انفجاری بزرگ در روابط واشنگتن-تل‌آویو

به گزارش خط بازار؛ ممکن است با گوش دادن به اظهارات جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده خطاب به حامیان کمپین انتخاباتی‌اش در هفته گذشته، کسی باور کند که او سرانجام با «دوست خوب» خود، بنیامین نتانیاهو و عملیات زمینی اسرائیل که به گفته بسیاری، مانند یک قطار باری خارج از کنترل که مرگ و ویرانی را در پی خود به جا می‌گذارد در نوار غزه در حال انجام است، به مشکل خورده است.

شکی نیست که بین دولت بایدن و اسرائیل در کارزار زمینی و در مورد آنچه که باید دنبال شود، به ویژه در مورد اینکه تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه چه نقشی باید ایفا کند و اسرائیل برای پیشبرد راه حل دو کشوری چه کاری باید انجام دهد، اختلافاتی وجود دارد.

اما هرکسی که در حال حاضر یا در روزهای آینده انتظار یک انفجار بزرگ در روابط ایالات متحده و اسرائیل را دارد، باید دراز بکشد و صبورانه منتظر بماند تا این احساس از بین برود. تنها کاری که باید انجام داد این است که متن کامل سخنان رئیس جمهور – یک نامه عاشقانه واقعی به اسرائیل – را بخواند تا متوجه شود که با وجود تنش‌ها، چارچوبی که بایدن در 10 اکتبر در یکی از قدرتمندترین سخنرانی‌های دوران ریاست جمهوری خود تنظیم کرد تا حد زیادی باقی مانده است. مطمئناً، گفتمان در مواجهه با افزایش تصاعدی مرگ و میر فلسطینیان و فاجعه انسانی در غزه تکامل یافته است. اما چندین عامل عملاً تضمین می‌کنند که دولت بایدن به‌جای تأکید بر این اختلاف‌ها، چه رسد به تحمیل شروط بر اسرائیل، شدیدا ترجیح می‌دهد آنها را مدیریت کند.

هدایت این استراتژی مدیریتی، شخصیت رئیس جمهور، سیاست او و برخی از انتخاب‌های بسیار سخت سیاستی است که او در رابطه با جنگ اسرائیل و حماس با آن مواجه است. اگر یک شکاف بزرگ به وجود بیاید، نه از واشنگتن که به احتمال زیاد، از نتانیاهو می‌آید. اگر او در آینده نزدیک با کمپین انتخاب مجدد روبرو شود، خود را تنها مردی معرفی خواهد کرد که می‌تواند مانع از فشار دولت بایدن برای تحمیل دولت تشکیلات خودگردان و راه حل دو کشوری به اسرائیل شود.

این یک اصل واقعی در واشنگتن است که روسای جمهور خواهان درگیری عمومی با نخست وزیران اسرائیل نیستند. چنین دشمنی‌هایی به‌طور اجتناب‌ناپذیری برای آن‌ها کثیف، آزاردهنده و ناهنجار هستند. آنها همچنین می‌توانند آسیب زننده و از نظر سیاسی پرهزینه باشند.

وقتی روسای جمهور آمریکا اسرائیل را تحت فشار قرار می‌دهند، تقریبا همیشه در پی یک هدف تعریف شده و قابل دستیابی هستند که مبارزه را ارزشمند می‌کند. بهترین نمونه‌ها عبارتند از تهدید رئیس جمهور جرالد فورد و هنری کیسینجر وزیر امور خارجه مبنی بر ارزیابی مجدد روابط ایالات متحده و اسرائیل برای تحت فشار قرار دادن دولت اسحاق رابین برای امضای دومین توافقنامه جدایی سینا با مصر در سال 1975. و مسابقه کشتی پرزیدنت جیمی کارتر با نخست وزیر مناخیم بگین بر سر شهرک‌هایی که در مسیر پیمان صلح مصر و اسرائیل در سال 1979 بودند. و مبارزه رئیس جمهور جورج اچ دبلیو. بوش و جیمز بیکر، وزیر امور خارجه، با اسرائیل بر سر ضمانت‌های وام و شهرک‌سازی به عنوان سدی بر سر  راه کنفرانس مادرید در سال 1991.

