دلار تسلیم یوان چین شد
به گزارش خط بازار؛ یوان چین از دلار آمریکا پیشی گرفته و به پرکاربردترین ارز در معاملات فرامرزی چین تبدیل شده است.
برای اولین بار، در معاملات فرامرزی چینو پرداختها و دریافتهای بینالمللی، استفاده از یوان از دلار آمریکا پیشی گرفته و به ارز اصلی تبدیل شده است، هم اکنون سهم یوان از تقریباً صفر در سال ۲۰۱۰ به حدود ۵۳ درصد در تبادلات جهانی رسیده که رشد انفجاری محسوب میشود.
چین سالهاست به طور سیستماتیک در حال گسترش استفاده از یوان در تجارت بینالملل است.
ایجاد «مبادلات ارزی مبادلهای» (Currency Swap Lines) با دهها کشور، به شرکای تجاری اجازه میدهد مستقیم با یوان معامله کنند.
تحریمهای مالی آمریکا علیه روسیه (پس از جنگ اوکراین) و تهدید مشابه برای چین، به پکن هشدار داد که وابستگی به سیستم مالی دلاری ریسک بزرگی است.این موضوع، انگیزهای قوی برای غیردلاریسازی (De-dollarization) ایجاد کرد.
![]()
You said:
میزان تبادل تجاری با یوان در دنیا چند درصد
ChatGPT said:
بسته به اینکه «تبادلات تجاری» را دقیقاً در چه مفهومی بگیریم (تسویه مالی، صدور/واردات با یوان، فاکتورینگ تجاری، و غیره)، پاسخ متفاوت است. اما بر اساس منابع موجود:
در پرداختهای بینالمللی (cross-border payments)، یوان چین سهمی در حدود ۲٪ از کل معاملات بینالمللی دارد.
IMF
+2
csis.org
+2
در امور مرتبط با تأمین مالی تجارت (trade finance / تسویه مالی تجارت)، سهم یوان نزدیک به ۶٪ برآورد شده است.
asiahouse.org
+2
bbvaresearch.com
+2
اما در فاکتورینگ و صدور/واردات با استفاده از یوان (یعنی صدور کالاها بهصورت یوانی)، سهم آن هنوز پایین است — کمتر از ۲٪ در سطح جهانی برای صدور با یوان بهصورت عام.
ecb.europa.eu
اگر بگویی دقیقتر منظور «تبادلات تجاری با یوان» در چه زمینهای است (معاملات مالی، واردات/صادرات یوانی، یا سهم یوان در تسویه تجارت بین کشورها) میتوانم عدد دقیقتر برای امروز پیدا کنم. میخواهی برات عدد تازه با دادههای ۲۰۲۵ بگردم؟
You said:
بله
ChatGPT said:
در سال ۲۰۲۵، سهم یوان (رِنمینبی / RMB) در «پرداختهای بینالمللی» و «تأمین مالی تجارت جهانی» به شرح زیر برآورد میشود:
در معاملات جهانی از طریق سوئیفت (پرداختهای بینالمللی)، سهم یوان در ژوئن ۲۰۲۵ حدود ۲٫۸۸٪ گزارش شده است.
Swift
در زمینه تأمین مالی تجارت (trade finance)، یوان تقریباً ۵٫۹۴٪ سهم دارد، که کمی بیشتر از یورو است.
theasset.com
+2
db.com
+2
در «صدور و واردات فاکتور شده به یوان» (trade invoicing) سهم آن هنوز کمتر از ۲٪ در سطح جهانی است.
ecb.europa.eu
پس به صورت خلاصه:
در پرداختهای بینالمللی: ~ ۳٪
در تأمین مالی تجارت: ~ ۶٪
در صدور/واردات با یوان به عنوان ارز فاکتور: < ۲٪
اگر بخوای، برات سهم یوان در ایران یا منطقه خاورمیانه هم میتونم پیدا کنم — میخوای این کار رو بکنم؟
You said:
برخی رسانهها گفتن سهم یوان ۵۳ درصد شده
ChatGPT said:
خُب، وقتی رسانهها میگویند سهم یوان «۵۳٪» شده، معمولاً منظورشان یک زمینهٔ خاص است، نه سهم یوان در کل تجارت جهانی. و آن زمینه ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
نمونههایی از ادعا «۵۳٪»
در گزارش «BOFIT Weekly Review»، آمده است که در ماه می، «سهم یوان» در تراکنشهای برونمرزی چین (cross-border transactions) مرتبط با ورود و خروج سرمایه یا پورتفوی مالی به ۵۳٪ رسیده است.
BOFIT
روزنامه Financial Times در مقالهای گزارش داده است که در ژوئیه، ۵۳٪ از کل تراکنشهای بینالمللی چین (واردات و صادرات همراه تراکنشهای مالی) با یوان انجام شدهاند.
ft.com
در یک خبر از رویترز، اشاره شده است که بانک مرکزی چین گفته است برای معاملات برونمرزی چین، استفاده از یوان به یک رکورد رسیده و در آن چارچوب سهم ۵۴.۳٪ گزارش شده است.
