۰ نظر

بازوی سیا برای براندازی نرم در اقصی‌نقاط دنیا را بشناسید

یک سازمان آمریکایی در لفافه ارائه کمک به کشورهای مختلف دنیا به براندازی دولت‌ها و ایجاد هرج و مرج در نقاط مختلف دنیا اشتغال داشته است.

کد خبر : 95168

تاریخ انتشار :چهارشنبه 24 بهمن 1403 - 7:27

به گزارش خط بازار؛ پس از صدور دستور اجرایی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ مبنی بر تعلیق تمامی برنامه‌های کمک خارجی ایالات متحده، آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) بار دیگر زیر ذره‌بین قرار گرفته است.

خبرگزاری پرس‌تی‌وی به همین مناسبت در یک گزارش تحقیقی به بررسی نقش این سازمان بدنام آمریکایی در براندازی در اقصی‌نقاط جهان پرداخته است.

این گزارش تحقیقی تاریخچه USAID را در ایجاد ناآرامی و سازماندهی «براندازی» در سراسر جهان از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۶۱ توسط رئیس‌جمهور جان اف. کندی برجسته می‌کند.در ۲۱ ژانویه، ترامپ در اولین روز بازگشت به دفتر خود، دستوری را امضا کرد که شامل تعلیق بودجه کمک‌های خارجی ایالات متحده برای یک دوره بررسی ۹۰ روزه بود تا مشخص شود آیا این برنامه‌ها با سیاست‌های خارجی «آمریکا اول» او همسو هستند یا خیر.

در ۲۵ ژانویه، وزارت امور خارجه ایالات متحده دستور تعلیق گسترده بودجه جدید برای تقریباً تمام کمک‌های خارجی این کشور را صادر کرد، به استثنای برنامه‌های اضطراری غذایی و کمک‌های نظامی به اسرائیل و مصر.در سال مالی ۲۰۲۳، ایالات متحده ۷۲ میلیارد دلار کمک به ۲۰۴ کشور و منطقه اختصاص داده است که حدود ۱ درصد از بودجه این کشور را تشکیل می‌دهد.

این برنامه‌ها ظاهراً حوزه‌های مختلفی از جمله کمک‌های بشردوستانه، سلامت و تلاش‌های به اصطلاح دموکراسی‌ساز را پوشش می‌دهند.

سازمان USAID که مسئول اجرای بخش عمده‌ای از برنامه‌های کمک خارجی ایالات متحده است، به شدت تحت تأثیر دستور ترامپ قرار گرفته است.

این دستور عملاً بودجه ۴۲.۸ میلیارد دلاری این آژانس را برای عملیات جهانی متوقف کرده است. هفته گذشته، گزارش‌ها نشان داد که بسیاری از مقامات ارشد USAID به دلیل بررسی تلاش‌ها برای دور زدن دستور اجرایی، با مرخصی اجباری، اخراج و تعلیق مواجه شده‌اند.

علاوه بر این، چند صد پیمانکار مستقر در واشنگتن و دیگر نقاط جهان اخراج شدند. در روز شنبه، وب‌سایت USAID از دسترس خارج شد و سرورهای کامپیوتری این آژانس جمع‌آوری شدند.

به گفته ناظران، دولت ترامپ قصد دارد استقلال USAID را به عنوان یک آژانس دولتی از بین ببرد و آن را تحت کنترل وزارت امور خارجه قرار دهد، نه برای صرفه‌جویی در هزینه‌های مالیاتی، بلکه برای اینکه این هزینه‌ها را به شیوه‌ای که مناسب می‌داند (از جمله برای رژیم تل‌آویو و لابی‌های آن) هزینه کند.

اگرچه هنوز مشخص نیست که رئیس‌جمهور اختیار قانونی برای دور زدن کنگره و ادغام USAID در وزارت امور خارجه را دارد یا خیر، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که به عنوان مدیر موقت USAID منصوب شده است.