برای بایدن، که سابقه تعهد عمیقی به قدمت چند دهه با اسرائیل و رهبران آن دارد، میل به سازش و عدم مقابله حتی بیشتر است. تنها باید واکنش دولت او به کابینه کنونی نتانیاهو –افراطی‌ترین در نوع خود در تاریخ اسرائیل- قبل از بحران غزه بررسی شود. رئیس جمهور به جای پاسخ سخت به تلاش اسرائیل برای الحاق مؤثر کرانه باختری، به سخنان تند و آنچه که به نظر می‌رسید یک موضع منفعلانه-تهاجمی بود، رضایت داد. او ملاقات با نتانیاهو در کاخ سفید را رد کرد اما موافقت کرد که او را در نیویورک در جریان مجمع عمومی سازمان ملل ببیند.

اگر شکی در مورد این که قلب رئیس جمهور کجاست، وجود دارد، نگاهی به همان اظهاراتی بیندازید که حاوی آن کلمات تند برای اسرائیل بود. بایدن همچنین به حامیان خود یادآوری کرد که از زمان گلدا مایر در اوایل دهه 1970 با تک تک سران دولت اسرائیل آشنا بوده است. و سپس گفت: «اگر اسرائیلی نبود، باید یکی را اختراع می‌کردیم. بدون اسرائیل به عنوان یک کشور مستقل، جهان برای یک یهودی جای امنی نیست». حتی پس از سرزنش نتانیاهو در مورد مخالفتش با تشکیل کشور فلسطینی، رئیس جمهور آمریکا گفت: «ما در این روند کاری جز حفاظت از اسرائیل انجام نمی‌دهیم. حتی یک کار. ما از ارائه آنچه اسرائیل برای دفاع از خود و به پایان رساندن کار در برابر حماس به آن نیاز دارند، دست برنمی‌داریم.»

رئیس جمهور تنها یک بار در سخنان خود به لزوم حمایت از فلسطینیان اشاره کرد. و تندترین اظهارات خود را برای حماس حفظ کرد: «آنها حیوان هستند. آنها از هر چیزی که اخیراً هر گروه تروریستی دیگری انجام داده است، فراتر رفته‌اند». در واقع، یک روز پس از اشاره او به «بمباران بی‌رویه» اسرائیل در غزه، به نظر می‌رسد سخنگوی شورای امنیت ملی، جان کربی این لحن را به عقب برگرداند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، هنگامی که در مصاحبه با کانال 12 اسرائیل در مورد این عبارت مورد سوال قرار گرفت، به فرمول ملایم‌تر رئیس‌جمهور در اواخر همان هفته اشاره کرد که اسرائیل باید به دنبال حماس باشد اما «بیشتر مراقب» باشد.

برای سال‌های متمادی، حمایت شخصی بایدن از اسرائیل به‌طور یکپارچه با سیاست داخلی او ترکیب می‌شد. رئیس جمهور از نسلی است که حمایت شدید از اسرائیل هم از نظر اخلاقی درست و هم از نظر سیاسی هوشمندانه و ضروری بود. اما مانند بسیاری از چیزها در زندگی سیاسی ایالات متحده، اسرائیل نیز به یک موضوع قطبی تبدیل شده است. و جنگ اسرائیل و حماس این اختلافات را هم در کنگره و هم در نگرش‌های عمومی، عمدتاً از نظر خشم نسبت به تعداد کشته‌های فلسطینی منعکس کرده است.

برای بایدن، این موضوع در سیاست داخلی پیچیده‌تر هم شده است. او در حال راه رفتن بر خط باریکی بین حزب جمهوری‌خواه است که در دو دهه گذشته تبدیل به حزبی شده که معتقد است اسرائیل نمی‌تواند هیچ اشتباهی انجام دهد و حزب دموکرات که به طور فزاینده‌ای دچار تشتت است.

اکثر دموکرات‌ها همچنان قویاً از اسرائیل حمایت می‌کنند، اما اقلیتی از مترقی‌ها و حتی برخی از سناتورهای میانه‌رو می‌خواهند دولت در قبال نتانیاهو سخت‌گیرانه‌تر عمل کند، و دولت او برای آتش‌بس فشار بیاورد یا حتی برای کمک‌های نظامی ایالات‌متحده شرط بگذارد.

