ایدرو؛ بازیگر توسعهای یا ناظر چالشهای پیش روی سایپا؟
به گزارش خط بازار؛ حکایت است روزی در گرمای تابستان، پیرمردی در بازار فریاد میزد:
رحم کنید بر کسی که سرمایهاش در حال ذوب شدن است!
یخهایش آب میشد و مردم بیتفاوت از کنارش میگذشتند.
عارفی که آن صحنه را دید، گفت: این حکایتِ همه ماست؛ سرمایه عمرمان در گرمای غفلت در حال آب شدن است.
امروز، این تمثیل تلخ را میتوان در سیمای صنعت خودروی کشور دید.
سرمایهای عظیم به نام سایپا، زیر آفتاب بحرانهای مدیریتی، مالی مدیران پیشین، کمبود نقدینگی ،سیاست قیمت دستوری و فناورانه آرامآرام در حال ذوب شدن است؛
و سازمانی به نام ایدرو بر سر دو راهی تصمیم ایستاده است:
یا همچون آن پیرمرد، تنها نظارهگر ذوب شدن سرمایه بماند،
یا با بازگشت به مأموریت توسعهای خود، روح تدبیر را به کالبد این صنعت بازگرداند.
ایدرو و مأموریت ناتمام در سایپا؛ پیش از واگذاری، باید سایپا را متحول کرد
در ماههای اخیر و همزمان با اوجگیری دوباره بحران نقدینگی در زنجیره خودروسازی کشور، نام دو نهاد بیش از سایرین در محافل اقتصادی شنیده میشود: سایپا و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو).
سایپا بهعنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، گرفتار چالشهای عمیق مالی و مدیریتی است؛ ایدرو نیز بهعنوان سهامدار عمده و نهاد سیاستگذار توسعه صنعتی، در برابر یکی از مهمترین آزمونهای تاریخ خود قرار گرفته است:
آیا میتواند در مسیر واگذاری سهام خود، به جای یک خروج صرف مالی، نقشی توانمندساز و سازنده ایفا کند؟
سایپا در تنگنای نقدینگی و ساختاری
بر اساس صورتهای مالی اخیر، سایپا با بدهی سنگین به قطعهسازان، زیان انباشته بالا و نیاز فوری به نقدینگی دستوپنجه نرم میکند.
رکود تورمی در اقتصاد کلان، کاهش قدرت خرید مصرفکننده و محدودیتهای قیمتگذاری دستوری، بر شدت بحران افزوده است.
در چنین شرایطی، تکرار نسخههای قدیمی از جمله «وام اضطراری» یا «تزریق مقطعی منابع بانکی» دیگر کارساز نیست.
آنچه امروز سایپا نیاز دارد، یک برنامه بازسازی صنعتی و مدیریتی قبل از واگذاری سهام است؛ نه بعد از آن.
فلسفه وجودی ایدرو؛ فراتر از سهامداری
ایدرو در دهه ۴۰ خورشیدی با مأموریت روشن «توانمندسازی صنایع مادر و توسعه صنعتی ایران» تأسیس شد.
اما طی سالهای اخیر، این سازمان بیشتر در نقش یک سهامدار یا نهاد اداری ظاهر شده تا یک سرمایهگذار توسعهای.
اکنون فرصتی تاریخی فراهم است تا ایدرو بار دیگر هویت اصلی خود را بازیابد: نهاد مداخلهگر هوشمند برای بازسازی ساختار صنعتی کشور.
ایدرو امروز مالک حدود ۱۶.۸۲ درصد از سهام سایپا است. ارزش این سهم با فرض قیمت حدود ۱۶۵ تومان برای هر سهم، بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
این میزان سهم، اگرچه برای کنترل مدیریتی کافی نیست، اما با توجه به سهامهای تو دلی وزنی تعیینکننده در آینده سایپا دارد.
بنابراین ایدرو نه تنها باید در فروش سهام خود، بلکه در انتخاب خریدار و طراحی آینده مدیریتی شرکت نقش مستقیم و مسئولانه ایفا کند.
