توطئه ترکیه_آذربایجان_اسرائیل علیه ایران

سایه اسرائیل بر مناقشات آذربایجان _ ارمنستان و تهدید منافع ملی ایران

استقرار ارتش جمهوری آذربایجان در جنوب خاک ارمنستان که اتفاقا در مرز نزدیک با ایران قرار دارد، نگرانی هایی را در ارتباط با تهدید منافع ملی ایران در صورتِ سلطه ی جمهوری آذربایجان با همکاری ترکیه بر ارمنستان، برانگیخته است.

جعفر خاشع مدیر بنیاد مطالعات قفقاز تاثیر تحولات در حال وقوع در جنوب ارمنستان بر منافع ایران را مورد واکاوی قرار می دهد.

خاشع ابتدا در پاسخ به این سوال که اگر ادعای جمهوری آذربایجان مبنی بر تعلق “زنگزور” به این کشور محقق شود، چه تاثیری بر منافع ملی ایران خواهد داشت گفت: در صورت تحقق ادعاهای جمهوری آذربایجان، مرز زمینی ایران با ارمنستان قطع خواهد شد که این مسئله منافع و امنیت ملی ما را در معرض تهدید قرار خواهد داد. یعنی علاوه بر قطع ارتباط زمینی ما با ارمنستان، ظرفیت ژئوپولتیکی ایران در منطقه نیز شدیدا تضعیف خواهد شد.

وی ادامه داد: خطر دیگر، مسئله امنیت است. یعنی دشمنان دور و نزدیک ایران به ویژه رژیم اسرائیل که با جمهوری آذربایجان هم مناسبات حسنه‌ای دارند، از این طریق خواهند توانست برای ایران دردسرساز باشند. با وجود حمایت بی قید شرط ج.ا.ایران از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ، طرف آذری با ناسپاسی پاسخ ایران را می دهد.

او خاطرنشان کرد: بعد از جنگ فضای رسانه های این کشور که عموما دولتی هستند، به شدت ضد ایرانی شده است. نفوذ و سلطه ی سرطانی رژیم صهیونیستی در این رسانه ها تشدید شده و هر روز به ایجاد فضای منفی علیه ایران دامن می زنند.

خاشع افزود: مسئله دیگر در این ارتباط، مداخله اسرائیل و تلاش برای تشدید تنش بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان است. هدف این رژیم، یافتن حوزه های نفوذ جدید در منطقه و محکم کردن جای پای خود است. این رژیم علاوه بر قره باغ فعالیت نظامی مستقیم در ساحل دریای خزر دارد که علنا نقض کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر است چرا که در این کنوانسیون حضور نظامی کشورهای ثالث در دریای خزر ممنوع است.

او تصریح کرد: بدیهی است که هرچه تنش در منطقه بیشتر باشد به نفع کنشگران خارج از منطقه همچون اسرائیل و به ضرر کشورهای منطقه و همسایه ارمنستان از جمله ایران است. اخیرا فردی به نام «آریه گوت» رییس «نمایندگی مرکز بین المللی چند فرهنگ گرایی باکو در اسرائیل» به صورت ضمنی، الگویی که اسرائیل در خصوص فلسطین به کار برده را به جمهوری آذربایجان پیشنهاد می کند و تاکید دارد که این کشور نباید به این اقدامات بسنده کرده و لازم است که در مجامع بین المللی از ارمنستان شکایت کند.

وی افزود: بی تردید نگاه رژیم صهیونستی به آذربایجان نگاهی ابزاری و با هدف اعمال فشار بیشتر بر ایران در منطقه است. مصداق این سخن، افزایش نقش و ردپای اسرائیل در رسانه و حوزه سیاسی آذربایجان بعد از جنگ قره باغ است که این مسئله به هیچ وجه نشانه های خوبی برای روابط ایران و جمهوری آذربایجان نیست. انشاءالله با ایجاد تزلزل در اهداف رژیم صهیونیستی ابزارها نیز کارایی خود را از دست خواهند داد. آن چیزی که دائمی است همسایگی است که باید بدان توجه کرد.

البته ایران مبتنی بر صحبت های مقام معظم رهبری در باره جنگ قره باغ به صورت شفاف اعلام کرده که تغییر مرزهای بین المللی و تهدید منافع اش را به هیچ وجه تحمل نخواهد کرد.

الهام علی اف: جنوب ارمنستان مال ماست چه ارمنی ها بخواهند چه نخواهند

مدیرعامل بنیاد مطالعات قفقاز، زوایای مختلف مناقشات آذربایجان در ارمنستان و استقرار ارتش جمهوری آذربایجان در خاک این کشور را مورد واکاوی قرار داده و توضیح می دهد که تحرکات جمهوری آذربایجان در خاک ارمنستان چطور و با چه اهدافی صورت می گیرد.

