جهش گردشگری خاورمیانه پس از کرونا

توسعه و گسترش بخش گردشگری به‌عنوان استراتژی‌های اقتصادی کلیدی برای کشورهای خاورمیانه عمل می‌کنند. این کشورها سخت تلاش می‌کنند تا جدا از مدل‌های سنتی نفت‌محور، اقتصاد خود را متنوع و از وابستگی به نفت جدا کنند.

به گزارش BNN، عربستان سعودی اهداف بلندپروازانه‌ای برای بخش گردشگری خود تعیین کرده است که هدف آن تا سال 2030، استقبال از 100 میلیون بازدیدکننده در سال است. سرمایه‌گذاری‌های قوی این کشور از طریق طرح‌هایی مانند تأسیس شرکت سرمایه‌گذاری گردشگری عربستان (اَسفار) که به حمایت از رشد این بخش اختصاص دارد مشهود است.

امارات متحده عربی، دومین اقتصاد بزرگ جهان عرب، به همان اندازه متعهد به تقویت بخش گردشگری خود است. در ماه مه، شیخ محمد بن راشد، معاون رئیس‌جمهوری و حاکم دبی، از افزایش 70 درصدی مخارج گردشگران (مجموع هزینه‌های یک بازدیدکننده برای کالاها و خدمات در طول سفر) این کشور در سال گذشته سخن گفت که به 121 میلیارد درهم (33 میلیارد دلار) رسیده و بالاترین رقم در منطقه است. وی گفت: «ما هدف‌گذاری کرده‌ایم که ظرف هفت سال به 40 میلیون گردشگر برسیم و سهم بخش گردشگری در تولید ناخالص داخلی (تولید ناخالص داخلی) خود را به 450 میلیارد درهم افزایش دهیم.»

خانه‌نشینی اجباری

به نقل از استتیستا، در سال 2020، تعداد بازدیدکنندگان ورودی به خاورمیانه به دلیل همه‌گیری کرونا و قرنطینه، 73 درصد کاهش یافت. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد، گردشگری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در سال 2018 به حدود شش درصد از کل گردشگران جهان رسید. تعداد گردشگران واردشونده به این منطقه در سال 2018 از 60 میلیون نفر فراتر رفت که از این تعداد 15.8 میلیون نفر به امارات متحده عربی وارد شدند. گردشگری یکی از ارکان اصلی است که اقتصاد خاورمیانه و شمال آفریقا به آن وابسته است. تلاش‌ها برای تنوع بخشیدن به اقتصادهای مبتنی بر نفت، اهمیت بیشتری به صنعت گردشگری داده است. گردشگری در منطقه MENA شامل تجارت، تفریح، سلامت و تندرستی، خرید، گردشگری مذهبی و فرهنگی است. مراکش در سال 2015 با حدود 2.5 میلیون بازدیدکننده، در گردشگری سلامت پیشرو بود.

بر اساس شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری، امارات متحده عربی با امتیاز 4.4 از هفت امتیاز، رقابتی‌ترین مقصد گردشگری در منطقه MENA در سال 2018 قرار گرفت. دبی امارات متحده عربی با بیش از 21 میلیارد دلار در سال 2018 بالاترین ارزش دریافتی از گردشگران بین‌المللی را داشت. ارزش کل برای کل منطقه مِنا، 73 میلیارد دلار بود.

پس از کرونا

به گزارش نشنال، تعداد گردشگران ورودی در سه‌ماهه اول 2023، 15 درصد نسبت به سال 2019 افزایش یافته است. در گزارش بانک HSBC آمده است که مقیاس بهبود بخش گردشگری در خاورمیانه، به‌طور قابل توجهی بیشتر از اروپا در رتبه دوم است که تعداد بازدیدکنندگان از آن به 90 درصد از سطح قبل از کرونا رسیده است.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و ترکیه از جمله مقاصد برتر گردشگری جهانی بودند که در درآمدهای گردشگری نیز دستاوردهای قابل توجهی به ثبت رساندند.

مایتری داس، اقتصاددان بازار اوراق بهادار و سرمایه که این گزارش را نوشته است، گفت: منطقه خاورمیانه قوی‌ترین عملکرد را از نظر بهبود در گردشگری داشته و اولین منطقه در جهان است که فراتر از آمارهای قبل از همه‌گیری بهبود یافته است.

از نظر مقاصد منطقه‌ای، ترکیه در سال گذشته با درآمدهای گردشگری بیش از 104 درصد از درآمدهای قبل از کرونا، در رتبه چهارم جهان قرار داشت. مطالعه HSBC می‌گوید: «یکی از عوامل تعیین‌کننده سرعت بازگشت گردشگری، میزان افزایش ظرفیت صندلی‌های ترافیک هوایی است.»

سیاست‌های سیاحتی

در ماه جولای، صندوق مستقل پادشاهی عربستان، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی، شرکت سرمایه‌گذاری گردشگری عربستان (اسفار) را برای رشد بخش گردشگری راه‌اندازی کرد. صندوق سرمایه گذاری عمومی در آن زمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که اسفار در پروژه‌های گردشگری جدید سرمایه‌گذاری خواهد کرد و با هتل‌داری، جاذبه‌ها، خرده‌فروشی و عرضه غذا و نوشیدنی، شهرهای سراسر عربستان سعودی را توسعه خواهد داد. در اوایل سال جاری، شرکت توسعه AlUla متعلق به صندوق سرمایه‌گذاری عمومی با هدف تبدیل این شهر به یک مقصد گردشگری جهانی، فعالیت خود را آغاز کرد.

شرکت سرمایه‌گذاری تفریحی عربستان (Seven)، یک واحد متعلق به صندوق سرمایه گذاری عمومی، در نوامبر گفت که قصد دارد 50 میلیارد ریال عربستان (13.3 میلیارد دلار) برای توسعه 21 مقصد تفریحی یکپارچه در 14 شهر پادشاهی عربستان سرمایه‌گذاری کند. درآمدهای بین‌المللی گردشگری نیز در سال گذشته به یک تریلیون دلار افزایش یافت که 50 درصد نسبت به درآمد گردشگری ثبت‌شده در سال 2021 افزایش داشت.

منبع: تجارت نیوز