ترامپ روز دوشنبه اعلام کرد که برای انحلال این آژانس نیازی به کنگره ندارد و گفت: «وقتی پای کلاهبرداری در میان باشد نیازی به مشورت با کنگره نیست.« ایلان ماسک، میلیاردر فناوری که ماه گذشته به عنوان رئیس بخش کارایی دولت منصوب شد، نیز در روز دوشنبه گفت که ترامپ موافق است USAID باید «تعطیل شود.»

در همان روز، گروهی از دموکرات‌های سنا و مجلس که مخالف تلاش‌های ترامپ برای تعطیلی این آژانس بودند، از ورود به مقر USAID منع شدند.

در روز پنجشنبه، دولت ترامپ اعلام کرد که ۶۱۱ کارگر ضروری را از میان بیش از ۱۰ هزار کارمند جهانی USAID حفظ خواهد کرد. پس از شکایت اتحادیه‌های نماینده کارکنان USAID، قاضی فدرال کارل نیکولز در روز جمعه موقتاً به حدود ۲۷۰۰ کارمند این آژانس که توسط دولت ترامپ مرخصی اجباری گرفته بودند، اجازه داد به کار بازگردند و بخش‌هایی از برنامه انحلال این آژانس را متوقف کرد.

به گفته ناظران، کمک‌های خارجی ارائه شده توسط ایالات متحده، به ویژه از طریق USAID، جنبه‌های تاریکی دارد.

بازوی براندازی سیا

طی سال‌ها، فعالان بارها سوء استفاده دولت‌های متوالی ایالات متحده از USAID برای پیشبرد برنامه‌های شوم خود در خارج از کشور را افشا کرده‌اند. در موارد متعدد، این آژانس به عنوان پوششی برای توطئه‌های «براندازی» توسط ایالات متحده در بسیاری از کشورها، از کوبا گرفته تا سوریه و ونزوئلا، عمل کرده است.

فعالان درباره سازمان‌هایی مانند USAID و موقوفه ملی دموکراسی می‌گویند که وظیفه آنها انجام دادن کارهایی به صورت مخفی است که سیا پیش از این به صورت علنی انجام می‌داد: یعنی کودتا برای براندازی. «افشین راتانسی»، روزنامه‌نگار و نویسنده بریتانیایی به پرس‌تی‌وی گفته که USAID به عنوان «بازوی تغییر رژیم و براندازی» عمل می‌کند و با نفوذ به جوامع جنوب جهان، ناآرامی‌هایی را علیه رهبرانی که یا از پیروی از خواسته‌های اقتصادی واشنگتن خودداری می‌کنند یا با سیاست خارجی ایالات متحده همسو نیستند، تحریک می‌کند.

راتانسی در پستی در X (سابقاً توییتر) نوشت: «میلیون‌ها نفر در جهان جنوب از پایان این سازمان که انقلاب‌های نئولیبرالی جعلی را برای نابودی جنبش‌ها و دولت‌های انقلابی واقعی ایجاد کرد، استقبال خواهند کرد.»

علاوه بر این، برخی از فعالان این اقدام را برای تعلیق بودجه USAID به عنوان یک توهین مستقیم به منافع «دولت در سایه» برای تأثیرگذاری بر سیاست و پیشبرد برنامه‌های خود تلقی کرده‌اند.

جیمز لی، روزنامه‌نگار مستقل و فیلمساز مستند، این دیدگاه را در X بیان کرد: «دولت ترامپ در حال حرکت برای تعطیلی USAID است و دولت سایه خشمگین است. چرا؟ زیرا USAID واقعاً یک «آژانس کمک‌های بشردوستانه» نیست — بلکه یک بازوی اطلاعاتی پنهانی است که کودتاها، اعتراضات و تغییر رژیم را تأمین مالی می‌کند.»

برنامه USAID در کوبا برای تحریک شورش

از اکتبر ۲۰۰۹، یک پروژه تحت نظارت USAID اعزام جوانانی از ونزوئلا، کاستاریکا و پرو به کوبا تحت پوشش برنامه‌های بهداشتی و مدنی را شامل می‌شد. هدف پنهانی این پروژه اما تحریک به شورش علیه دولت کوبا بود.

