مقابله با صادرات مواد خام، شعار یا اقدام

به گزارش خط بازار؛ سوالی که مطرح است این ست که این مالیات بر صادرات مواد خام به چه شکلی محاسبه گردیده است؟ آیا عظم دولت برای مقابله با صادرات مواد خام جدی است؟ آیا وضع این مالیات می تواند موجب جلوگیری از خام فروشی گردد؟ چه موادی مواد خام در نظر گرفته شده اند ؟ عوامل موثر بر صادرات مواد خام چیست؟

از مهم ترین مباحثی که سالهاست در اقتصاد ایران مطرح است و در اقتصاد مقاومتی نیز مقام معظم رهبری به آن اشاره فرموده اند ایجاد ارزش افزوده بر موادخام می باشد . طبق بنده 15 سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی به شرح زیر به این موضوع اشاره شده است  : افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع.

با نگاهی به تصویب نامه هیئت وزیران متوجه می شویم که مالیاتی که برصادرات مواد خام وضع گردیده است، در واقع مالیات جدیدی نمی باشد و مطالعه خاصی برای وضع این مالیات صورت نگرفته است  و صرفا مالیات بر درامد حاصل از صادرات مواد خام می باشد. با نگاهی به تجربه کشور های توسعه یافته در خصوص صادرات متوجه می شویم که مالیات بر صادرات مواد خام به معنی واقعی کلمه بر جلوگیری از صادرات مواد خام متمرکز می باشد و بر صادرات مواد خام مالیاتی مجزا وضع گردیده است. نمونه ی موفق در این خصوص کشور چین می باشد اما متاسفانه این مالیات بر صادرات مواد خام در کشور ما همان مالیات بر درآمد می باشد که برای شرکت ها معادل 25 در صد سود سالیانه اخذ می گردد . مالیات بر در آمد نوعی از مالیات های مسقیم در ایران است و نرخ آن برای شرکتهای حقوقی معادل 25 درصد می باشد و سالهاست که اخذ می گردد . در صورتی که برای مقابله با صادرات مواد خام نیازمند مالیات سنگین تری هستیم.

در سال های اخیر کشور ما با بالا رفتن نرخ ارز و عدم صرفه تولید به شدت به سمت خام فروشی حرکت کرده است و مواد صرفا خام سهم بزرگی در سبد صادراتی کشور ایران دارند . به طور میانگین سالانه بیش از 4 هزار نوع ماده صادراتی سالانه از مرز های ما صادر می شود اما نکته ای که قابل تامل است این است که فقط 197 ماده مشمول صادرات مواد خام گردیده است . که سهم بسیار کوچکی از صادرات ما را در بر می گیرد.

یکی از عوامل موثر بر صادرات مواد خام بالا رفتن نرخ ارز می باشد به طوری که مطالعات نشان می دهد با افزایش نرخ ارز صادرات مواد خام به شدت افزایش یافته است و انگیزه تولید و اشتغال برای صادرکنندگان مواد خام کاهش یافته است  و با بالا رفتن نرخ ارز صادرات به صورت مواد خام جذاب تر و حاشیه سود آن به شدت بیشتر شده است.

به توجه به دلایلی که ذکر گردید از جمله تعداد بسیار اندک موادی که به عنوان مواد خام بر شمرده شده اند ، عدم مطالعه خاص بر جلوگیری صادرات مواد خام و افزایش بی رویه نرخ ارز به نظر می رسد که روند خام فروش تر شدن همچنان ادامه خواهد داشت و این قبیل اقدامات صورت گرفته بیش از آنکه جنبه عملی داشته باشد جنبه تبلیغاتی و شعاری دارند.

نویسنده: محمد بدریان

منبع: خط بازار