرقابل توجیه ترکیه دارد و ریشه‌ی این اقدام ترکیه را سیاسی می‌پندارند. مصوبه باک‌پر که از چندین ماه قبل اجرای آن آغاز شده، به دلیل آن است که قیمت سوخت ایران با سایر کشورها تفاوت قابل‌توجهی دارد و انگیزه اقتصادی برای قاچاق سوخت کشور را فراهم می‌کند.
مهدی محمدی، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت، اشاره کرد که از چند سال پیش هشدارهایی درباره اقدامات ترکیه مطرح شده‌است. در حال حاضر، مسیرهای ایران برای دسترسی به غرب و اروپا تنها از طریق ترکیه عبور می‌کنند و تک‌مسیر بودن این راه‌ها می‌تواند چالش‌های ژئوپلیتیکی و امنیتی به همراه داشته‌باشد.
وی تصریح کرد مسیر سوریه و دریای مدیترانه که درگیر تحولات منطقه و حضور آمریکایی‌ها در آن مناطق بود و خط ریلی جلفا، در این چند ساله مورد توجه قرار نگرفت. از طرفی، مسیر احتمالی سوریه برای رسیدن به دریای مدیترانه، با تحولات اخیر سوریه به بن‌بست رسید. در رابطه با گرجستان نیز در سال‌های اخیر سیاست و اقدام مشخصی وجود نداشته که بهتر است از امروز شروع به ترمیم رابطه تجاری با گرجستان بکنیم.
مطایق نظر کارشناسان، ایران به منظور بهره‌برداری از موقعیت جغرافیایی خود در جهت حصول منافع سیاسی-امنیتی-اقتصادی، می‌بایست به طور همزمان کریدور بین‌المللی شمال-جنوب (INSCT) و کریدور خلیج‌فارس-دریای‌سیاه (ITC) که هر دو اتصال‌دهنده کشورهای جنوبی به شمالی اوراسیا هستند، در دستور کار قرار دهد تا علاوه بر مسیر ترکیه برای دسترسی به اروپا، به وسیله این دو کریدور جایگزین‌های دیگری داشته‌باشد و در بزنگاه‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی، اکوسیستم اقتصادی و حمل‌ونقلی کشور را با مشکل مواجه نسازد
منبع: فارس
برچسب ها :ترانزیت ، ترکیه ، دریای سیاه ، کریدور ، کریدور ایران
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