از قراردادهای بد تا کارشکنی و رؤیاپردازی

به گزارش  خط بازار، سه ضلعی ایران اروپا و امریکا سیگنالهای توافق هسته‌ای را ارسال می‌کند حضور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور در فروردین ۱۴۰۰ در وین با توجه به اینکه در اواخر دولت روحانی صورت گرفت این موضوع را برای طرف‌های غربی آشکار کرد که شرایط مذاکرات هسته ای در دولت جدید ایران هرگز شباهتی به دولت روحانی ندارد در این میان بازار خودرو که در ماه‌های قبل شرایط خوبی را سپری نکرده است در انتظار اتفاقات جدید به سر می‌برد هرچند مرور قراردادها در دوره برجام خیلی برآیند مناسبی را نشان می‌دهد اما نمی‌توان گفت حضور خودروسازان خارجی در کشور هیچ دستاورد و نتیجه ای نخواهد داشت.

مسیر کیفیت مذاکرات با طرف‌های خارجی که احتمالاً باز هم پژو و رنو خواهم بود باید از شاهراه گفتگویی دیگری رد شود تا مسائل گذشته را شاهد نباشیم.

۶ سال پیش درست در شرایطی که حسن روحانی رئیس جمهور کشور خرامان خبر توافق هسته ای و لغو تحریم‌ها را داد. پای دو برند خارجی به بازار خودرو کشور باز شد یک سال و ۷ ماه پس از ۳۰ آذر ۹۲ سند برجام امضا شد و پژو و رنو به ایران آمدند پژو اولین گروهی بود که با تشر نخست دونالد ترامپ به کشورش بازگشت و رنو آنقدر سطح فعالیت‌های را کاهش داد که بود و نبودش خیلی به چشم نمی‌آمد اما چینی ها داستان دیگری داشتند آنها حالا بازار خودروی کشور را محل مناسبی برای جولان فعالیت‌های خود می دیدند و شروع به گسترش فعالیت‌های خود کردند این اتفاقات در شرایطی می افتاد که در فاصله سال های ۹۱ و ۹۲ خیلی اتفاقات خوبی را در صنعت خودرو شاهد نبودیم و لوکوموتیو اقتصاد کشور انتقادات زیادی را به خود وارد می دید کاهش آمار تولید و گلایه از کیفیت محصولات از جمله مهم‌ترین مسائلی بودند که در آن زمان به خودروسازان کشور وارد بود.

با توافق برجام حتی نام برندهایی مانند فولکس واگن و فیات نیز شنیده می‌شد.

در بحبوحه تصمیم‌گیری برای انتخاب شریک خارجی برای بازار داخلی همچنان یک موضوع نگران کننده به نظر می رسید و آن استحکام قراردادهای خودرویی بود.

هرچند خیلی مشخص بود که برخی اسامی مطرح شده در آن زمان مانند کرایسلر و سوزوکی هرگز پایشان به کشور باز نخواهد شد این فضا آنقدر هیجان انگیز شده بود که گفته می‌شد نعمت‌زاده در سفری به آلمان برای حضور فولکس واگن در ایران شروطی گذاشته که از جمله آنها آغاز به کار این شرکت در ایران با ۴۰ درصد داخلی سازی محصولات بود که می باید این موضوع طی مدت کوتاهی به ۸۰ درصد ارتقا داده می‌شد کمبودهای کشور در زمینه ساخت قطعات مورد نیاز این شرکت عملاً همکاری با فولکس واگن را در ابهام قرار دارد زیرا به گفته آنها در ایران بیش از سه شرکت قطعه سازی نیستند که توانایی تولید قطعات مدنظرشان را داشته باشند.

این مسائل باعث شد ایران خودرو و سایپا نتوانند همکاری مشترکی با این برند آلمانی داشته باشند اما خیلی زود خبر رسید که ماموت و فولکس واگن اقدام به احداث کارخانه مشترک خواهند کرد اما به این موضوع هم با شروع دور جدید تحریم ها کان لم یکن شد.

یکی دیگر از شرکت هایی که در آن زمان صحبت همکاری با برندهای مانند نیسان و رنو را داشت گروه خودروسازی بهمن بود اما در نهایت جز همکاری با خودروساز های چینی دستاوردی در زمینه همکاری با برندهای مطرح شده را نداشت و شاید شروع مونتاژ مزدا تنها خروجی این شرکت خودرویی در آن زمان بعد از کلی حرف و حدیث بود.

پژو در نهایت پایش به ایران باز شد اما آن هم خیلی دوام نیاورد و در نهایت آنچه که رخ داد خروج این برند از ایران در اواخر سال ۹۰ به دلیل فروش بخشی از سهامش به شرکت جنرال موتورز امریکا بود.
با جدی شدن مذاکرات برجامی و توافقات آن پژو دوباره حال هوای حضور در ایران را پیدا کرد و در زمان سکانداری نعمت‌زاده یکبار دیگر به کشور آمد.

صادرات ۲۰ درصدی و داخلی‌سازی ۴۰ درصدی در ابتدا بسیاری از برندهای خارجی را برای حضور در ایران مردد کرد. سال ۹۵ با قرارداد رسمی آغاز به کار پژو در دور جدید مذاکرات برجامی را شاهد بودیم. پژو ۲۰۰۸ ، ۲۰۸ و  ۳۰۱ ماحصل این حضور بود و حتی شنیده می‌شد که امکان استفاده از پلتفرم های جدید پژو در کشور فراهم خواهد شد.

حضور رنو در کشور روایت متفاوتی داشت سبک و سیاق حضور رنو  درکشورهای مختلف نشان می دهد که این شرکت علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری است برعکس پژو که چمدان سبک بی سرمایه‌اش را خیلی زود جمع کرد و رفت.

رنو خیلی زود از پلتفرم جدید ایکس ۹۰ رونمایی کرد و در انبوهی از حاشیه‌ها کارش آغاز شد. حضور رنو در ایران به قبل و بعد برجام دو شکل متفاوت از حضور را نشان می‌داد حضور در سال ۹۰ و مشارکت بعد از مذاکرات برجامی. تصمیمات رنو در ایران جالب بود تجهیز سایت بن رو و ایجاد مرکز تحقیقات اما هیچ وقت این مسائل به ثمر ننشست.

حضور برندهای خارجی در بازار داخلی با توجه به اینکه بازار رقابتی مهمترین خلأ صنعت خودرو در چند دهه گذشته است می تواند دستاوردهای قابل قبولی برای کشور داشته باشد هرچند که این موضوع نافی عملکرد قابل قبول خودروسازان در یک سال گذشته نیست اما برای بهبود وضعیت صنعت مادر کشور باید اقدامات دیگری انجام داد اقداماتی که هرگز نباید با کارشکنی و رویاپردازی همراه باشد.