حواشی بازدید هیات تفحص از ایران خودرو/مجلس حامی مردم است یا مدیرعامل؟

به گزارش اختصاصی خط بازار؛ امروز در رسانه ها مطلبی به نقل از ایکوپرس(مرجع اصلی اخبار گروه ایران خودرو) در خصوص بازدید هیات تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودروسازی منتشر شد. در این گزارش خبری به نقل از رئیس این هیات در خصوص عملکرد ایران خودرو اظهارنظرهای مثبتی عنوان شد که تلویحا حمایت از عملکرد مدیران شرکت است. در اینکه مدیران ایران خودرو شبانه روز در حال تلاش برای بهبود اوضاع هستند، شکی نیست ولی در خصوص اظهارنظرهای مطرح شده و ماهیت این بازدید نکاتی وجود دارد که واقعیت های تلخ صنعت خودرو را نشان می دهد.

اولین نکته رسانه ای شدن این بازدید آن هم با چنین اظهارنظرهای مثبت و حمایتی در این برهه زمانی است. همگان می دانند که در چند دهه اخیر تاکنون با تغییر دولت ها و وزرا به خصوص وزیر صمت، همه چشم ها منتظر تغییر مدیران عامل شرکت های خودروسازی است. تجربه نشان داده که در دوران گذر تغییر دولت ها، غالبا مدیران عامل احساس خطر می کنند و برای بقا و یا ارتقای رتبه می جنگند که بخشی از این جنگ، رسانه ای و در قالب نشان دادن عملکرد خوب و مثبت از خود است.

انتشار گزارش بازدید یکی از مهم ترین دستگاه های نظارتی آن هم با چنین محتوای مثبتی این سوال را مطرح می کند که هدف اصلی از چنین اقدامی چه بوده است؟ چرا که تایید یا رد هیات تحقیق و تفحص از یک فرد یا شرکت بار روانی بسیار مثبتی در حیات مدیریتی مدیران عامل دارد. آیا هدف مهندسی افکار عمومی برای بقا مدیران است و یا موضوع چیز دیگری بوده است؟ اساسا مدیران توانمند نیاز به رفتارهای پوپولیستی ندارند بلکه با تراز مالی قوی در پایان سال مالی قدرت خود در بهبود اوضاع را نشان می دهند.

دومین نکته این است که عقلا و عرفا وقتی یک هیاتی از مجلس مسئول تحقیق و تفحص از خودروسازی می شود، قاعدتا تا قبل از بررسی و تهیه گزارش نهایی خود نباید در خصوص هیچ شخص، شرکتی و یا گروهی سخن به میان بیاورد؛ چه مثبت چه منفی. چرا که هرگونه اظهارنظر در بحبوبه بررسی و قبل از اتمام کار می تواند هزاران شائبه ایجاد کند. از این رو از هیات تفحص این سوال مطرح است که این بازدید به معنای اتمام کار تحقیق و تفحص است؟ آیا گزارش نهایی این هیات نهایی و اطلاع رسانی شده است که این اظهارنظرها را بیان می کنند؟  جالب اینجا است که طبق اظهارنظر مدیرعامل ایران خودرو در این گزارش، قرار است بعدا اطلاعات مورد نیاز هیات تحقیق و تفحص به آنان ارائه شود. یعنی هنوز این هیات بررسی خود را در خصوص ایران خودرو به اتمام نرسانده است.

سومین نکته جالب در گزارش منتشر شده توسط ایکوپرس(رسانه گروه ایران خودرو) بیان اظهارنظرهای نمایندگان مجلس از زبان مدیرعامل و یا گزارش ایران خودرو است. به طور مثال در چند نمونه عنوان شده است:

“براساس گزارش مدیرعامل ایران خودرو، تعهدات معوق این شرکت به ۱۰ هزار دستگاه یعنی کمترین میزان طی سال‌های اخیر رسیده است.”

“طبق گزارش ارایه شده میزان ساخت داخل محصولات ایران‌خودرو افزایش پیدا کرده است.”

“مدیرعامل ایران خودرو توضیح داد که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و با افزایش تولید محصولات، تاخیر در تحویل محصولات این شرکت از ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو به ۱۰ هزار دستگاه کاهش یافته و اگر برخی قطعات کوچک نیز تامین شود، توانایی تحویل محصولات را به صورت دو روزه نیز دارند.”

“براساس اظهارات مسوولان ایران خودرو، برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت و ارتقا به سطح محصولات ۴ و ۵ ستاره و نیز کاهش هزینه‌ها در حال انجام است و ارتباط با شرکت‌های دانش‌بنیان نیز برقرار است.”