این افراد به صورت مخفیانه کار می‌کردند، اغلب به عنوان توریست ظاهر می‌شدند و در سراسر جزیره به دنبال افرادی می‌گشتند که بتوانند آن‌ها را به فعالان سیاسی تبدیل کنند.در یک مورد، این کارگران یک کارگاه پیشگیری از اچ‌آی‌وی را سازماندهی کردند که در یادداشت‌های داخلی به دست آمده توسط آسوشیتدپرس به عنوان «بهانه‌ای کامل» برای پیشبرد اهداف سیاسی پنهان این برنامه توصیف شد.

این سازمان همچنین یک پلتفرم توییتر جعلی به نام ZunZuneo ایجاد کرد که هدف آن جذب کاربران جوان و به تدریج در معرض محتوای ضد دولتی قرار دادن آن‌ها برای تحریک اعتراضات بود. با این حال، به نظر نمی‌رسد این برنامه‌ها که تحت پوشش کارهای کمک‌های بین‌المللی USAID انجام می‌شدند، به اهداف خود رسیده باشند.

برنامه براندازی USAID علیه چاوز و مادورو

این سازمان به دلیل اختصاص میلیون‌ها دلار به گروه‌های مخالف برای سرنگونی رئیس‌جمهورهای ونزوئلا، هوگو چاوز و نیکلاس مادورو از سال ۲۰۰۲ تاکنون شناخته شده است.در سال ۲۰۰۲، ایالات متحده از یک کودتای ناموفق علیه چاوز، رئیس‌جمهور منتخب ونزوئلا حمایت کرد.

در آن زمان چاوز در حال انجام سرمایه‌گذاری‌های عمده در برنامه‌های اجتماعی برای مردم ونزوئلا بود و در عین حال از خواسته‌های ایالات متحده سرپیچی می‌کرد.اگرچه دولت جورج بوش سعی کرد خود را از این کودتا دور نگه دارد، اما بلافاصله از دولت تحت رهبری پدرو کارمونا، تاجر، حمایت کرد.

با این حال، این کودتا پس از ۴۸ ساعت به شکست منجر شد زیرا هواداران چاوز به خیابان‌ها ریختند و خواستار بازگشت او شدند.در سال ۲۰۱۳، ویکی‌لیکس یک سند دیپلماتیک سال ۲۰۰۶ را منتشر کرد که استراتژی دولت بوش برای تضعیف چاوز با حمایت از گروه‌های به اصطلاح «دموکراسی‌خواه» را تشریح می‌کرد.

این سند که در اوت ۲۰۰۴ توسط ویلیام براون‌فیلد، سفیر وقت ایالات متحده، امضا شده بود، یک استراتژی پنج نقطه‌ای شامل «نفوذ به پایگاه سیاسی چاوز»، «تفرقه‌اندازی در چاویسم»، «حفاظت از کسب‌وکارهای حیاتی ایالات متحده» و «منزوی کردن چاوز در سطح بین‌المللی» را توصیف می‌کرد.

براون‌فیلد نوشت که دفتر ابتکارات انتقالی USAID (USAID/OTI) نقش مهمی در این تلاش ایفا کرده است و گفت که تقویت نهادهای دموکراتیک «بخش عمده‌ای از کار USAID/OTI در ونزوئلا را تشکیل می‌دهد.»

تا سال ۲۰۱۰، گزارش‌ها حاکی از آن بود که بودجه خارجی برای گروه‌های مخالف حمایت‌شده توسط غرب در ونزوئلا به بیش از ۵۷ میلیون دلار رسیده است که عمدتاً از سوی USAID و بنیاد ملی برای دموکراسی (NED) تأمین می‌شد.

روز چهارشنبه، دیوسدادو کابلو، معاون اول حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا (PSUV)، گفت که چندین رهبر مخالف در رسوایی‌های فساد مرتبط با USAID دخیل بوده‌اند. کابلو گفت که خوان گایدو، لئوپولدو لوپز و کارلوس وچیو در طرحی برای سوء استفاده از وجوه اختصاص‌یافته برای کمک‌های بشردوستانه در تلاش برای سرنگونی رئیس‌جمهور مادورو دخیل بوده‌اند.

