میراث مقیمی؛ ایران خودرو تبریز

به گزارش خط بازار، چند روزی است که وضعیت کارگران ایران خودروی تبریز توجه برخی صنعت خودروسازی و رسانه های فعال در این بخش را به خود جلب کرده است. وضعیتی که در دو دهه گذشته حتی با وجود تحریم های ظالمانه بیشتر علیه کشور، ایران خودرو وضعیتی این چنین را به خود ندیده بود. کارگران این شرکت خودروسازی به دلیل تعویق در پرداخت حقوق ماهیانه در آبان و آذرماه سال جاری دست شاکی بودند. مدیرانی که توان مقابله یا نه گفتن به نیروهای تحمیلی نداشتند، وضعیت این چنین ناشی از ازدیاد نیروی انسانی برای بزرگترین خودروسازی خاورمیانه ایجاد کردند. اما این تمام ماجرا نیست و تنها نیروهای خط تولید نیستند که جزو کارنامه منفی مدیریت ایران خودرو هستند.

در این گزارش به کارنامه دو ساله فرشاد مقیمی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو خواهیم پرداخت.

مقیمی و اتاق شیشه ای!
فرشاد مقیمی ۴ شهریور سال ۱۳۹۸ در زمان سکان داری رضا رحمانی به وزارت صمت، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو شد. مقیمی در بدو ورود به ایران خودرو تغییرات مدیریتی در شرکت های زیرمجموعه خود ایجاد و وعده اتاق شیشه ای برای شفاف سازی ارتباط قطعه سازان با این خودروساز را داد. این وعده را مقیمی درحالی به بدنه صنعت خودرو می داد که تا پیش از مدیرعاملی گروه صنعتی ایران خودرو، سابقه فعالیت اجرایی و مدیریتی نداشت.

در ابتدای مدیریت این مدیرعامل جوان به آبی پوشان جاده مخصوص، تلاش برای توسعه ساخت داخل و افزایش میزها به خوبی پیش می رفت. اما چندی نگذشت که اتاق شیشه ای وعده داده شده کم کم جای خود را به افزایش طول پرداخت مطالبات برخی از قطعه سازان را گرفت، بسیاری از قطعه سازان بارها در مصاحبه های خود به این مساله اشاره و عدم بهبود رفتار را به وضوح شرح دادند.

در سال ۱۳۹۸ حجم مطالبات قطعه سازان از خودروسازان ۳۱ هزار میلیارد تومان بود، اما در سال جاری حجم این مطالبات به ۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده است

در همان سال دو خودروساز بزرگ کشور حدود ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو مکانیکی به دلیل نبود قطعه در کف کارخانه ها داشتند، حجم مطالبات قطعه سازان از خودروسازان ۳۱ هزار میلیارد تومان بود. در اواخر سال ۱۳۹۹ این مقدار به بیش از ۴۰ هزار میلیاردتومان رسید، در همین زمان نیز خودروسازان به ویژه ایران خودرو اصرار به جهش تولید داشت که حداقل سرمایه مورد نیاز برای این جهش ۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در سال جاری نیز حجم این مطالبات به ۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده که صرفا خودروسازان وعده به قطعه سازان می دهند. حجم بیشتر مطالبات مذکور در این گزارش باتوجه به تیراژ تولید خودرو، متعلق به گروه صنعتی ایران خودرو است. از آن سو هر دو خودروساز بزرگ مشمول ماده ۱۴۱ شدند. با تغییر وزیر صمت و برکناری رضا رحمانی، مقیمی نیز تغییرات جدی را در گروه صنعتی ایران خودرو دنبال کرد، هرچند که حمایت از مقیمی از وزارت صمت نشات نمی گرفت و گفته می شد در دولت دوازدهم   «واعظی» رئیس دفتر حسن روحانی را در کنار خود داشت.

