رفتار قورباغه‌ای در بورس

پس از دو روز سبز، بورس امروز با موجی از فشار فروش که فضای بازار را به‌طور آشکار متاثر کرد، در مسیر نزولی حرکت کرد.

کد خبر : 120396

تاریخ انتشار :چهارشنبه 29 مرداد 1404 - 9:56

به گزارش خط بازار؛ شاخص کل بورس، پس از تثبیت کوتاه در کانال ۲.۵ میلیون، دوباره با کاهش مواجه شد؛ این عقب‌گرد نه صرفاً عددی، بلکه نشانه‌ای از شکنندگی بازار در مواجهه با موج فروش است. شاخص کل با افت ۱۹,۳۰۱ واحدی (۰.۷۷٪) به سطح ۲,۴۹۴,۱۱۹ واحد رسید.شاخص کل هم‌وزن نیز کاهش یافت، اما شدت افت آن کمتر بود؛ این نشان می‌دهد نمادهای کوچکتر (غیر شاخص‌ساز) نسبت به فشار فروش مقاومت نسبی بیشتری داشتند. شاخص هم‌وزن نیز با کاهش ۱,۳۴۵ واحدی (۰.۱۷٪) در محدوده ۷۶۹,۵۵۶ واحد ایستاد. این ریزش بازتاب‌دهنده بازگشت ترس بین معامله‌گران خرد و سرکوب تقاضا پس از روزهای مثبت اخیر است. این ساختار رفتاری بازتاب‌دهنده خستگی فروشندگان بزرگ و در عین حال عدم ورود خریداران جدید به بازار است.با از دست رفتن حمایت روانی کانال ۲.۵ میلیون، معامله‌گران وارد فاز انتظار و تعلل شده‌اند.

خروج نقدینگی حقیقی ادامه دارد

فضای تکنیکالی بازار و شدت ریزش، نشان‌دهنده خروج قابل‌توجه نقدینگی حقیقی از بازار است.در بازار امروز مجموعا مبلغ ۶۴۶ میلیارد تومان خروج حقیقی از بازار داشته ایم. در بخش خرید، ۶۲ درصد خریدها توسط حقیقی ها و ۳۸ درصد توسط حقوقی ها انجام شده است.همچنین در بخش فروش ۸۰ درصد فروش ها توسط حقیقی ها و ۲۰ درصد توسط حقوقی ها انجام شده است.در بازار امروز شاهد خروج ۲۹۳ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از نمادهایی با ارزش بازار کمتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان و خروج ۳۵۲ میلیارد تومان از نمادهای با ارزش بازار بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان بوده ایم.این خروج هم‌سنگ با رفتار محافظه‌کارانه معامله‌گران خرد در زمان ریسک‌های کلان است.این عقب‌گرد حقیقی‌ها را می‌توان به‌عنوان نقطه اوج ترس تعبیر کرد؛ حتی بعد از روزهای امیدبخش، بازار نقدینگی را به سمت محفوظ‌ترین کانال‌ها سوق می‌دهد.تداوم چنین روندی می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری روند نزولی پرقدرت‌تری باشد؛ مگر سیاست‌گذاران اقتصادی یا حقوقی‌ها اقدام حمایتی انجام دهند.

رشد نامحسوس ارزش معاملات خرد

با افت شاخص، تعداد معاملات به ۲۴۴ هزار معامله رسید.ارزش کل معاملات امروز بازار ۴۳ هزار و ۱۵۵ میلیارد تومان بوده که از این مبلغ ۳ هزار و ۷۰۹ میلیارد تومان آن مربوط به معاملات خرد سهام و حق تقدم و صندوق های سهامی بوده است.امروز ۹ درصد از کل ارزش معاملات مربوط به معاملات خرد بود.علیرغم افزایش کم‌وبیش معاملات نسبت به روزهای قبل، هنوز نشانه‌ای از تحول در کیفیت معامله وجود ندارد. معامله‌گران بیشتر در نقش ناظر باقی مانده‌اند و به‌جای تصمیم‌گیری فعال، در حال سایش بازار هستند.با این میزان معاملات، روند نزولی همچنان می‌تواند ادامه یابد؛ مگر حجم معاملات خرد افزایش یابد.

