در حالی که تجربه کاهش خاموشی‌ها در سالهای اخیر با اتکا به ظرفیت‌های داخلی و همچنین صادرات نفت در شرایط تحریم رقم خورده، تئوریسین دولت روحانی همچنان توسعه ایران را معطل سرمایه و تکنولوژی خارجی می‌داند.
به گزارش خط بازار؛ اخیرا مسعود نیلی، اقتصاددان و از تئوریسن‌های دولت روحانی در نشستی با عنوان «اقتصاد ایران و مذاکرات هسته‌ای» مطالبی در خصوص وضعیت اقتصادی کشور در صورت توافق یا عدم توافق مطرح و تصویری از ایران با توافق یا بدون توافق ارائه کرده است.این اقتصاددان چندین سناریو را در ارتباط با مذاکره ایران و آمریکا مطرح می‌کند که یک سر آن‌ها توافق حداکثری و به زعم او «رفع روابط خصمانه با آمریکا» است که در این شرایط توسعه اتفاق خواهد افتاد و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و دسترسی به تکنولوژی‌های بالا باعث رفع ناترازی‌های حوزه انرژی، که همه چیز را تحت‌الشعاع قرار داده است، خواهد شد.در سر دیگر سناریوهای مطرح شده توسط او «جنگ» قرار دارد که در حال حاضر وضعیت کنونی حرکت به این سمت است، اما در این سناریو نه ایران و همسایگانش و نه آمریکا خواهان جنگ نیستند بلکه اسرائیل است که جنگ می‌خواهد.مشاور روحانی در میانه این دو سناریو، سناریوی دیگری مطرح می‌کند که آن یک توافق هسته‌ای به واسطه «بازنگری در سیاست‌های هسته‌ای» است که هرچند گشایش‌هایی حاصل می‌کند و مقداری درآمد نفتی ایران به واسطه آن بیشتر شده و بخشی از دارایی‌های بلوکه شده آزاد می‌شود، اما تحولات ملموس و قابل توجهی ایجاد نخواهد کرد و به رفع ناترازی‌ها هم کمکی نمی‌کند. حالتی که در سالهای اخیر به اقتصاد شرطی معروف شده است.در نهایت نیلی می‌گوید که این توافق نیز پس از مدتی به یکی از دو حالت بالا یعنی توافق گسترده‌تر یا جنگ ختم می‌شود. بنابراین عملا کشور را در دو وضعیت جنگ یا توافق کامل و آشتی با آمریکا تصویر کرده است.
تجربه‌ای پرهزینه از دهه ۹۰
این رویکرد تئورسین دولت روحانی دقیقا همان شرطی کردن اقتصاد و پیوند زدن توسعه کشور به اخم و لبخند غرب است که در دهه ۹۰ تجربه شد و خسارت آن تاکنون دامن ایران را گرفته است.این نگاه توسعه و پیشرفت کشور را به عوامل بیرونی خارج از اراده فعالان و سیاستگذاران در داخل کشور گره می‌زند و سیاست‌گذار را برای اصلاحات منتظر تغییر و تحولات خارجی و بیرونی نگه می‌دارد. در این نگاه توسعه صنعتی، رفع ناترازی‌ها، ایجاد رفاه امکان‌پذیر نیست مگر اینکه توافقی گسترده و جامع با آمریکا امضا شود که نه تنها موضوع هسته‌ای بلکه تمام مسائل ایران و آمریکا را شامل شود و در روابط خارجی با آمریکا تغییرات بنیادین ایجاد شود.نیلی در خصوص ناترازی انرژی می‌گوید که اصلاح بازار انرژی بدون بهره‌گیری از سرمایه و تکنولوژی جهانی امکان‌پذیر نیست و بر جامعه فشار وارد می‌کند. این موضوع در حالی بیان شده است که مثال‌های نقضی برای آن وجود دارد.
توسعه در حاشیه؛ با توافق و بدون توافق
به عنوان مثال در شرایط فعلی که ناترازی انرژی و مدیریت دولت به مرحله‌ای رسیده است که این اقتصاددان کل اجرای اصلاحات را به سرمایه و تکنولوژی خارجی‌ها گره زده است در سالهای گذشته یعنی سالهای ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ با مدیریت درست و جذاب کردن بازار انرژی خاموشی‌ها تا حد زیادی کنترل شد.این در حالی بود که تا قبل از آن به دلیل عدم مدیریت مصرف و بی‌توجهی به راه‌حل‌های جذابیت بازار، برق خانه‌ها همچون این روزها، روزانه قطع می‌شد و این‌روزها با کنار گذاشتن شیوه‌های مدیریت یاد شده باز هم شاهد خاموشی هستیم. علاوه بر این موضوع توسعه کشور بیشتر از آن که لنگ سرمایه‌گذاری خارجی و توافق با غربی‌ها باشد نیازمند برنامه درست توسعه صنعتی است چرا که تجربه نشان می‌دهد هم با وجود توافق با غرب و هم بدون آن سرمایه‌ای که از فروش نفت حاصل شده صرف توسعه نشده است.به عنوان مثال سال اول برجام درآمد حاصل از نفت بیش از ۴۰ میلیارد دلار بوده است این رقم در سال گذشته که شدیدترین تحریم‌ها بر اقتصاد ایران تحمیل شده و توافقی در کار نبود نیز به نزدیک ۴۵ میلیارد دلار رسیده است، با این حال در هر دو حالت یعنی حالت با توافق و بدون توافق توسعه کشور سهمی از این درآمدها نداشته است. به معنای دیگر توسعه یا عدم توسعه بیش از آنکه به توافق وابسته باشد معلول سیاست داخلی است.این موضوع نشان می‌دهد که موضوع توسعه کشور بیشتر از آن که معطل سرمایه خارجی باشد معطل برنامه و مدیریت صحیح منابع و مصارف است.
منبع: فارس
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