۰ نظر

جلوی خروج دلاربرها از کشور را بگیرید

با فرض قیمت صادراتی هر لیتر سوخت معادل ۷۰ سنت و با یک محاسبه سرانگشتی ارزش قاچاق در ایران اکنون به بیش از ۷ و نیم میلیارد دلار می‌رسد؛ یک تجارت پُرسود که رونق آن از کارهای تولیدی در کشور با اختلاف بیشتر است.

کد خبر : 97236

تاریخ انتشار :پنجشنبه 9 اسفند 1403 - 19:50

به گزارش خط بازار؛ مسعود پزشکیان رئیس جمهور، روز گذشته در نشست تخصصی با نمایندگان منتخب اصناف کشور، با اشاره به قاچاق گسترده گازوئیل در کشور تاکید کرد که روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل قاچاق می‌شود و این حجم بالا نشان‌دهنده وجود یک شبکه گسترده در این زمینه است. پزشکیان همچنین تأکید کرد که قاچاق سوخت نمی‌تواند به‌صورت فردی انجام شود و نیاز به هماهنگی و مدیریت در سطح کلان دارد. محمد باقر قالیباف رئیس مجلس هم آذر ماه سال جاری گفته بود که روزانه بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده از کشور قاچاق می‌شود، تردید نکنید این قاچاق سازماندهی شده است.در همین راستا باید گفت در همین روزهای اخیر، گزارش‌هایی از کشف محموله‌های بزرگ سوخت قاچاق منتشر شده است. در تهران، ۱۰ میلیون لیتر گازوئیل احتکار شده کشف و ضبط شد. همچنین در مورد دیگری در غرب استان تهران، بیش از ۱۰ هزار لیتر فرآورده نفتی قاچاق شناسایی شد. در شهرهای دیگر کشور هم هر ازگاهی خبرهایی درباره قاچاق سوخت منتشر می شود و روزانه مقادیر زیادی سوخت کشف و البته مقادیر زیادی هم قاچاق می‌شود.

روش‌های قاچاق سوخت و عوامل مؤثر در آن قاچاق سوخت در کشور از طریق روش‌های متعددی انجام می‌شود. یکی از روش‌های رایج، تخلیه ناقص سوخت در جایگاه‌های رسمی و هدایت آن به بازار قاچاق است. در یکی از موارد کشف‌شده در استان فارس، مسئول یک جایگاه سوخت، مقدار ۲۱۵ هزار لیتر گازوئیل را به‌جای عرضه قانونی، به مسیر قاچاق هدایت کرده بود. علاوه بر این، اخیراً سازمان اطلاعات سپاه با همکاری فراجا و قوه‌قضائیه، انبارهای سوختی در جنوب تهران را شناسایی کرد که روزانه بیش از یک میلیون لیتر سوخت را از مسیر قانونی منحرف و با ضایعات جایگزین می‌کردند. این موضوع نشان می‌دهد که قاچاق سوخت تنها محدود به شهرهای مرزی نیست و در داخل کشور نیز جریان دارد.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی قاچاق سوخت قاچاق گسترده سوخت مشکلات متعددی را برای اقتصاد و مردم ایجاد کرده است. یکی از مهم‌ترین آثار آن، ایجاد بحران در تأمین سوخت مورد نیاز کشور است. برخی کارشناسان معتقدند که ناترازی‌های انرژی و حتی قطعی‌های اخیر برق در کشور، با این پدیده ارتباط دارد. رئیس‌جمهور نیز با اشاره به اختلاف شدید قیمت گازوئیل در داخل و خارج از کشور، اعلام کرد که این تفاوت باعث افزایش قاچاق شده است. وی تأکید کرد که گازوئیل در ایران با قیمت ۳۰۰ تومان عرضه می‌شود، در حالی که در بازارهای خارجی بین ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. این اختلاف چشمگیر، انگیزه قاچاق را افزایش داده و باعث کمبود سوخت در داخل کشور شده است. با فرض قیمت صادراتی هر لیتر بنزین و گازوئیل معادل 70 سنت و با یک محاسبه سرانگشتی ارزش قاچاق در ایران اکنون به بیش از 7.5 میلیارد دلار رسیده است؛ یک تجارت پُرسود که رونق آن از کارهای تولیدی در کشور با اختلاف بیشتر است.قاچاق سوخت نه‌تنها باعث هدررفت منابع ملی می‌شود، بلکه می‌تواند کشور را با بحران تأمین سوخت نیروگاه‌ها و تولید برق مواجه کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر این روند کنترل نشود، دولت و فعالان قانونی بخش انرژی نیز با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد.

