۰ نظر

حمله به زنگزور با دو اسلحه کریدوری ایران

درحالی‌که آمریکا با میانجیگری خود کریدور زنگزور را به‌عنوان مسیر اتصال آذربایجان به نخجوان مطرح کرده، ایران با فعال‌سازی دو مسیر راهبردی اسکله رو-رو بندر امیرآباد و کریدور خلیج‌فارس–دریای سیاه، می‌تواند نه‌تنها تهدید ژئوپلیتیکی این طرح را خنثی کند.

کد خبر : 121226

تاریخ انتشار :سه شنبه 4 شهریور 1404 - 16:57

به گزارش خط بازار؛ ایران در حال تجربه دورانی است که نقش ژئوپلیتیکی آن در معادلات ترانزیتی منطقه، بیش از هر زمان دیگری برجسته شده است. در حالی که آمریکا با فشار و میانجیگری، پروژه کریدور زنگزور را برای اتصال آذربایجان به نخجوان از مسیر ارمنستان پیش می‌برد، تهران با دو طرح کلیدی می‌تواند این معادله را به نفع خود تغییر دهد:

نخست، راه‌اندازی اسکله رو-رو در بندر امیرآباد و دوم، فعال‌سازی کریدور خلیج فارس–دریای سیاه.بندر امیرآباد در شرق مازندران، به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر حاشیه دریای خزر، ظرفیت تبدیل‌شدن به گلوگاه ترانزیتی شمال–جنوب را دارد. این بندر که هم‌اکنون ۸۰ درصد مبادلاتش با روسیه انجام می‌شود، از زیرساخت‌های مدرن چندوجهی شامل اتصال ریلی و ۱۵ پست اسکله با ظرفیت ۱۰ میلیون تن بهره‌مند است.

پروژه نیمه‌تمام اسکله رو-رو در این بندر که ۲۰ سال است خاک می‌خورد، در صورت تکمیل، امکان جابه‌جایی مستقیم قطار و کامیون از طریق کشتی‌های مخصوص را فراهم می‌کند. چنین ظرفیتی نه‌تنها زمان و هزینه ترانزیت کالا را کاهش می‌دهد، بلکه ایران را به بازیگر بی‌بدیل در حمل‌ونقل دریای خزر بدل خواهد کرد.

کارشناسان معتقدند اجرای این پروژه می‌تواند امیرآباد را به پایگاه راهبردی ایران برای توسعه تجارت با روسیه، آسیای میانه و حتی بازارهای جنوبی خلیج فارس تبدیل کند. سرمایه‌گذاری هفت هزار میلیارد ریالی دولت و ورود بخش خصوصی برای تکمیل این اسکله نشان از نگاه جدی تهران به ظرفیت‌های این بندر دارد.

از سوی دیگر، ایران و ارمنستان در تازه‌ترین نشست‌های خود بار دیگر بر اجرای کریدور خلیج فارس–دریای سیاه تأکید کردند. این مسیر قرار است با عبور از ارمنستان و گرجستان، کالاهای ایرانی را به بنادر پوتی و باتومی در دریای سیاه و سپس به اروپا برساند که در سال ۲۰۱۶ میلادی توسط ایران مطرح شده است.چنین طرحی، علاوه بر کاهش وابستگی ایران به ترکیه در مسیر دسترسی به اروپا، هزینه و زمان تجارت را تا ۳۰ درصد کاهش خواهد داد.

این کریدور، ایران را به حلقه اتصال چهار حوزه دریایی خلیج فارس، عمان، خزر و دریای سیاه، بدل می‌کند. همزمان، کشورهای بزرگی همچون هند نیز علاقه‌مندند از این مسیر برای دسترسی سریع‌تر به اروپا استفاده کنند. به بیان دیگر، فعال‌سازی این پروژه به معنای تثبیت جایگاه ایران به‌عنوان شاهراه مطمئن ترانزیت شمال به جنوب است.

در مقابل، کریدور زنگزور که با حمایت آمریکا در حال شکل‌گیری است، بیش از آن که صرفاً یک مسیر ترانزیتی باشد، ابزاری ژئوپلیتیکی برای افزایش حضور واشنگتن و تل‌آویو در قفقاز جنوبی محسوب می‌شود؛ تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی ایران و روسیه.

اما تهران با در دست داشتن گزینه‌های امیرآباد و کریدور خلیج‌فارس–دریای سیاه، می‌تواند نه‌تنها اثر این تهدید را خنثی کند، بلکه به مسیر جایگزین مطمئن و اقتصادی برای کشورهای منطقه تبدیل شود.

در شرایطی که تحولات جهانی همچون جنگ اوکراین، بحران کانال سوئز، ناامنی در دریای سرخ، جنگ تعرفه‌ای ترامپ و حضور آمریکا در قفقاز جنوبی، ضرورت یافتن مسیرهای جدید ترانزیتی را افزایش داده، ایران بیش از هر زمان دیگری فرصت دارد تا از موقعیت ژئوپلیتیکی خود بهره‌برداری کرده و به محور اصلی ترانزیت کالا میان آسیا و اروپا بدل شود تا بتواند بازیگر اصلی نظم نوین جهانی باشد.

منبع: فارس