۰ نظر

سهم ایران از «جاده ابریشم» چقدر است؟

ایران با توجه به جایگاه باستانی خود در جاده ابریشم که به عنوان یکی از مسیرهای تجاری و فرهنگی مهم میان شرق و غرب است نتوانسته به طور کامل در مسیر ترانزیتی چین به اروپا مشارکت کند.

کد خبر : 88633

تاریخ انتشار :دوشنبه 19 آذر 1403 - 22:16

به گزارش خط بازار؛ ایران با توجه به جایگاه باستانی خود در جاده ابریشم که به عنوان یکی از مسیرهای تجاری و فرهنگی مهم میان شرق و غرب است نتوانسته به طور کامل در مسیر ترانزیتی چین به اروپا مشارکت کند.

ریتم پایدار شترها، بیش از هزار سال پیش به رونق «جاده ابریشم» کمک کرد اما حالا این «کاروان‌های شترهای فولادی»‌ست که قاره‌ها را طی کرده و به تسهیل اتصال تجاری و تحریک رشد اقتصادی کمک می‌کنند.رسانه‌های چینی در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۴ خبر دادند که صدهزارمین قطار باری مسیر چین-اروپا از «چونگ‌کینگ» در جنوب غرب‌چین به‌سمت «دویسبورگ» آلمان حرکت کرد.

چندین دهه است که قطارهای باری چین-اروپا راه‌اندازی شده‌اند و به تدریج رونق گفته‌اند؛ این شبکه ۱۲۵ شهر را از طریق ۹۳ مسیر منظم قطار با سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت به هم متصل می‌کند.

به لحاظ بین‌المللی، این شبکه در ۲۵ کشور اروپایی و ۲۲۷ شهر، همچنین بیش از ۱۰۰ شهر در ۱۱ کشور آسیایی گسترش یافته است. بر اساس گزارش شرکت گروه راه‌آهن دولتی چین (China Railway)، این قطارها به صورت هفتگی با ۷ سفر خروجی و ۶ سفر برگشتی فعالیت می‌کنند؛ این ۱۰۰ هزار قطار بیش از ۱۱ میلیون TEU (واحد معادل بیست فوت) کالا در سراسر اوراسیا جمع کرده است که ارزشی معادل ۴۲۰ میلیارد دلار داشته است.

تنوع کالاهایی که در این مسیر مبادله شده‌اند به ۵۳ دسته رسیده و ۵۰ هزار کالا در این زمان، با این قطارها ردو بدل شده؛ به‌طوری‌که سهم محصولات با فناوری پیشرفته و ارزش افزوده بالا، سال به سال در حال افزایش است.

این کالاها شامل خودروهای آلمانی، سیب‌های لهستانی، پنیر هلندی، آرد قزاقستانی، محصولات IT مانند لپ‌تاپ‌ها و چاپگرها، پوشاک، کفش، کلاه، خودرو و قطعات، لوازم خانگی، غذا، چوب، مبلمان، مواد شیمیایی و تجهیزات ماشین‌آلات هستند.برای مثال تجارت سیب میان چین و لهستان در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال گذشته ۲۳.۲ درصد افزایش یافته است. در حالی که حمل‌ونقل دریایی این مسیر حدود ۴۰ روز طول می‌کشد، سرویس قطار باری می‌تواند مدت زمان سفر میان چین و لهستان را به حدود ۱۴ روز کاهش دهد.

از سال گذشته، حمل خودروهای با سوخت‌های جدید، محصولات باتری لیتیوم-یون و محصولات فتوولتائیک تولیدشده در چین افزایش یافته است.گلوبال تامیز در این رابطه نوشته است، در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳، تعداد سفرهای قطار باری چین ـ اروپا تقریبا ۱۰ برابر افزایش یافته و از ۱۷۰۲ به بیش از ۱۷ هزار سفر در سال رسیده است.

ارزش کالاهای حمل‌شده هم به میزان چشمگیری افزایش یافته و از ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۵۶.۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده و این رقم در سال جاری از ۵۸ میلیارد دلار عبور کرده است.آمارها نشان می‌دهد که زمان لازم برای اعزام هر ۱۰ هزار قطار از ۹ ماه ابتدای آغاز به کار این مسیر به ۶ ماه کاهش یافته است.

رونق شهرهای دورافتاده

قطارهای باری چین نه تنها بسیاری از شهرهای دور از ساحل یا مرزها را رونق داده و به هاب‌های جدید تجارت بین‌المللی تبدیل کرده که در سطح بین‌الملل هم باعث توسعه هاب‌های جدید لجستیک، مناطق صنعتی و مراکز تجاری شده‌اند.در بندر «دویسبورگ آلمان»، فعالیت قطارهای باری چین ـ اروپا بیش از ۱۰۰ شرکت لجستیکی را جذب کرده و بیش از ۲۰ هزار شغل ایجاد کرده است.

در لهستان، ترمینال راه‌آهن «مالاشویکزه» شاهد رشد در تجارت بوده که به شدت اقتصاد محلی و توسعه اجتماعی را تقویت کرده است.ابتکار «یک کمربند یک جاده»(BRI) که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، به توسعه سرویس قطار باری چین-اروپا کمک کرد. این ابتکار به‌دنبال تقویت تجارت و ارتباطات میان چین و کشورهای مسیر قدیمی «جاده ابریشم» است. به همین ترتیب، سرویس قطار باری چین-اروپا به بخشی حیاتی از «یک کمربند یک جاده» تبدیل شده و تجارت و روابط اقتصادی میان دو منطقه را تسهیل کرده است.

جایگاه ایران کجاست؟

ایران با توجه به جایگاه باستانی خود در جاده ابریشم که به عنوان یکی از مسیرهای تجاری و فرهنگی مهم میان شرق و غرب شناخته می‌شود، نقش راهبردی در پروژه «یک کمربند یک جاده» چین دارد. در دوران معاصر، ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود و ارتباط با کشورهای مختلف در منطقه، ظرفیت قابل‌توجهی برای مشارکت در این طرح دارد.

به گفته کارشناسان، اما با وجود، اهمیت راهبردی این موقعیت، ایران نتوانسته است به طور کامل از تمامی ظرفیت‌های موجود در این پروژه بهره‌برداری کند. ایران در برخی بخش‌ها، از جمله پروژه‌های زیرساختی و ترانزیتی، به طور محدود در این طرح مشارکت کرده است و هنوز پتانسیل‌های زیادی برای توسعه همکاری‌ها در چارچوب پروژه «یک کمربند یک جاده» وجود دارد.

منبع: فارس