احتکار ایران خودرو و سایپا واقعیت داشت؟/ تکمیل خودروهای ناقص تا آخر سال

به گزارش خط بازار، کمی قبل بود که پای احتکار خودروسازان داخلی به پرونده‌های قضایی هم کشیده شد. اولین بار یکی از نمایندگان مجلس در این خصوص افشاگری کرده و گفته بود:« خودروسازان خودروهایی را که تولید کردند، بیرون نمی‌دهند و به بهانه اینکه عرضه خودرو در بازار صرف نمی‌کند، حاضر نیستند این خودروها را به بازار بیاورند. در حال حاضر تقاضای میلیونی داریم، ولی عرضه ما ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دستگاه است. البته تولیدکننده‌ها توان تولید بالاتر از این را دارند؛ یعنی می‌توانند تا ۱.۵ میلیون خودرو در سال تولید کنند، ولی به ما می‌گویند که این میزان تولید خودرو برای ما صرفه اقتصادی ندارد.»

کمی بعد هم محسن دهنوی از نمایندگان مجلس در توییتی مدعی شد تعداد خودروهای دپویی خودروسازان نه تنها کاهش نیافته که در حال حاضر حدود ۱۷۰ هزار خودرو به صورت ناقص در پارکینگ شرکت های خودروساز وجود دارد.

این صحبت‌ها سرآغازی برای پرونده احتکار خودروسازان داخلی بود. هرچند که گزارش‌ها نشان می‌داد که خودروسازان این نقص را به گردن بحران ریزتراشه‌ها انداخته‌اند و معتقدند که این نواقص به دلیل نرسیدن و تامین نشدن این قطعات صورت گرفته است.

احتکار یعنی چه؟

یک کارشناس صنعت خودرو در این رابطه تاکید می‌کند که بحران ریزتراشه‌ها فعلا ادامه دارد و خودروسازان باید تولیدات خود را مطابق با آن برنامه‌ریزی کنند. فربد زاوه در این خصوص به خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، می‌گوید: چند نکته باید در مورد مساله احتکار خودرو بگویم: اول اینکه چطور ممکن است کالایی که مشتری دارد احتکار شود. چون خودروسازان بدون پیش‌فروش چیزی را تولید نمی‌کنند. یعنی هرچه تولید می‌کنند مشتری دارد. دوم اینکه خودروهای به فروش رفته یک سال در رهن خواهد بود و اجازه فروش داده نمی‌شود. یعنی مشخص نیست اینکه می‌گویند احتکار یعنی چه.

وی تاکید می‌کند: در عین حال، برنامه‌ریزی حلقه مفقوده تفکر مدیریت در ایران است. وقتی می‌دانیم نمی‌توانیم قطعه‌ای را تولید کنیم چرا باید ۱۷۰ هزار خودرو تولید شود؟ نتیجه این می‌شود که ۲۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی قفل می‌شود. وزارت صمت نهضت آرمان‌گرایی دارد و دوست دارد آمار اعلام کند. کاری به واقعیت ندارد. یعنی می‌خواهد بگوید من فلانقدر خودرو تولید کردم اما اینکه این تولیدات وارد بازار شود یا نه جای سوال دارد. احتمالا تا آخر سال بخشی از این نواقص درست شود اما مساله کمبود چیپ‌های الکترونیک مساله بین‌المللی است که باید حل شود.

بحران قطعات خودرو ادامه‌دار است

زاوه می‌گوید: باید رقمی حدود ۳۰ میلیارد دلار برای حل بحران چیپ‌های الکترونیک سرمایه‌گذاری شود تا مساله کمبود آن حل شود. این اتفاق شاید تا ۲۰۲۲ هم ادامه داشته باشد برای همین باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که دچار کمبود نشوند و خودروی ناقص تولید نکنند.

وی عنوان می‌کند: به نظرم این مساله بیشتر تاخیر در تحویل بوده چون احتکار یعنی یک کالایی مشتری نداشته باشد و نفروشیم اما خودروهای تولیدشده همه مشتری دارند. پس احتکار یعنی چه؟ هر جرمی یک دلیل دارد و تا انگیزه جرم مشخص نشود، نمی‌توان مجازاتی کرد. اصلا انگیزه خودروساز از این احتکار چه بوده؟ من با دو وکیل که معتقد بودند این مساله احتکار است صحبت کردم و پاسخی نداشتند.

به گزارش ایسکانیوز، مساله احتکار خودروسازان از این جهت اهمیت دارد که برخی کارشناسان معتقدند خودروسازان با تشنه نگه داشتن نیاز داخل، در گرانی خودرو دخیل هستند. با این حال، به باور برخی کارشناسان، گران شدن یا نشدن خودرو نمی‌تواند نفعی برای خودروسازانی مثل ایران خودرو و سایپا داشته باشد چرا که قیمت‌های آنها به صورت دستوری تعیین می‌شود.