دو طرحی که امنیت اقتصادی ۵۰ ساله ایران را تهدید می‌کنند
به گزارش خط بازار؛ تحولات زیرساختی در غرب آسیا و قفقاز جنوبی به مرحله‌ای حساس و تعیین‌کننده رسیده‌اند. ظهور دو پروژه راهبردی به نام‌های «زنگزور» و «داود» می‌تواند به طرز قابل‌توجهی معادلات اقتصادی ایران و امنیت ۵۰ سال آینده کشور را تغییر دهد. این دو کریدور که به ظاهر پروژه‌های لجستیکی و توسعه‌ای به شمار می‌آیند، در حقیقت نقش ابزارهای ژئواستراتژیک را ایفا می‌کنند و به طور مستقیم به چالش کشیدن موقعیت ایران به عنوان یک شاهراه سنتی ترانزیت شرق و غرب (راه ابریشم ۲۰۰۰ ساله) را هدف قرار داده‌اند.کریدور زنگزور که جمهوری آذربایجان را به منطقه خودمختار نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان متصل می‌کند، به‌عنوان یک نقطه کانونی در رقابت‌های ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی شناخته می‌شود. این مسیر نه‌تنها یک پروژه ترانزیتی و اقتصادی است، بلکه به عرصه‌ای برای تقابل قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای تبدیل شده است.با توجه به حمایت‌های گسترده از این پروژه توسط ناتو و ترکیه، اهمیت آن برای ایران به‌ویژه در زمینه امنیت اقتصادی و تجاری دوچندان می‌شود.
زنگزور به عنوان یک «دالان تورانی ناتو» در واقع تلاش دارد تا نفوذ ترکیه و ناتو (در راس آن آمریکا) را در قفقاز تقویت کند و در عین حال قدرت‌های رقیب مانند ایران، روسیه و چین را به حاشیه براند.با تکمیل این راهگذر، آذربایجان می‌تواند بدون نیاز به عبور از خاک ایران، ارتباط مستقیمی با ترکیه و اروپا برقرار کند، که این امر به کاهش درآمدهای ترانزیتی ایران و تضعیف موقعیت آن در پروژه‌هایی مانند ابتکار کمربند-راه چین (BRI) منجر خواهد شد.همزمان، در غرب ایران و با محوریت آشفتگی سوریه، پروژه‌ای آمریکایی-عبری به نام «کریدور داود» در حال شکل‌گیری است. این مسیر، از اراضی فلسطین اشغالی آغاز شده و از طریق اردن و جنوب سوریه به عراق و به ویژه کردستان عراق امتداد می‌یابد. این کریدور که از استان‌های السویداء (استانی که دروزی‌ها در آن هستند) و قنیطره در سوریه عبور می‌کند، به مناطق تحت کنترل نیروهای کرد وابسته به آمریکا در شمال شرق سوریه و سپس به اقلیم کردستان عراق و مرزهای ایران و ترکیه می‌رسد. به این ترتیب، تل‌آویو به منابع آبی و نفتی حیاتی دسترسی پیدا می‌کند و می‌تواند به راحتی از این منابع برای تقویت نفوذ خود استفاده کند.اگرچه این راهگذر به لحاظ امنیتی و نظامی طراحی شده، اما زیرساخت‌های آن به گونه‌ای است که می‌تواند به یک کریدور اقتصادی جایگزین برای دسترسی به بازارهای عراق و سوریه تبدیل شود.تحلیلگران بر این باورند که اجرای کریدور داود نه تنها به لحاظ ژئواستراتژیک بلکه از نظر ایدئولوژیک نیز حائز اهمیت است. این پروژه به نوعی تحقق وعده‌های تاریخی برای یهودیان به شمار می‌آید و از منظر تلمودی، به عنوان یک پیوند تاریخی بین مرزهای فلسطین اشغالی و رود فرات تلقی می‌شود.
این دو پروژه، اگرچه از لحاظ جغرافیایی جدا از یکدیگرند، اما نشان‌دهنده یک نقشه هماهنگ برای بازطراحی مسیرهای تجاری منطقه‌ای و بازتعریف قدرت‌ها هستند. زنگزور در شمال، زیرساخت‌های ترانزیتی ایران را به حاشیه می‌رانده و داود در غرب، پنجره نفوذ ایران به شامات و عراق را با یک سازوکار نظامی-اقتصادی مسدود می‌کند.به گفته حسن کریم‌نیا، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت، چندین راهکار برای دفع توطئه عبری-آمریکایی وجود دارد، اول تجاری‌سازی کریدور شمال-جنوب (INSTC) با روسیه، آسیای مرکزی و ذینفعان جدید آن (ارمنستان)، دوم ارتباط تنگاتنگ و راهبردی با چین به عنوان کارخانه تولید دنیا و مدیریت ترانزیت کالای آن، سوم بهبود عملکرد دستگاه‌ها و فرآیندهای ترانزیتی کشور که باری حدود یک ماه در بنادر کشور خاک نخورد، چهارم توسعه بندر چابهار به عنوان گنج پنهان ایران‌زمین و مورد آخر نیز ارتقای عملکرد حمل‌ونقل ریلی کشور به پیشران توسعه اقتصادی.باید خاطرنشان کرد این تحولات به نوعی جنگ زیرساختی پنهان علیه ایران تبدیل شده است و پروژه‌های رقیب با حمایت قوی از سوی بازیگران منطقه‌ای و جهانی در حال پیشرفت هستند، ایران نیاز دارد که به سرعت اقدامات مؤثری برای بازتعریف موقعیت خود در این نظم جدید انجام دهد.اگر ایران نتواند به درستی نقش خود را در این معادلات جدید تعیین کند، خطر تضعیف اقتصادی از طریق حذف تدریجی از شبکه‌های زنجیره تأمین منطقه‌ای و جهانی آن را تهدید می‌کند. این تهدید، اگرچه به آرامی پیش می‌رود، اما می‌تواند به همان اندازه مخرب باشد.
منبع: فارس
برچسب ها :آمریکا ، اسرائیل ، ایران ، ترکیه ، خط بازار ، کریدور_داود ، کریدور_زنگزور
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