کابلو گفت که این رهبران مبالغ قابل توجهی از USAID دریافت کرده‌اند، از جمله گایدو بیش از ۳۰۰ میلیون دلار، وچیو حدود ۱۶۰ میلیون دلار و لوپز ۷۰۰ میلیون دلار. به گفته کابلو، این وجوه برای تأمین مالی یک عملیات «تغییر رژیم» به جای ارائه کمک یا مساعدت به مردم ونزوئلا استفاده شده است.

کودتای ۲۰۱۴ اوکراین

به گفته ناظران، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور سابق اوکراین، در فوریه ۲۰۱۴ در یک کودتای حمایت‌شده از سوی غرب که تحت برنامه USAID طراحی شده بود، به طور غیرقانونی از قدرت برکنار شد.این کودتا با اعتراضات موسوم به اعتراضات میدان یا قیام میدان آغاز شد.

بهانه اعتراضات تصمیم یانوکوویچ برای امضا نکردن توافقنامه اتحادیه اروپا و اوکراین و انتخاب روابط نزدیک‌تر با روسیه و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بود. اسناد نشان می‌دهند که قبل از میدان اروپا، USAID و NED بودجه قابل توجهی به گروه‌های مخالف و رسانه‌ها در اوکراین ارائه کرده بودند.

این گزارش‌ها توسط چندین شخصیت عمومی آمریکایی، از جمله رابرت اف. کندی جونیور، نامزد سابق ریاست‌جمهوری، الیور استون، فیلمساز، و تد گالن کارپنتر، کارشناس دفاعی از موسسه کاتو، تأیید شده است.

کندی جونیور، که اکنون وزیر بهداشت است، در مصاحبه‌ای با روزنامه‌نگار تاکر کارلسون گفت که سیا، از طریق USAID مبلغ 5 میلیارد دلار برای تحریک انقلاب رنگی ۲۰۱۴ در اوکراین هزینه کرده است. او افزود که این اقدامات تحت پوشش دفاع از آزادی و دموکراسی در کشوری انجام شده است که بیش از دو سال است درگیر جنگ ویرانگری بوده است.

اخراج USAID از بولیوی

در سال ۲۰۱۳، ایوو مورالس، رئیس‌جمهور بولیوی، سازمان USAID (آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده) را به دلیل تلاش برای “توطئه علیه” مردم بولیوی و دولت او از کشور اخراج کرد. مورالس اعلام کرد که برنامه‌های USAID اهدافی “سیاسی به جای اجتماعی” داشتند و از رهبران اتحادیه‌ها “سوءاستفاده” می‌کردند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که USAID به جنبش‌های جدایی‌طلب در ثروتمندترین استان‌های بولیوی کمک مالی می‌کرد. بر اساس وب‌سایت USAID در بولیوی، این آژانس از سال ۱۹۶۴ در این کشور فعالیت داشت و مدعی اجرای برنامه‌های بهداشتی، توسعه پایدار و محیط‌زیستی بود. بودجه این آژانس برای بولیوی در سال ۲۰۱۱ بالغ بر ۲۶.۷ میلیون دلار بود.

سقوط رهبر هائیتی با کمک USAID

این سازمان همچنین در سرنگونی ژان‌برتران آریستید، رهبر منتخب مردم هائیتی در سال ۱۹۹۱، نقش داشت. شواهد نشان می‌دهد که این آژانس از گروه‌های مخالف و جوخه‌های مرگ در این کشور حمایت مالی کرد که به بی‌ثباتی دولت آریستید و در نهایت برکناری او انجامید.

پس از کودتا، مشخص شد که بودجه و منابع USAID برای حمایت از گروه‌های ضد آریستید استفاده شده‌اند تا دولت را تضعیف کرده و اختلاف‌افکنی کنند. این اقدامات به عنوان دخالتی آشکار در امور داخلی هائیتی و نادیده گرفتن فرآیندهای دموکراتیک و حاکمیت این کشور محکوم شد. پس از برکناری آریستید، هائیتی به مدت سال‌ها در آشفتگی سیاسی و خشونت فرو رفت.