همان طور که مشخص است بسیاری از صحبت ها اعضای هیات تحقیق و تفحص مجلس براساس صحبت مدیرعامل ایران خودرو و گزارش این شرکت است. براین اساس اگر قرار بود هیات تحقیق و تحفص اظهارنظر خود را براساس گزارش ایران خودرو ارائه دهد، دیگر چه نیازی به بازدید و نشست خبری بود؟ مگر نه این است که دستگاه ها و گروه های نظارتی بررسی دقیق خود را اعلام کنند؟ لذا این شائبه ایجاد می شود آیا برخی نمایندگان مجلس بلندگوی مدیران عامل هستند؟

چهارمین نکته این است که چرا هیچ انتقادی در این گزارش مطرح نشده است. آیا هیچ انتقادی وجود نداشته و یا انتقادات بیان شده ولی رسانه ای نشده است. اگر حالت اول درست باشد، باید پرسید مسئول زیان انباشته و خالص چند ده هزار میلیارد تومانی ایران خودرو که یکی از اصلی ترین فاکتورهای مهم در عملکرد مدیران است، چه کسی است؟ مگر می شود نمایندگان مجلس که حامی مردم باید باشند، از ایران خودرو بازدید کنند و متوجه آن نشوند که این شرکت در حال حاضر با زیان انباشته در حدود 99 درصد سرمایه رسما ورشکسته است و سهامداران آن به خاک سیاه نشسته اند؟ مجلس مگر حامی حقوق سهامداران که همان مردم هستند نیست؟ پس چرا در این خصوص هیچ انتقادی نشده است؟

اگر هم حالت دوم صحت داشته باشد، باید از روابط عمومی ایران خودرو این سوال را پرسید که هدف از انتشار صرفا مطالب مثبت آن هم با این کیفیت که در بالا به آن اشاره شد، چیست؛ بیان ناقص واقعیت یا وارونه نشان دادن اوضاع؟ های ایران خودرو یا  نشان دادن شرایط یا بیان حقیقت؟ آیا در ایران خودرو که با رشد حدود 100 درصدی زیان عملیاتی، رشد 63 درصدی زیان خالص و رشد 66 درصدی زیان انباشته در سال 1399 نسبت به سال 1398 هیچ نکته منفی وجود ندارد؟ هیچ فساد و ناکارآمدی و سوء مدیریتی وجود ندارد؟ اگر این گونه است حتما چنین مدیرانی باید صادر کرد. مردم به عنوان صاحبان سهام در شرایط کنونی(حقوق شان به خاطر زیان انباشته و خالص چند ده هزار میلیارد تومانی) از نمایندگان شان انتظار دارند که از حقوق شان دفاع و مسئولان سهیم در تضییع حق شان را بازخواست کنند. 

پنجمین نکته هم این سوال جدی است که چرا مدیریت ایران خودرو در شرایط کنونی که شرکت ایران خودرو به ورشکستگی مطلق رسیده، در راستای حفظ حقوق مردم است و اصول ارزشی که به آن اعتقاد دارد، اداره این شرکت را به افراد توانمندتر نمی سپارد؟ مگر طبق ارزش های دینی و اخلاقی، حقوق سهامداران که مردم و دولت می باشند، حق الناس نیست و ضرر به آنان از گناه و تخلف نمی باشد؟ پس افراد ناتوان در بهبود وضعیت باید عرصه مدیریت را ترک کنند. امام خمینی (ره) در کتاب البیع، در ضمن بیان کردن بحث ولایت فقیه، تاکید کرده اند که افرادی می توانند پست های نظام اسلامی را بر عهده بگیرند که اولا سواد و دانش لازم را داشته باشند، ثانیا عادل و متعهد بوده و در پی کسب مادی خود نباشند. اما این موارد کفایت نمی کند، بلکه شرط سوم این است که افراد باید کفایت لازم برای کار و توان مدیریتی را داشته باشند.

شاید عنوان شود که مقصر اصلی زیان انباشته “قیمت گذاری دستوری” است. در جواب باید گفت اولا این موضوع نوعی فرار به جلو است. دوما قیمت گذاری دستوری سال ها است که وجود داشته است(قبل از مدیریت جدید) و تمام مدیران فعلی نیز از این موضوع باخبر بوده اند. لذا وقتی مسئولیت اداره شرکت را به عهده می گیرند، یعنی پذیرفته اند در همین شرایط می توانند وضع شرکت را بهتر کنند. از این رو هیچ بهانه ای در ناکارآمدی افراد در این خصوص قابل قبول نیست.

ششمین نکته این است که مدیرعامل ایران خودرو شفافیت را محور اصلی فعالت های ایران خودرو عنوان کرده است. در خصوص میزان صحت این موضوع حرف های بسیاری وجود دارد که نیازمند یک بحث مفصل است ولی برای راستی آزمایی آن ایران خودرو تنها در خصوص یک ابهام شفاف سازی کند و آن این است چرا حسن جلینی که به عنوان مامور از صداوسیما به ایران خودرو آمده، مدیرعامل شرکت آپکو می شود و در کمتر از 10 ماه عزل می گردد و چرا بعد از صدور حکم و انتخاب سرپرست جدید هنوز مراسم تودیع و معارفه برگزار نشده است. اگر مدیرعامل ایران خودرو معتقد به اظهارات خود است فقط در همین خصوص شفاف سازی نماید. بقیه ابهام ها بماند در فرصت دیگر.

منبع: خط بازار