انتخاب خریدار اصلح؛ نه هر خریدار مالی
واگذاری سهم ایدرو در سایپا صرفاً یک معامله بورسی نیست؛ بلکه تصمیمی راهبردی در سطح صنعت ملی است.
اگر خریدار صرفاً به انگیزههای مالی وارد شود، بدون داشتن راهبرد صنعتی و شبکه تأمین پایدار، نتیجه چیزی جز تکرار بحران نخواهد بود.
ایدرو باید در فرآیند واگذاری سهام، معیارهای صلاحیت فنی و مدیریتی خریدار را تعیین کند.
این معیارها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- سابقه فعالیت صنعتی و مالی شفاف؛
- توان فنی در حوزه طراحی و پلتفرمسازی؛
- ارتباط با شبکه تأمین بینالمللی و فناوری روز؛
- برنامه مشخص برای بازسازی ساختار تولید و شبکه قطعهسازی؛
- تعهد به حفظ اشتغال و افزایش داخلیسازی در بازه زمانی معین.
در واقع، ایدرو باید خریدار را انتخاب کند، نه صرفاً بیابد.
پیشنیاز واگذاری: تحول مدیریتی و سناریوهای اصلاح
پیش از انتقال سهام، ضروری است ایدرو سناریوهای اصلاحی قابل اجرا برای سایپا طراحی و در اختیار سهامدار جدید بگذارد.
چنین برنامهای میتواند شامل محورهای زیر باشد:
۱. اصلاح ساختار مالی
تبدیل بخشی از بدهیهای کوتاهمدت به تسهیلات میانمدت و تمرکز بر بازپرداخت از محل فروش محصولات سودده.
پیشنهاد من این است که ایدرو با استفاده از بخشی از ارزش سهام خود، وام مولدی حداقل به میزان ۲۰ همت ایجاد کرده و از طریق آن، به قطعهسازان پرداخت مستقیم انجام دهد.
این اقدام، هم تولید را حفظ میکند و هم به نوعی ایدرو را به سرمایهگذار فعال تبدیل میکند.
۲. توسعه همکاریهای بینالمللی
صنعت خودرو بدون دسترسی به فناوری و طراحی مدرن، قابل نجات نیست.
سایپا در سالهای اخیر تلاشهایی برای همکاری با شرکتهای چینی انجام داده، اما این روابط بیشتر در سطح مونتاژ باقی مانده است.
پیشنهاد مشخص من این است که سایپا وارد یک شراکت مدیریتی ترکیبی شود:
- از یکسو یک خودروساز معتبر چینی (دارای فناوری موتور، باتری، و پلتفرمهای هیبریدی و برقی)،
- و از سوی دیگر یک کنسرسیوم از قطعهسازان بزرگ داخلی که بتوانند در زنجیره تأمین و مدیریت تولید نقشآفرینی کنند.
این ترکیب، علاوه بر انتقال فناوری و انضباط مدیریتی، موجب پیوند واقعی میان خودروساز و قطعهساز میشود؛ پیوندی که سالهاست در ایران گسسته است.
۳. تمرکز بر خودروهای اقتصادی و صادراتی
بازار داخلی ایران به اشباع نسبی رسیده و رشد پایدار تنها از مسیر صادرات منطقهای ممکن است.
سایپا باید با کمک شریک خارجی، پلتفرم اقتصادی جدیدی طراحی کند که بتواند در بازارهای خاورمیانه، آسیای مرکزی و شمال آفریقا رقابت کند.
۴. مدیریت شفاف و ساختار نوین حاکمیت شرکتی
یکی از آسیبهای تاریخی سایپا، تداخل نقش دولت، سهامداران و مدیران بوده است.
ایدرو میتواند با تدوین «منشور حاکمیت شرکتی» قبل از واگذاری، چارچوبی برای استقلال هیئتمدیره و شفافیت مالی تنظیم کند تا سهامدار جدید بر همان مبنا شرکت را اداره کند.
وام مولد؛ نسخهای متفاوت از پولپاشی
در نگاه توسعهای، حمایت از سایپا لزوماً به معنای تزریق بیضابطه پول نیست.