جعفر خاشع در پاسخ به این سوال که ورود ارتش جمهوری آذربایجان به جنوب ارمنستان از چه زمانی آغاز شد و واکنش ارمنستان به این مسئله چه بود گفت: تحولاتی که در این محدوده در حال انجام و پیشروی است، حدودا ۶ ماه پس از جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان، معروف به جنگ قره باغ آغاز شد و از نیمه اردیبهشت (۲۲ اردیبهشت) نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان از مرزِ ارمنستان عبور و تلاش کردند دریاچه سیاه که در نزدیکی مرز آذربایجان قرار دارد را محاصره کنند.

به دنبال این تلاش، ارتش جمهوری آذربایجان نزدیک به سه و نیم کیلومتر و بنا به روایتی، تا ۱۰ کیلومتر در خاک ارمنستان پیشروی کرد که در این پیشروی، مناطقی از «استان سیونیک» و دریاچه سیاه به تصرف ارتش آذربایجان درآمد.

جالب اینجاست که نیروهای ارمنی در برابر این پیشروی مقاومتی نشان ندادند و حاکمیت ارمنستان نیز بسیار منفعلانه عمل کرد.

وی ادامه داد: قبل از این تحرکات نیز رئیس جمهور آذربایجان گفته بود یا با توافق یا با زور کریدور “مغری” ایجاد خواهد شد در برابر این تهدیدات الهام علی اف نخست وزیر ارمنستان در واکنشی کاملا منفعلانه ایجاد کریدور نخجوان را در برابر کریدور مغری پیشنهاد داد.

او افزود: یک مساله بسیار مهم در اینجا این است که در توافقنامه آتش بس بر رفع انسداد مسیرهای مواصلاتی اشاره شده است، نه ایجاد یک گذرگاه به بزرگی استان سیونیک ارمنستان. در طول تاریخ دالان یا گذرگاهی به اسم «دالان زنگزور» وجود نداشته و نوعی تحریف تاریخی محسوب می‌شود.

خاشع خاطرنشان کرد: ارمنستان بعد از ورود نیروهای جمهوری آذربایجان به خاکش سعی کرد با کشاندن پای روسیه و پیمان امنیت دست جمعی به ماجرا، مواضع اش را تقویت کند اما تاکنون اقدام علمی صورت نگرفته و ارمنستان چشم امید به جلسه‌ای که مقرر است به زودی توسط سازمان پیمان امنیت دست جمعی در «شهر دوشنبه» و در سطح وزرای خارجی کشورهای عضو انجام گیرد، دوخته است.

وی در ادامه و در توضیح توجیهات مقامات سیاسی جمهوری آذربایجان در خصوص اشغال خاک ارمنستان گفت: اظهار نظرهای دولتمردان و رسانه های جمهوری آذربایجان به این مسئله جالب است.

برخی اعلام می کنند که پیشروی جمهوری آذربایجان در مناطقی همچون لاچین و کلبجر اتفاقی بود که در توافق نامه آتش بس پیش بینی شده بود، برخی دیگر استدلال می‌کنند که آذربایجان بر اساس مرزهایی که در زمان شوروی ترسیم شده بود پیش رفته، بنابراین مناطق محل استقرار نیروهای جمهوری آذربایجان، خاک ارمنستان نیست و متعلق به جمهوری آذربایجان است.

بعضی از رسانه ها نیز به توافقنامه آتش بسی که ۶ ماه پیش یعنی ۱۰ نوامبر منعقد شد اشاره می کنند و بر این باورند که در آن توافقنامه مرزها به درستی ترسیم نشده و کاری که جمهوری آذربایجان در حال انجام آن است، استقرار و حضور در مناطقی است که حق این کشور است.

او افزود: این اظهارات در واقع تقلیل دادن حضور نیروهای جمهوری آذربایجان در ارمنستان به مسئله تعیین مرزهاست، این در حالی است که اشغال خاک ارمنستان مسئله ای چند وجهی است که درک آن مستلزم واکاوی تحولات پیش از اشغال است.

وی تصریح کرد: حدودا یک ماه پیش «الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان در همایشی با عنوان «نگاه نو به قفقاز جنوبی» سخنرانی و در این نطق ضمن تاکید بر بازگشت آذربایجان به دالان «زنگزور» اعلام کرد این کشور باید به ایروان نیز بازگردد! این گفته یعنی اعلام یک مقام رسمی جمهوری آذربایجان علیه تمامیت ارضی ارمنستان. «الهام علی اف» دو هفته پس از این همایش نیز طی نطقی با لحنی تهاجمی اعلام کرد: «ارمنستان چه بخواهد و چه نخواهد جمهوری آذربایجان به دالان زنگزور ورود کرده و بهره برداری از آن را انجام خواهد داد، مخالفت ارمنستان تنها کار را سخت تر خواهد کرد».

به گفته خاشع، وی پیشتر هم گفته بود تا سه سال دیگر آذربایجان وارد این دالان خواهد شد. کاربرد اصطلاح دالان «زنگزور» از طرف جمهوری آذربایجان معنا دار است زیرا زنگزور در ادبیات سیاسی مقامات جمهوری آذربایجان علاوه بر زنگیلان و قبادلی که الان در کنترل نیروهای آذری است، شامل سیونیک و کاپان و سیسیان و گوروس در خاک ارمنستان است.

