پشت پرده موافقت ترکیه با عضویت سوئد در ناتو

به گزارش اقتصادنیوز، پارلمان ترکیه به پیشنهاد سوئد برای پیوستن به ناتو رای داد. سوئد از سال 2022 در تلاش برای پیوستن به این ائتلاف بوده است  در حالی که همه اعضای ناتو باید پیوستن بازیگر تازه را تایید کنند، مجارستان اکنون تنها بازیگری است که مخالف است. (فنلاند در آوریل 2023 با موفقیت به ناتو پیوست و بن بست مجارستان بر سر سوئد نیز احتمالاً به زودی شکسته خواهد شد.)با این حال این رای ترکیه است که برجسته شده. رویکرد آنکارا نشان داد که ناتو تا چه اندازه دوقطبی شده است – و چرا بسیاری از آمریکایی‌ها بالاخص از زمان ریاست دونالد ترامپ نسبت به این اتحاد بدبین شده‌اند.

معنای ناتو برای اعضا

ناتو در سال 1949 به عنوان یک پیمان امنیتی بین ایالات متحده، کانادا و ده کشور اروپای غربی تعریف شد. این  نهاد به عنوان اهرمی برای پیگیری اجماع پس از جنگ در اروپا و مقابله با تجاوزات شوروی به وجود آمد. با این حال، ناتو در طول زمان به سمت شرق گرایش پیدا کرد، کشورهای جدید را می بلعد و به مرز روسیه نزدیک می شود. این امر باعث شده روسیه از این بیم داشته باشد که توسعه طلبی ناتو روابط دیپلماتیک و حاکمیت این بازیگر را تهدید کند.در این میان مقوله دیگری نیز وجود دارد: ناتو به چالشی برای ایالات متحده تبدیل شده است. منشور ناتو کشورهای عضو را ملزم می کند که حداقل 2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای دفاع هزینه کنند، اما تنها 10 مورد از 31 مورد از بازیگران از چنین قانونی پیروی می کنندف بازیگرانی چون ایالات متحده، بریتانیا، یونان، مجارستان، لتونی، لیتوانی، لهستان، رومانی، اسلواکی و استونی. به نوشته ریسپانسیبل استیت کرفت، در حالی که افزایش هزینه های نظامی در اروپای شرقی در پاسخ به تجاوز روسیه قابل ستایش است، ایالات متحده همچنان پیشتاز است و حداقل 3 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به مدت 21 سال صرف دفاع کرده است. کانادای ثروتمند تنها 1.2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی می کند.

چرایی اهمیت عضویت سوئد

بنابراین، حضور در ناتو به معنای قرار گرفتن زیر چتر امنیتی آمریکاست. و برای بسیاری از اعضا، این فرصتی است برای سواری آزاد، تا اجازه دهند سیستم دفاعی خود بدتر شود زیرا قدرتمندترین ارتش در تاریخ جهان پشتیبان آنهاست.با این حال، اگر اکثر اعضای ناتو در شرایط مالی سرد فکر می کنند، ایالات متحده می تواند در رویکرد خود بسیار ایده آل گراتر باشد. بنابراین در سال 2017، مونته نگرو به ناتو پیوست. مونته نگرو کشوری کوچک در بالکان است که جمعیت کمتری نسبت به ورمونت دارد. اما حضورش از منظر غرب آجری دیگر در بلوک “طرفدار دموکراسی” و فرصتی برای کوبیدن ولادیمیر پوتین به چشم بود.از منظر غرب در همین راستا رای دادن ترکیه به عضویت سوئد زیبا است. اواخر سال 2018، هزینه‌های دفاعی سوئد حدود 1 درصد بود و در حالی که براساس داده های اخیر پیش‌بینی می‌شود که این میزان به بالای آستانه 2 درصد برسد. به بیانی دیگر حضور سوئد در ناتو یک پیروزی آرمان‌گرایانه و نمایش وحدت در برابر روسیه است – این آخرین کشور اسکاندیناوی است که در داخل این ساختار نیست.

بحران هویت در ناتو

در این میان، ترکیه داستان متفاوتی دارد. آنکارا روابط قوی با روسیه برقرار کرده است. ترکیه از سال 1951 برای مقابله با قدرت نمایی شوروی، بخشی از این اتحاد شده است. آمریکا امروز یک پایگاه هوایی مهم با دسترسی آسان به سالن‌های سینما در خاورمیانه دارد. بنابراین ترکیه عمدتاً به دلایل استراتژیک در این نهاد باقی می ماند.اما این فقط نشان می دهد که ناتو به چه آشفتگی تبدیل شده است. آیا ناتو اتحادی از دموکراسی های همفکر است که به دنبال دفاع از ارزش های لیبرال هستند؟ یا آیا این یک بلوک برای مقابله با تهدیدات شرق قلمداد می شود؟ دومی با هدف تاریخی ناتو منطبق تر است، در حالی که اولی بیشتر نماینده جهان ما پس از شوروی است. این یک بحران هویت است که به راحتی قابل حل نیست.

ترکیه ماه‌ها مانع از عضویت سوئد شد، این کشور می گفت سوئدی‌ها در قبال حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که آنکارا (و همچنین ایالات متحده و اتحادیه اروپا) آن را یک گروه تروریستی می‌داند، از رویکرد ملایم پیروی می کند. سوئد با عقب نشینی توانست نگاه مثبت ترکیه را به دست بیاورد. با این حال، ممکن است دلیل دیگری وجود داشته باشد که چرا ترکیه به طور ناگهانی با سوئد گرم شد. یک روز پس از رأی گیری پارلمان، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نامه ای به کنگره ارسال کرد و از آنها خواست تا 20 میلیارد دلار دیگر برای ارسال جت های جنگنده به ارتش ترکیه تصویب کنند.شاید این فقط بهایی باشد که واشنگتن برای سوئد، آرمان گرایی؟ یا واقع گرایی؟ پرداخت.

منبع: اقتصاد نیوز