ایدرو میتواند بهجای انتظار برای تصویب وام دولتی، بخشی از منابع حاصل از فروش سهام یا داراییهای غیرمولد خود را به شکل «وام مولد» در اختیار زنجیره تأمین قرار دهد.
این وام مستقیماً به حساب قطعهسازان واریز میشود و بازپرداخت آن از محل تحویل قطعات و فروش محصول نهایی انجام میگیرد.
چنین مدلی، هم ریسک نکول یا عدم بازپرداخت را کاهش میدهد و هم تولید را تحریک میکند — بدون بار تورمی مستقیم.
تحلیل راهحل پیشنهادی
راهحل ارائهشده، ترکیبی از تأمین نقدینگی هدفمند، ورود شریک خارجی و تقویت زنجیره قطعهسازی است و مزایای مهمی دارد:
- توانمندسازی ایدرو به عنوان نهاد توسعهای:
با اختصاص منابع و طراحی وام مولد، ایدرو از نقش ناظر صرف خارج شده و تبدیل به بازیگر فعال در احیای صنعت میشود. - کاهش ریسک نکول و اتلاف منابع:
پرداخت مستقیم به قطعهسازان و شرطبندی تولید واقعی باعث میشود پول صرف پروژههای واقعی شود و ریسک نکول به حداقل برسد. - انتقال فناوری و مدیریت بینالمللی:
حضور خودروساز معتبر چینی موجب بهبود کیفیت، استانداردهای تولید و فناوری نوین میشود و کنسرسیوم قطعهسازی داخلی موجب ثبات در تأمین و افزایش بهرهوری خواهد شد. - ایجاد ارزش اقتصادی و درآمد برای ایدرو:
از محل بهره و بازپرداخت وام، منابع به سازمان بازمیگردد و بخشی از سود بالقوه برای توسعه صنعتی کشور حفظ میشود.
جمعبندی
راهحل پیشنهادی برای سایپا، یک استراتژی جامع و عملیاتی است که همه ابعاد بحران را در نظر میگیرد: نقدینگی، مدیریت، فناوری و زنجیره تأمین.
مزیت اصلی این رویکرد آن است که:
- سایپا را قبل از واگذاری متحول میکند و از انتقال بحران به سهامدار جدید جلوگیری میکند.
- نقدینگی صرفاً در مسیر تولید واقعی قرار میگیرد و ریسک نکول یا اتلاف منابع کاهش مییابد.
- ورود یک خودروساز معتبر خارجی به همراه کنسرسیوم قطعهسازی داخلی، انتقال فناوری، انضباط مدیریتی و ثبات در زنجیره تأمین را تضمین میکند.
- ایدرو به عنوان سهامدار و نهاد توسعهای، نه فقط نقش حمایتی بلکه نقش فعال و ارزشآفرین پیدا میکند.
به بیان ساده، این مدل هم حمایت توسعهای است، هم ایجاد ارزش اقتصادی و هم کاهش ریسک سیاسی و صنعتی.
اجرای این برنامه، سایپا را به مسیر رشد پایدار بازمیگرداند و تجربهای الگویی برای مدیریت صنعتی در شرایط بحرانی فراهم میکند.
ایدرو امروز باید تصمیم بگیرد:
آیا میخواهد صرفاً ناظر بر فروپاشی تدریجی یکی از مهمترین سرمایههای صنعتی کشور باشد،
یا بازوی اصلی بازسازی و توسعه صنعتی؟
منبع: خودرونویس
هفته بعد از علیشاهی رونمایی می شود.
مبارک سایپا
سلام بسیار عالی و جامع مطالب مطرح گردید
نکته مهم اینکه تمامی این پیشنهادات و روش های عنوان شده با این تیم مدیریتی فعلی قطعا قابل اجرا نخواهد بود
ما مجدد از وزیر صمت و ریس سازمان گسترش خواهشمندیم از مدیران سایپایی برای اجرای اینچنین برنامه هایی استفاده نمایند واقعا دیگر زمان خطا و آزمایش کردن نمیباشد
مدیران سایپایی قطعا با دلسوزی بیشتری و تخصص کافی برای سایپا و اهداف سایپا عمل خواهند کرد
م
به وضعیت بازنشستگان فنرسازی زر رسیدگی کنید .
