۰ نظر

۳ دهه همکاری هسته‌ای ایران و روسیه برای ساخت نیروگاه

همکاری ایران و روسیه در زمینه احداث نیروگاه هسته‌ای به سال ۱۳۷۷ بازمی‌گرد و اخیرا مسکو از همکاری با تهران در زمینه ساخت نیروگاه‌های کوچک و بزرگ هسته‌ای خبر داده است.

کد خبر : 92678

تاریخ انتشار :شنبه 29 دی 1403 - 23:24

به گزارش خط بازار؛ شرکت دولتی «روس اتم» امروز اعلام کرده که همکاری ایران در زمینه ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای کوچک و بزرگ را گسترش خواهد داد.

آلکسی لیکاچف، مدیر ارشد اجرایی شرکت «روس اتم» با توضیح اینکه ایران و روسیه به‌زودی همکاری‌های بیشتری در این حوزه خواهند داشت، افزود، ایران قصد دارد در این زمینه با روسیه همکاری کند و مذاکرات برای ساخت یک نیروگاه بزرگ دیگر به زودی آغاز خواهد شد.

لیکاچف تاکید کرد که برای ساخت نیروگاه‌های کوچک، نیاز به اصلاح توافقنامه‌ها میان ۲ کشور است و پروتکل مربوطه برای ایران ارسال شده است.

این مقام روس همچنین گفت: «واحد اول نیروگاه هسته‌ای بوشهر در حال حاضر در حال بهره‌برداری است و با وجود تحریم‌ها و فشارها، ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر همچنان ادامه دارد.»

آغاز احداث نیروگاه هسته‌ای در ایران

براساس معاهده‌ای میان دولت‌های ایران و آلمان غربی، در سال ۱۳۵۴ به امضا رسید، قراردادی برای ساخت، نصب و تحویل ۲ واحد نیروگاه هسته‌ای ۱۲۹۳ مگاواتی از نوع آب سبک تحت فشار، میان سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت کرافت ورک یونیون (KWU) به صورت کلید در دست منعقد شد؛ بر اساس این قرارداد، شرکت آلمانی متعهد بود تا سوخت هسته‌ای مورد نیاز نیروگاه را برای مدت ۱۰ سال در چارچوب قراردادی جداگانه تامین کند.

همچنین برای تامین آب شیرین منطقه با استفاده از بخار نیروگاه، احداث ۲ واحد آب شیرین‌کن به ظرفیت ۲۰۰ هزار مترمکعب از طریق قرارداد با شرکت ژاپنی پیش‌بینی شده بود.

توقف کار به خواست شرکت آلمانی

شرکت KWU تا سال ۱۳۵۷ مسئول طراحی، احداث و تأمین تجهیزات پروژه بر اساس مفاد قرارداد بود. با این حال، پس از پیروزی انقلاب، به درخواست طرف آلمانی این قرارداد متوقف شد.

پیش از انقلاب، طرف ایرانی بیش از ۷۰ درصد از مبلغ قرارداد را به شرکت آلمانی پرداخت کرده بود، در حالی که طرف آلمانی تنها ۴۰ درصد از پروژه را پیش برده بود و وضعیت مبلغ پرداختی مشخص نشد.

توقف ساخت نیروگاه با حوادث پس از انقلاب

پس از انقلاب و در جریان تحولات آن دوران، عملیات ساخت نیروگاه اتمی بوشهر متوقف شد. آغاز جنگ تحمیلی نیز باعث شد این توقف ادامه یابد و ساخت نیروگاه به تاخیر افتد. در زمان جنگ، نیروی هوایی عراق ۲ مرتبه نیروگاه اتمی بوشهر را بمباران کرد و بخشی‌ از زیرساخت‌های آن زمان نیروگاه از بین رفت.از سال ۱۳۵۷ که طرف آلمانی ساخت نیروگاه اتمی بوشهر را متوقف کرد، تا سال ۱۳۷۷، به مدت ۲۰ سال ساخت نیروگاه اتمی بوشهر متوقف ماند.

ورود روس‌ها برای تکمیل تنها نیروگاه هسته‌ای ایران

آیت‌الله رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت، در سال ۱۳۷۱ در سفری به روسیه موافقت‌نامه همکاری در زمینه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را میان دولت جمهوری اسلامی ایران و روسیه امضا کرد.