تاکنون، بایدن خط وسط را حفظ کرده است. و در حالی که برخی ممکن است استدلال کنند که رئیس جمهور در معرض خطر از  دست دادن رای دهندگان جوان، آمریکایی‌های عرب و مترقیان است، دیدگاه‌های شخصی بایدن در مورد اسرائیل و نگرانی او در مورد ضربه زدن محافظه کاران در حزب خود به احتمال زیاد فعلاً موفقیت آمیز خواهد بود. مشاوران سیاسی بایدن مطمئناً نگران خواهند شد که غزه همچنان یک موضوع داغ باقی بماند و تصاویر روزانه از مرگ و ویرانی پخش شود. اما هنوز یک سال تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است.

آخرین قطعه در درک رویکرد رئیس‌جمهور در قبال کابینه نتانیاهو، قدردانی او از پیچیدگی چالش‌هایی است که اسرائیل با آن مواجه است. دولت یک ژنرال سه ستاره با تجربه در مقابله با شورش در موصل را اعزام کرد و به  اسرائیل توصیه کرده که عملیات هدفمندتری را انجام دهد. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات‌متحده، به اسرائیل هشدار داد که افزایش تلفات غیرنظامیان می‌تواند با انزوای فلسطینیان و ایجاد شبه‌نظامیان جدید، یک شکست استراتژیک را به اسرائیل تحمیل کند. اما این تفکر جادویی است که باور کنیم در پی موج 7 اکتبر، اسرائیل می‌توانست دست به هیچ کار دیگری جز یک عملیات همه‌جانبه برای نابودی زیرساخت‌های نظامی حماس در بالا و زیر زمین و کشتن رهبران ارشد آن بدون تعداد وحشتناک کشته شدگان فلسطینی‌ها، بزند.

سالیوان در اظهارات خود قبل از ترک اسرائیل طی سفر اخیرش، سعی کرد هرگونه اختلاف بین ایالات متحده و اسرائیل بر سر جنگ با حماس را کم اهمیت جلوه دهد. این البته چندان غیر منتظره نیست. سالیوان در مصاحبه خود با کانال 12 به جز از اظهارات وزیر دفاع یوآو گالانت مبنی بر اینکه این کمپین ممکن است ماه‌ها ادامه داشته باشد، دفاع کرد و گفت برای هر کشوری ممکن است زمان ببرد تا رهبران چنین گروهی را از بین ببرد.

او ادامه داد که توافق گسترده‌ای در مورد انتقال به مرحله دیگری از مبارزات نظامی وجود دارد. با اصرار ایالات متحده، به نظر می‌رسد که اسرائیل آماده است تا از شدیدترین مرحله کارزار زمینی خود خارج شود و در اوایل سال جدید به یک عملیات اطلاعاتی متمرکزتر برود. سالیوان از ارائه جزئیات در مورد جدول زمانی دقیق خودداری کرد و افزود که هیچ تمایلی به تلگراف زدن برنامه‌ریزی‌های ایالات متحده و اسرائیل برای حماس ندارد.

احتمالاً، پایان دادن به این مرحله با شدت بالا امکان کمک‌های بشردوستانه بیشتر و تعمیر برخی از زیرساخت‌ها را فراهم می‌کند. آستین این هفته به اسرائیل رفت تا اهمیت گذار را آنطور که فقط یک نظامی می‌توانست، تقویت کند. اگر معلوم شود که اسرائیل قصد گذار ندارد، دولت بایدن شاید با کمک‌های امنیتی آهسته، به ویژه مهمات، یا قطع کامل آن، نتانیاهو را تحت فشار قرار دهد.

ممکن است هنوز مشکلی در روابط اسرائیل و آمریکا در راه باشد. اما به احتمال زیاد ناشی از فشار دولت بایدن برای راه‌حل دو کشوری است. فشاری که می‌تواند ائتلاف اسرائیل و تلاش نتانیاهو برای ماندن در قدرت، به‌ویژه در آستانه انتخابات اسرائیل را تحت تأثیر قرار دهد. اگر چنین باشد، رهبر اسرائیل ممکن است با غافلگیری مواجه شود. با توجه به کاهش محبوبیت در نظرسنجی‌ها و وجهه آسیب‌دیده‌اش، مقابله با رئیس‌جمهور فوق‌العاده طرفدار اسرائیل که در یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های امنیتی از اسرائیل حمایت کرده است، ممکن است آنقدرها هم که او فکر می‌کند آسان نباشد. نتانیاهو یک سیاستمدار ماهر است، اما ممکن است به خوبی متوجه شود که بایدن در اسرائیل بسیار محبوبتر از او است.

منبع: اکو ایران