گزارشات نارضایتی به خارح از سایپا کشییده شده است .
خط بازار کمک کنید .
فنرسازی زر به دلیل نداشتن مواد اولیه ،یک روز درمیان سر کار میایم و اضافه کارمون صفر شده .. چرا باید دوستان بازنشسته شون رو بیارن سرکار ولی اضافه کار کارگر صفر شود و دریافتی ما نصف شود . ..مثل آقای شهرام طاهری که بازنشسته است ولی کلی حقوق میگیره از زر ، آیا این ظلم نیست .
استعلامات نفرات جایگزین برای مدیریت شرکتهای سایپا آذین، فنرسازی زر ،سایپا پرس و مالیبل در حال انجام است و به زودی تغییرات در مدیریت این شرکتها صورت میگیرد .
خط بازار عزیز میبینم که شما هم از سایپای عظیم ناامید شدی و منتظر تغییرات هفته بعد هستی .
واقعا اوضاع مالی و مدیریتی سایپا خراب است .و تبلیغات هم جوابگو نیست .
به نظرم شیخ قبل رفتن یخ پاداش خوب به سید ارتباط بده. خدایی این چند وقت این بیچاره خیلی براش تلاش و خرج کرد. البته با پول سایپا و پرسنل و سهام داران.
مساله سایپا و نارضایتی های کارگری در شرکت های گروه خودرو سازی سایپا اگر چاره ای اندیشیده نشود تبدیل به موضوع امنیت ملی خواهد شد!
جاده مخصوص تبدیل به بشکه باروتی شده که در آستانه انفجاره!!
شیخ با مشاوره های غلط آقایان متاسفانه فقط برای خودش دشمن درست کرد
شیخ زاده جان
وقتی مدیران لایق را از زیر مجووعه ها ب میداشتی
و مدیران لایی تر را از شهرداری می آوردی
معلوم بود که در خود سایپا هم داری همین اشتباه را تکرار میکنی .
دوران پیش فروش و تامین شدن بودجه گذشت .
زمان زمان پاسخگوئیست
حالا ببینید همین مشاوره ها هفته بعد که این رو بردارن میشن دوست مدیر عامل جدید و شیخ زاده میشه ادم اشتباه. دیگه معلوم شدن تو سایپا کیا این کارو میکنن. حداقلش دو تاشونو که همه میدونن. به مدیر عامل جدید سلام کنید و برید نقشه های جدید رو بکشید. کی کار کنید معلوم نیست.
خانه از پای بست……
هر هفته دریغ از این هفته و هفته های بعد متاسفانه شیخ همچنان باقیست. متاسفانه زیر مجموعه های سایپا از ابتدای سال تا کنون یک مورد غیر نقدی نه تنها نگرفتن بلکه حقوق و کارانه هم با تاخیر های فراوان پرداخت میشود. مگر قرار نبود طبقه بندی انجام شود و همه در حقوق و مزایا یکی شوند . شیخ فقط به پرسنل سایپا میرسه که اعتراض نکنند زیر مجموعه هیچ و هیچ
چی شد نرفت این شیخ قبل از آذر میره؟؟
بزرگترین و ریشه اصلی مشکلات گروه سایپا فقط مگاموتور هست چون جبلی جوان مدیرعامل فعلی مگاموتور همانند مدیرعامل های قبلی نتوانست
آقای خطی بازار. هر روز میگی شیخ زاده رفتنی شده خبری نیست دروغ نگو
مشکل شیخ زاده و مدیر عاملان قبلی نیستند، مشکل سایپا معاونین و مدیران میانی شرکت هستند،
بیشترین آسیب رو سایپا از معاون تولید داره میخوره، کسی که در اوج کار بیست روز کار رو تعطیل کرد رفت کربلا
ای بابا کسی نیست به داد ایدکوپرس برسه این رضایی و هیئت مدیرش اصلا بلد نیستند کی بشه خطها بخوابه معلومنیست