Reuters
همچنین، در روابط تجاری چین و روسیه، گفته شده است که معاملات در بورسِ مسکو با استفاده از یوان در برخی دورهها تا ۵۳٪ رسیده است.
carnegieendowment.org
تفسیر و محدودیتها
بنابراین وقتی میشنویم «۵۳٪ سهم یوان»، احتمالاً منظور یکی از این موارد است:
سهم یوان در تراکنشهای مالی برونمرزی چین (شامل سرمایهگذاری، جریانهای مالی، نه الزاماً کالا)
سهم یوان در پرداختها و تسویه حسابهای بینالمللی مربوط به چین — نه کل جهان
سهم یوان در معاملات میان دو کشور خاص (مثلاً چین ـ روسیه)
ولی این عدد بههیچوجه به معنای اینکه یوان در بیش از نیمی از تجارت جهانی استفاده میشود، نیست. در سطح جهانی، سهم یوان در پرداختهای بینالمللی هنوز تنها چند درصد است (مثلاً ~۲-۵٪) همانطور که در منابع بینالمللی دیده شده.
اگر بخوای، میتونم بررسی کنم آن رسانه خاصی که گفت ۵۳٪، دقیقاً به کدام شاخص اشاره کرده است تا ببینیم ادعایش معتبر است یا نه. میخوای برات این کار رو بکنم؟
You said:
بله
ChatGPT said:
بله — من بررسی کردم، و به نظر میرسد آن عدد «۵۳٪» که در برخی رسانهها ذکر شده، به معاملات برونمرزی چین (cross-border transactions) اشاره دارد، نه سهم یوان در کل تجارت جهانی.
در ادامه شواهد و تبیین:
شواهد
BOFIT (بانک فنلاند) در گزارش هفتگیشان مینویسند که در ماه مه (2024) سهم یوان در معاملات برونمرزی چین به ۵۳٪ رسیده است، در حالی که دلار به ۴۳٪ و یورو ۲٪ بوده است.
BOFIT
Financial Times در گزارشی (آگوست 2024) مینویسد: «در ژوئیه، ۵۳٪ از تراکنشهای ورودی و خروجی چین بهصورت دلاری انجام نشده، بلکه با یوان تسویه شدهاند.»
ft.com
در خبری از بلومبرگ آمده است که در مارس ۲۰۲۵، ۵۴٫۳٪ از فعالیتهای برونمرزی چین با یوان انجام شده است.
bloomberg.com
در خبر رویترز نیز آمده است که یکی از آمارهای رسمی چین نشان میدهد «۵۴٫۳٪ از کل فعالیتهای برونمرزی چین» با یوان است.
Reuters
تفسیر و محدودیتها
از آنچه دیده شد، نکات زیر را باید در نظر گرفت:
محدود به چین
عدد ۵۳٪ فقط درباره معاملات برونمرزی چین است — یعنی تراکنشهای مالی و تجاری مرتبط با ورود و خروج ارز برای چین. این آمار نشان میدهد که چین در داخل خود دارد بیشتر از یوان برای معاملات خارجی خودش استفاده میکند.
شامل سرمایهگذاری، بدهی، تراکنشهای مالی نه صرفاً تجارت کالا
در گزارش BOFIT تأکید شده که بخش بزرگی از استفاده از یوان مربوط به «سرمایهگذاری پرتفولیویی» (خرید سهام و اوراق در چین توسط خارجیها) و سایر تراکنشهای مالی است، نه فقط واردات/صادرات کالا.
BOFIT
سهم جهانی بسیار پایینتر است
اگرچه در داخل سیستم مالی چین سهم یوان بالا رفته، اما در سطح جهانی یوان هنوز سهم کمی در پرداختهای بینالمللی دارد. مثلاً در پیامرسانی بینبانکی (SWIFT) یوان حدود چند درصد سهم دارد.
scmp.com
+2
ft.com
+2
پس نتیجه این است: عدد ۵۳٪ درسته در آن زمینه — یعنی معاملات برونمرزی چینیها — اما نمیتوان آن را تعمیم داد به اینکه «یوان در بیش از نیمی از تجارت جهان استفاده میشود»
در سال ۲۰۲۵، سهم یوان (رِنمینبی / RMB) در «پرداختهای بینالمللی» و «تأمین مالی تجارت جهانی» به شرح زیر برآورد میشود:
در معاملات جهانی از طریق سوئیفت (پرداختهای بینالمللی)، سهم یوان در ژوئن ۲۰۲۵ حدود ۲٫۸۸٪ گزارش شده است.
Swift
در زمینه تأمین مالی تجارت (trade finance)، یوان تقریباً ۵٫۹۴٪ سهم دارد، که کمی بیشتر از یورو است.
theasset.com
+2
db.com
+2
در «صدور و واردات فاکتور شده به یوان» (trade invoicing) سهم آن هنوز کمتر از ۲٪ در سطح جهانی است.
ecb.europa.eu
پس به صورت خلاصه:
در پرداختهای بینالمللی: ~ ۳٪
در تأمین مالی تجارت: ~ ۶٪
در صدور/واردات با یوان به عنوان ارز فاکتور: < ۲٪