بر اساس مفاد این موافقت‌نامه، قرارداد تکمیل واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر در سال ۱۳۷۳ میان سازمان انرژی اتمی ایران، معاونت نیروگاه‌های اتمی و شرکت «زاروبژاتم» (که بعدها به شرکت اتم استروی اکسپورت تغییر نام یافت) مبادله شد و قرارداد رسمی آن در سال ۱۳۷۴ به تصویب رسید.

به موازات آن، قرارداد تامین سوخت ۱۰ ساله نیروگاه با شرکت «تنکس» منعقد شد که بعدها شرکت «تول» جایگزین آن شد و مسئولیت تامین سوخت را بر عهده گرفت.در سال ۱۳۷۷، طرفین قرارداد شرایط آن را بازنگری کرده و توافق کردند که مسئولیت کلیه مراحل پروژه به صورت کلید در دست به طرف روسی واگذار شود، به علاوه از تجهیزات آلمانی نیز استفاده گردد.

بر اساس این بازنگری، طراحی، ساخت، نصب، راه‌اندازی و آموزش پرسنل بهره‌بردار ایرانی به تعهدات طرف روسی افزوده شد و عملیات اجرایی آغاز شد.

آغاز احداث سازه از زیر صفر

بیشتر ۴۰ درصد پیشرفت احداث نیروگاه در دوران قبل از انقلاب به مسائل تجهیزات فنی مرتبط و پیشرفت زیرساخت‌های نیروگاه بسیار کم بود. از سوی دیگر، بمباران هوایی رژیم بعث و تخریب بخش‌هایی از سازه به دلیل تغییر نقشه راه‌اندازی، به گونه‌ای پیش رفت که ساخت سازه نه از صفر، بلکه از زیر صفر آغاز شد.

در چارچوب برنامه بلندمدت توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای کشور، ماموریت و اهداف ده‌ساله شرکت، قراردادی برای احداث ۲ واحد نیروگاه اتمی ۱۰۵۷ مگاواتی در سایت بوشهر میان ۲ شرکت مادر تخصصی «تولید و توسعه انرژی اتمی ایران» به عنوان کارفرما و شرکت «اتم استروی اکسپورت» به عنوان پیمانکار به امضا رسید.

اجرای واحدهای ۲ و ۳ از دی ماه ۱۳۹۵ آغاز شده و مطالعات مهندسی در ۲ حوزه محدوده خشکی و محدوده دریا به عنوان نخستین گام توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده است.

عملیات اجرایی احداث واحدهای ۲ و ۳، با بتن‌ریزی راکتور واحد ۲ در سال ۱۳۹۸ وارد فاز جدیدی از برنامه اجرایی شده است. در راستای برداشت خاک نامرغوب مکان احداث فاز دوم و سوم، بیش از ۲ میلیون متر مکعب خاک‌برداری برآورد شد که تا پایان سال ۹۸، حدود ۶۴ درصد عملیات خاک‌برداری و ۲۴ درصد از عملیات خاکریزی به سرانجام رسیده است.

بتن‌ریزی فاز دوم نیرگاه اتمی بوشهر نیز در ۱۹ آبان‌ماه سال ۱۳۹۸ با حضور مقامات آغاز شد.پس از آغاز به کار، هر یک از این واحدها می توانند ۱۰۵۷ مگاوات برق تولید کنند.

راه‌اندازی این ۲ واحد باعث صرفه‌جویی ۱۰ میلیون بشکه‌ای نفت خام یا ۱.۶ میلیارد مترمکعب گاز در سال و جلوگیری از انتشار ۷ میلیون تن گازهای آلاینده در محیط زیست خواهد شد.

محمد اسلامی ظهر دوشنبه در حاشیه بازدید از واحدهای ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر گفت، ساخت واحدهای دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر 16.7 درصد رشد داشته است.

وی افزود:«در واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر حدود ۷۰ میلیارد کیلووات برق تولید شده و این واحد با ظرفیت هزار مگاوات ساعت، سال دهم فعالیت خود را پشت سر گذاشته و همچنان بیش از ۵۰ سال پیش رو دارد.»

منبع: فارس