تحلیل سقوط ارزش لیر ترکیه

به گزارش خط بازار، روز ۲ نوامبر بود که ارزش هر دلار از ۱۰ لیر ترکیه بیشتر شد، و روز ۱۶ نوامبر نیز به ۱۰.۲ لیر ترکیه رسید.

اخبار رسانه‌های حامی احزاب مخالف در ترکیه عمدتا بر مصائب اقتصادی متمرکز است، و بسیاری از ناظران دولت را به سوء مدیریت متهم می‌کنند و نسبت به سقوط استانداردهای زندگی به خاطر افزایش قیمت‌ها هشدار می‌دهند.

اردال ساگلم، ستون‌نویس روزنامه سکولار جمهوریت، روز ۱۶ نوامبر گفت “روشن است که وضع اقتصاد بسیار بغرنج است و بازیگران اقتصادی با وحشت به این وضعیت نگاه می‌کنند.”

او اضافه کرد که اقتصاددان‌ها و بانک‌دارها “خیلی روشن می‌گویند که نمی‌توانند پیش‌بینی کنند” که نرخ تورم و ارزش لیر به کدام طرف خواهد رفت.

مصطفی بالبای، ستون‌نویس دیگر این روزنامه، نیز گفت “جامعه فقیرتر شده است. دولت ثروتمندتر شده است. فرصت‌های حکومتی در اختیار یک گروه حزبی قرار گرفته‌اند.”

او در ادامه گفت “گسترش رفاه در جامعه بدون تغییر نظم فعلی ممکن نیست.”

مراد مراداوغلو، ستون‌نویس روزنامه ناسیونالیست سوزکو، گفت “درآمد افرادی که با حداقل حقوق زندگی می‌کنند حتی در حدی نیست که کرامت انسانی آن‌ها را حفظ کند، چه برسد به این که بخواهد جواب حداقل نیازهایشان را بدهد.”

در حال حاضر، حداقل دستمزد در این کشور ۲۸۲۵ لیر در ماه است – معادل ۲۷۷ دلار. به گفته کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری ترکیه، خط فقر در ماه اکتبر امسال ۳۰۹۳ لیر بود.

صحبت‌های روز ۱۴ نوامبر رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در ستایش عملکرد اقتصادی دولت هم تعجب خیلی‌ها را برانگیخت.

روزنامه محافظه‌کار کرار که مخالف دولت است در تیتر روز ۱۶ نوامبر خود به نقل از علی باباجان، رهبر حزب دموکراسی و پیشرفت که یک نیروی سیاسی لیبرال محسوب می‌شود، نوشت “آن‌ها کتاب راهنمای فروپاشی را نوشته‌اند”.

ابراهیم کراس، ستون‌نویس این روزنامه، نسبت به رسیدن پیامدهای “مدیریت غلط” اقتصاد به “جیب همه” هشدار داد، و گفت که گفته‌های اردوغان تلاشی برای “خوب جلوه دادن وضعیت” تا زمان انتخابات بعدی ترکیه در سال ۲۰۲۳ است.

روزنامه جمهوریت هم همان روز به منظور ارائه خلاصه‌ای از “کتابی که در کاخ ریاست‌جمهوری نوشته شده است” گفت “هزینه‌های مخفی بی‌سابقه، میلیاردها پول که معلوم نیست از کجا آمده است، بدهی و بدبختی”.

مشکلات اقتصادی در عین حال موضوع اصلی صحبت کاربران ترکیه‌ای شبکه‌های اجتماعی نیز بوده است، و خیلی‌ها به افزایش قیمت دلار به بیش از ۱۰ لیر اشاره کرده‌اند.

تاکید مفسران طرفدار دولت بر عوامل جهانی

در این میان، مفسران طرفدار دولت عمدتا فشارهای اقتصادی در کشور را نادیده گرفته‌اند، و برخی نیز تلاش کرده‌اند که مشکلات را به مسائل کلانتر اقتصاد جهانی ربط دهند.

اوکان مدرس‌اوغلو، ستون‌نویس روزنامه صباح که طرفدار دولت است، روز ۱۶ نوامبر گفت “وقتی پای مشکلات اقتصادی در میان است… سهم جنبه‌های مختص به ترکیه همان اندازه است که سهم جنبه‌هایی که ریشه در تحولات جهانی دارند.”

لونت ییلماز، ستون‌نویس روزنامه ینی شفق که طرفدار سرسخت دولت است، نیز روز ۱۳ نوامبر گفت “مشکل گرانی حامل‌های انرژی و مواد غذایی مختص ترکیه نیست.”

اما جم کوجوک، ستون‌نویس روزنامه ترکیه که حامی دولت محسوب می‌شود و خود نیز رابطه نزدیکی با مقامات دولتی دارد، نسبت به تهدید ناشی از افزایش تورم به حزب حاکم هشدار داد.

او روز ۱۲ نوامبر نوشت “این گفتمان که ‘ما داریم دوباره فقیر می‌شویم’ دارد پخش می‌شود… اگر نرخ برابری لیر با ارزهای خارجی به همین شکل افزایش پیدا کند، مشکلات دولت بیشتر خواهد شد… هر مشکلی که در فضای عمومی مطرح نشود و به بحث گذاشته نشود، در آینده اذهان مردم را گرفتار خود خواهد کرد.”

او در عین حال خواهان افزایش حداقل دستمزد به ۴۰۰۰ لیر در ماه “یا حتی بیشتر” شد.

او با بیان این که گفته‌هایش “هشداری دوستانه به دولتی است که از آن حمایت می‌کنم”، گفت “ولی افزایش دستمزد در صورتی که روند سقوط ارزش لیر ادامه پیدا کند در عمل بی‌معنی خواهد شد.”

منبع: خط بازار