رفتار گله ای در بورس

رفتار امروز سرمایه‌گذاران را می‌توان در چارچوب رفتار قورباغه‌گونه توضیح داد؛ استعاره‌ای که در ادبیات مالی رفتاری برای توصیف بی‌تفاوتی تدریجی معامله‌گران نسبت به ریسک‌ها به‌کار می‌رود. وقتی قورباغه در آب سرد قرار می‌گیرد و آب به آرامی گرم می‌شود، او خطر را دیر حس می‌کند و در نهایت در آب جوش می‌ماند. امروز نیز سرمایه‌گذاران حقیقی و خرد، با وجود مشاهده ریزش شاخص‌ها، نشانه‌های خروج نقدینگی و هشدارهای بنیادی، همچنان در بازار باقی ماندند و تنها بخشی از دارایی خود را جابه‌جا کردند. این تأخیر در واکنش، به‌جای تعدیل سریع رفتار، منجر به تعمیق زیان شد.از زاویه دیگر، بازار درگیر پدیده‌ای به نام لنگر ذهنی است؛ سرمایه‌گذاران همچنان به رشد دو روز سبز گذشته تکیه می‌کنند و آن را مبنای تصمیم‌گیری خود قرار می‌دهند.به همین دلیل، حتی در شرایطی که نشانه‌های افت آشکار است، امید دارند که بازار به همان روند بازگردد.این امید بیش از آنکه بر تحلیل منطقی استوار باشد، محصول سوگیری‌های رفتاری و میل به اجتناب از پذیرش زیان است.در کنار این، می‌توان به اثر گله‌ای نیز اشاره کرد. خروج دسته‌جمعی بخشی از نقدینگی از نمادهای بزرگ، به‌سرعت ترس را به سایر بخش‌های بازار منتقل کرد.این واکنش گروهی، نه‌تنها باعث تعمیق ریزش امروز شد بلکه می‌تواند در روزهای آینده به ایجاد موج دوم عرضه‌ها بینجامد.در مجموع، اقتصاد رفتاری بازار نشان می‌دهد که ریزش امروز تنها ناشی از متغیرهای بنیادی نبود، بلکه محصول یک زنجیره روانی از ترس، لنگر ذهنی و رفتار گله‌ای بود. این چرخه تا زمانی که یک عامل اعتمادساز بیرونی (مانند سیاست حمایتی یا ثبات در متغیرهای کلان) وارد نشود، می‌تواند ادامه یابد و سطح زیان‌ها را گسترده‌تر کند.

وحید جعفری، کارشناس بازار سرمایه دذ گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: فضای اقتصادی همچنان بی‌ثبات است: تورم، نوسانات نرخ ارز و بلاتکلیفی در سیاست‌گذاری و بسته‌های حمایتی بازار سرمایه را به‌شدت دچار عصبیت کرده است.این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در این شرایط، هر خبری که اعتماد را تخریب کند، بازار را به سمت ریزش‌های عمیق‌تر سوق می‌دهد.وی افزود: سقوط امروز شاخص، بازگشت فضای محافظه‌کارانه بازار پس از امید چند روزه بود. اگر تا روزهای آینده ورود نقدینگی حقیقی یا سیگنال اقتصادی مثبت نباشد، احتمالا به زودی شاهد شکستن حمایت‌های مهم خواهیم بود.

چشم‌انداز پیش‌رو

سه‌شنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۴، روزی بود که حتی شاخص‌ها نتوانستند روزهای سبز را حفظ کنند. خروج نقدینگی، ریزش صنایع شاخص‌ساز و تداوم رفتار احتیاطی معامله‌گران، همه نشان از نیاز شدید بازار به ثبات اقتصادی و بازگشت اعتماد دارند.اگر شرایط حمایتی فراهم نشود، بازار ممکن است به محدوده‌های پایین‌تر مثل کانال ۲.۴ میلیون برسد. تنها یک امید واقعی از مسیر اقتصاد کلان و سیاست‌گذار می‌تواند بازار را به مسیر بازگرداند.

منبع: فارس