کودتای آمریکایی در شیلی

در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳، سالوادور آلنده، اولین رئیس‌جمهور منتخب مردی آمریکای جنوبی، در یک کودتای خونین به رهبری ژنرال آگوستو پینوشه سرنگون شد.ایالات متحده از این کودتا حمایت کرد، زیرا آلنده تهدیدی برای منافع سرمایه‌داری آمریکا در منطقه محسوب می‌شد.

USAID به عنوان کانالی برای CIA عمل کرد تا میلیون‌ها دلار به کمپین‌های رسانه‌ای و گروه‌های مخالف آلنده اختصاص دهد. این تلاش‌ها زمینه را برای کودتای نظامی فراهم کرد. پس از کودتا، دولت نیکسون ۲۴.۵ میلیون دلار کمک مالی به حکومت نظامی شیلی ارائه داد.

طراحی کودتا در اسلواکی

سازمان USAID و NED (بنیاد ملی برای دموکراسی) و سایر سازمان‌های غیردولتی میلیون‌ها دلار در اسلواکی سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا اعتراضات را سازماندهی کنند، دولت را بی‌ثبات سازند و تغییر رژیم به سمت غرب‌گرایی را ترویج دهند.

آن‌ها تحت پوشش “جامعه مدنی” و “ترویج دموکراسی” به سازمان‌های غیردولتی اسلواکی کمک مالی کرده‌اند. رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی، تاکنون موفق شده است تلاش‌های نهادهای خارجی برای بی‌ثبات‌سازی دولت خود را خنثی کند. او ادعا می‌کند که اعتراضات ضد دولتی که از سال گذشته آغاز شده‌اند، توسط نیروهای خارجی سازماندهی شده‌اند.

براندازی در سوریه

عملیات تغییر رژیم در سوریه با حمایت USAID یکی از گسترده‌ترین عملیات‌های قرن ۲۱ بود که در نهایت به سرنگونی بشار اسد در سال ۲۰۲۴ توسط گروه‌های شورشی مورد حمایت غرب و متحدان منطقه‌ای آن انجامید.

USAID و NED بیش از یک دهه در جنگ سوریه نقش محوری داشتند و با تأمین مالی گروه‌های معارض، جنگ تبلیغاتی و انجام عملیات اطلاعاتی تحت پوشش “کمک‌های بشردوستانه” به بی‌ثبات‌سازی سوریه کمک کردند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که USAID بیش از ۱۵ میلیارد دلار به سوریه سرازیر کرد و به طور پنهانی از گروه‌های شورشی، مزدوران و شبکه‌های مخالف دولت حمایت مالی کرد.

طرح 600 میلیون دلاری ضد روسیه

یک حساب کاربری در توییتر بخشی از یک کتاب یا مقاله آکادمیک را به اشتراک گذاشت که در آن به نقش USAID در تلاش‌های ضد دولتی در ونزوئلا و روسیه اشاره شده بود. این متن به حمایت USAID از خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا، برای سرنگونی نیکلاس مادورو و همچنین بودجه ۵۹۸ میلیون دلاری این آژانس برای تأمین مالی رسانه‌های “آزاد” ضد روسی در سال ۲۰۲۰ اشاره کرد.

جمع‌بندی

این گزارش تحقیقی نشان می‌دهد که USAID به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی و استراتژیک ایالات متحده در سراسر جهان عمل می‌کند. در حالی که این آژانس به عنوان یک سازمان بشردوستانه معرفی می‌شود، شواهد نشان می‌دهد که بودجه آن اغلب برای تضعیف دولت‌ها، حمایت از مخالفان و ایجاد بی‌ثباتی در کشورهایی که با منافع آمریکا همسو نیستند، استفاده می‌شود. این اقدامات سؤالات جدی درباره استفاده پنهانی از کمک‌های بشردوستانه برای اهداف سیاسی ایجاد می‌کند.

منبع: فارس