راهکارهایی برای مقابله با قاچاق سوخت کارشناسان حوزه انرژی و اقتصاد راهکارهای متعددی را برای مقابله با قاچاق سوخت پیشنهاد می‌دهند. یکی از این راهکارها اصلاح نظام قیمت‌گذاری سوخت است. به گفته آن‌ها، کاهش فاصله قیمت داخلی و خارجی سوخت می‌تواند انگیزه سودجویان برای قاچاق را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که افزایش قیمت گازوئیل ممکن است مشکلاتی را برای مصرف‌کنندگان واقعی ایجاد کند. به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود سهمیه مورد نیاز مصرف‌کنندگان واقعی با قیمت یارانه‌ای پرداخت شود یا یارانه‌های دیگری برای حمایت از آن‌ها در نظر گرفته شود. علاوه بر این، کارشناسان بر نظارت دقیق‌تر بر زنجیره توزیع تأکید دارند. آن‌ها معتقدند استفاده از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های پایش هوشمند و ردیابی لحظه‌ای حمل‌ونقل سوخت می‌تواند امکان شناسایی سریع تخلفات را فراهم کند. برخورد قاطع با شبکه‌های قاچاق نیز از دیگر پیشنهادهای کارشناسان است. به گفته آن‌ها، همکاری مؤثر بین دستگاه‌های امنیتی، قضایی و وزارتخانه‌های مرتبط برای شناسایی، تعقیب و انهدام شبکه‌های قاچاق ضروری است.

در نهایت، کارشناسان به بهبود شفافیت در مصرف سوخت اشاره می‌کنند و معتقدند اجرای طرح‌های مدیریت مصرف و نظارت دقیق بر سهمیه‌بندی سوخت می‌تواند از سوءاستفاده‌ها جلوگیری کرده و به کنترل قاچاق کمک کند. به طور کلی، کارشناسان بر این باورند که تنها با اجرای هماهنگ و جدی این راهکارها می‌توان به طور مؤثر با پدیده قاچاق سوخت مقابله کرد و از هدررفت منابع ملی جلوگیری نمود.کارشناسان معتقدند که تنها با اقدامات عملی و جدی می‌توان از خروج منابع ملی جلوگیری کرد و مانع از افزایش بحران‌های ناشی از قاچاق سوخت شد.

وظایف دولت، مجلس و نهادهای قضایی و امنیتیدولت به عنوان نهاد اجرایی کشور، وظیفه اصلی کنترل و نظارت بر تولید، توزیع و مصرف سوخت را بر عهده دارد. یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت، اصلاح سیاست‌های قیمت‌گذاری و یارانه‌ای است تا انگیزه‌های اقتصادی برای قاچاق کاهش یابد. همچنین دولت باید با توسعه سامانه‌های هوشمند توزیع و پایش مصرف سوخت، از انحراف آن به بازارهای غیرقانونی جلوگیری کند. تقویت زیرساخت‌های گمرکی، افزایش شفافیت در زنجیره تأمین انرژی و همکاری با کشورهای همسایه برای کنترل مرزها، از دیگر وظایف دولت در مقابله با این پدیده است. بر همین اساس می توان گفت که رییس‌جمهور جدا از گلایه درباره قاچاق سوخت باید متوجه این باشد که مسوولیت سنگینی برای مقابله با این پدیده دارد که اگر درست انجام شود بخش عمده‌ای از مشکل حل خواهد شد.مجلس به عنوان نهاد قانون‌گذاری، مسئول تدوین و اصلاح قوانین مرتبط با مبارزه با قاچاق سوخت است. تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تر، نظارت بر اجرای قوانین موجود و الزام دولت به شفاف‌سازی در حوزه انرژی از وظایف اصلی مجلس محسوب می‌شود. همچنین مجلس باید با بررسی دلایل ناترازی انرژی و قاچاق سوخت، راهکارهای عملی برای رفع آن ارائه کند و با تخصیص بودجه مناسب، زمینه‌های لازم برای اجرای سیاست‌های پیشگیرانه را فراهم سازد.

دستگاه‌های قضایی، انتظامی و امنیتی نقش محوری در شناسایی، برخورد و محاکمه عوامل دخیل در قاچاق سوخت دارند. قوه قضاییه باید روند رسیدگی به پرونده‌های مرتبط را تسریع کند و با اعمال مجازات‌های بازدارنده، هزینه جرم را برای قاچاقچیان افزایش دهد. نیروی انتظامی و نهادهای امنیتی نیز باید با تقویت کنترل‌های مرزی، رصد شبکه‌های قاچاق و همکاری با سایر نهادهای اجرایی، مسیرهای انتقال غیرقانونی سوخت را مسدود کرده و عوامل اصلی این شبکه‌ها را شناسایی و منهدم کنند.

منبع: فارس