کیفیت خودروها در دوره مدیریت مقیمی افزایش پیدا نکردند، معمولا در فضای مجازی مشتریان محصولات ایران خودرو نسبت به کیفیت آن اعلام رضایت مندی ندارند

تعجیل برای رونمایی
مقیمی در ماه های ابتدایی ورود به ایران خودرو از سرگیری پروژه های قبلی که یک محصول دولتی مانند تارا یا همان پژو ۳۰۱ بود را دنبال کرد. قطعه سازانی که برای پژو ۳۰۱ محصول طراحی کرده بودند را در خودرو تارا جای داد، تعجیل برای رونمایی این محصول در دوره سکان داری رزم حسینی نه تنها موجب روشن نشدن خودرو بلکه با شیوه اصولی رونمایی در دنیا همراه نبود. از آن سو سبد محصولاتی که ارتقا یافته، از برنامه های پیشین ایران خودرو بوده که آن ها را دنبال کرده است. هر مدیر دیگری نیز جای مقیمی در ایران خودرو قرار می گرفت، این برنامه ها را برای حفظ سهم بازار انجام می داد.

کیفیت خودروها در دوره مدیریت مقیمی افزایش پیدا نکردند، معمولا در فضای مجازی مشتریان محصولات ایران خودرو نسبت به کیفیت آن اعلام رضایت مندی ندارند. هرچند که گاهی سازمان های نظارتی به کیفیت محصول، ایرداتی را در خصوص محصولات ایران خودرو اعلام می کنند.

نکته قابل توجه اینجاست که جهش تولید و ساخت محصولات جدید توسط خودروسازان، فقط با سرمایه گذاری و همت قطعه سازان جامه عمل به خود پوشیده است.

 ایران خودروی تبریز میراث مقیمی
گروه صنعتی ایران خودرو با فعالیت بیش از نیم قرن تا کنون به چالش های مانند شرایط فعلی گرفتار نشده است. این خودروساز به عنوان بزرگترین تولید کننده در غرب آسیا شناخته می شود که با سکان داری مقیمی شرایط مالی قابل قبولی ندارد. یکی از سایت های تولید ایران خودرو در شهر تبریز قرار دارد، این سایت سالانه ۱۳۰ هزار دستگاه خودرو تولید می کند، فارغ از بحث اقتصادی بودن یا نبودن سایت های ایران خودرو، حقوق کارگران این خودروساز پس از دو ماه همچنان پرداخت نشده است.

این عدم پرداخت در کنار مشمول شدن ایران خودرو به ماده ۱۴۱ که دبیر انجمن خودروسازان این موضوع را برای نگارنده مطلب تایید کرد، گویایی توقف احتمالی ایران خودرو ناشی از سو مدیریت است. هرچند که مقامات استانی وعده پیگیری مطالبات کارگران را دادند، اما عمق فاجعه از چشمان مسولین این صنعت به دور است.

کارنامه فرشاد مقیمی حتی با احتساب تورم، قیمت گذاری دستوری و تحریم های ظالمانه علیه صنعت خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو چندان قابل قبول نیست، شاید نیاز باشد که وزیر صمت برای تحقق اهداف خودرویی خود که پیشتر آن را اعلام کرده بود، در گام نخست تامین مالی و پس از آن تغییر مدیریت را اعمال کند. سیاست فروش که خودروسازان در کنار برنامه تولید و ارتقا محصولات در دست دارند، موجب کاهش قیمت خودرو در بازار نخواهد شد.

مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو پیشتر اعلام کرده بود که برای کاهش خودروهای کف اقدام به واردات هوایی قطعات الکترونیکی خواهیم کرد، مساله اصلی اینجاست که چرا پیشتر این تصمیم توسط گروه صنعتی ایران خودرو اتخاذ نشده بود؟ و چرا در حالی که در اواسط سال ۱۳۹۹ تمام خودروسازان در دنیا نسبت به کاهش تراشه های الکترونیکی هشدار داده بودند، اما ظاهرا خودروسازان داخل نسبت به این مساله بی توجه بودند؟