آنها مدعی هستند زنگزور با این ابعاد اراضی آنهاست و در مودر آن ادعا ارضی دارند.

خاشع گفت: این اظهارات در میان محافل سیاسی جمهوری آذربایجان از جمله احزاب و نمایندگان پارلمان نیز مورد توجه قرار گرفت و آنها نیز بیان داشتند که اعلام تعلق ایروان و کریدور زنگزور به آذربایجان از جانب بالاترین مقام سیاسی کشور، برآیند داشتن برنامه ای جدی و بلند مدت است و بی هدف نیست و متکی به محاسباتی است که صرفا به جمهوری آذربایجان نیز بستگی ندارد.

رویای کمربند پان ترکسیم و تهدید منافع ایران در ارمنستان/ ارمنستان قربانی تحقق رویای پات ترکیسم

مدیرعامل بنیاد مطالعات قفقاز در خصوص نقش ترکیه و البته روسیه در تحولات اخیر ارمنستان و در رابطه با منافع ملی ایران توضیح می دهد.

جعفر خاشع در پاسخ به این سوال که آیا می توان گفت که مدیریت اقدامات آذربایجان با ترکیه و در راستای منافع این کشور است؟ گفت: قطعا نقش ترکیه در تحولات یک سال اخیر قفقاز بسیار پر رنگ بوده است. ترکیه ی اردوغانی در پیشبرد سیاست هایش در غرب و حوزه مدیترانه با شکست مواجه شده در نتیجه به سمت شرق روی آورده و درصدد جبران ناکامی خود است.

وی ادامه داد: حتی کریدوری هم که در توافقنامه آتش بس گنجانده شده، برنامه ای بلند مدت از جانب ترکیه است. اقدامات ترکیه هم به نوبه ی خود مورد حمایت آمریکاست. رویای ترکیه ایجاد کمربند پان ترکسیم از طریق دستیابی زمینی از طریق نخجوان و جنوب ارمنستان به جمهوری اذربایجان است.

او افزود: حدود ۱۰۰ سال پیش ترکیه به ۱۱ کیلومتر مرز با نخجوان رسید و امروز ادامه همان پروژه در حال اجراست. هدف، ایجاد هزینه برای ایران، روسیه و چین از این طریق است. غرب و آمریکا برای تحقق این جاه طلبی، در کنار ترکیه قرار دارند و از این کشور حمایت می کنند.

خاشع خاطرنشان کرد: این تلاش ها به شکل ملموس از سال ۲۰۱۸ و تقویت نفوذ ترکیه در نخجوان به ویژه از طریق اجرای مانورهای نظامی مشترک با آذربایجان در نخجوان و به دنبال آن چند درگیری پراکنده در مرز ارمنستان شروع شد. به واقع تصرف جنوب ارمنستان و قطع کردن مرز این کشور با ایران یکی از اهداف مهم ترکیه از دخالت در مناقشات ارمنستان _ جمهوری آذربایجان است.

مدیر بنیاد مطالعات قفقاز ادامه داد: البته نباید از نقش روسیه و منافع این کشور در اشغال ارمنستان بدست جمهوری آذربایجان غافل شد. این کشور در جنگ قره باغ و نه در تحولات اخیر، به رغم انتظاری که می رفت، و آنطور که باید، از ارمنستان حمایت نکرد.

وی ادامه داد: عده ای معتقدند روسیه حتی از تحرکات نظامی آذربایجان در ارمنستان خوشحال هم هست و این اقدامات بعد از سفر «لاورف» به ایروان و باکو و چراغ سبز روسیه به جمهوری آذربایجان صورت گرفته است.

او خاطرنشان کرد: رسانه های روسیه هم مدام تاکید می کنند که ارمنستان می بایست تمام بندهای توافق نامه آتش بس اخیر را که شامل ۹ بند است، عملیاتی کند. یعنی به نوعی روسیه از تحت فشار قرار گرفتن ارمنستان برای رسیدن به اهداف خود منتفع می‌شود. از این ۹ بند، ۷ بند اجرا و دو بند مربوط به تبادل اسرا و اجساد کشته شدگان، و بند ۹ که مربوط به کریدور «مغری» است اجرا نشده است.

به گفته خاشع، اجرای بند مربوط به کریدور «مغری» در ارتباط با تامین منافع روسیه قرار دارد، به همین دلیل دور از ذهن نیست که روسیه موافق فشار بر ارمنستان برای اجرایی شدن همه بندهای توافق نامه ۱۰ نوامبر باشد. در سطح رسمی نیز، مقامات سیاسی روسیه به گفتن اینکه مناقشات می بایست مسالمت آمیز حل شود اکتفا کردند.

این انفعال آگاهانه در حالی است که روسیه چند پایگاه نظامی در خاک ارمنستان دارد و حتی در «سیونیک» اخیرا دو پایگاه نظامی ایجاد کرده، اما به رغم داشتن چنین امکانی برای حمایت از ارمنستان و با توجه به عضویت ارمنستان در سازمان «پیمان امنیت دسته جمعی» به این کشور که تمامیت ارضی اش مورد حمله و تعرض قرار گرفته، کمکی نکرده است.