اسرائیل به ۶ دلیل نمی‌تواند با موشک‌های یمن مقابله کند

اگرچه رژیم صهیونیستی از سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته‌ای برخوردار است، اما هیچ‌یک از این سامانه‌ها در عمل توان مقابله با حملات موشکی و پهپادی یمن را ندارد.

کد خبر : 90111

تاریخ انتشار :دوشنبه 3 دی 1403 - 19:51

به گزارش خط بازار؛‌ سپیده‌دم 21 دسامبر جاری آژیرهای خطر در مناطق متعدد سرزمین‌های اشغالی به صدا درمی‌آیند و رسانه‌های عبری از زخمی شدن 16 اسرائیلی در پی سقوط یک موشک خبر دادندکه از یمن شلیک شده بود.

در همین راستا، رسانه‌های اسرائیلی صحنه‌هایی پخش کردند که به گفته آنها لحظه اصابت موشک را نشان می‌داد، بدون اینکه توسط سامانه‌های پدافندی رهگیری شود. همچنین پلیس اسرائیل اعلام کرد که پیام‌هایی درباره خسارات وارده شده به مناطقی در تل‌آویو به خاطر سقوط موشک یمنی دریافت کرده است.

اولین تحقیق انجام شده توسط ارتش اسرائیل نشان می‌دهد، بسیاری از موشک‌های شلیک شده از سوی سامانه‌های پدافندی اسرائیل در رهگیری و انهدام موشک‌ها ناکام بوده‌اند.بیانیه ارتش اسرائیل در این‌باره خاطرنشان می‌کند که «همچنان تحقیق درباره این ناکامی‌ها جریان دارد و تلاش می‌شود، از شکست‌ها و ناکامی‌های رخ داده برای رفع اشکالات سامانه‌های پدافندی استفاده شود.»

صرف‌نظر از همه اینها، سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که میزان دقت سامانه‌های پدافندی اسرائیل که اخیرا «تاد» هم به آنها اضافه شده چقدر است، این درحالی است که درباره سامانه پدافندی آمریکایی «تاد» گفته شده که قدرت رهگیری و انهدام موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و میان‌برد، در آخرین مرحله یعنی مرحله ورود به پوشش جو را دارد و این جدای از قابلیت‌های دیگر آن است که می‌تواند، تهدیدات را در حوزه‌ها و ارتفاع مختلف شناسایی و رهگیری کند.

سامانه «گنبد آهنین» به عنوان مثال برای تهدیدات کوتاه‌برد اصولا طراحی شده، مثل موشک‌ها، خمپاره‌ها و راکت‌ها و مسافت رهگیری آن بین 4 تا 70 کیلومتر است.بعد از آن، سامانه «فلاخن داود» قرار دارد که برای رهگیری موشک‌های میان‌برد و موشک‌های سنگین با برد رهگیری 40 تا 300 کیلومتر و پس از آن می‌توان از سامانه‌های «تیر» یا «آرو» از جمله سامانه «آرو 2» نام برد که برای رهگیری موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و میان‌برد در پوشش جو و «آرو 3» برای ارتفاع بالاتر و برد بیشتر قرار می‌گیرد که آن را مناسب رهگیری موشک‌های قاره‌پیما می‌کند.

درحالی که اسرائیل تا پیش از 7 اکتبر و عملیات طوفان الاقصی از سامانه‌های پدافند هوایی خود به عنوان سامانه‌های پیشرفته دنیا نام می‌برد، این عملیات نشان داد که این سامانه‌های با مشکلات و ضعف‌های جدی مواجه هستند.

راهبردهای هجوم سنگین

اولین نکته این است که هر سامانه پدافند هوایی هرقدر هم قدرتمند و دقیق باشد، توانایی دفع آن سقفی دارد و با تجاوز از این سقف، کارایی خود را از دست می دهد.به عنوان مثال، هر باتری گنبد آهنین حدود 60 موشک رهگیری دارد و اعتقاد بر این است که اسرائیل 10 باتری گنبد آهنین مورد استفاده دارد، این بدین معنی که حداکثر توان این سامانه رهگیری «صدها موشک» خواهد بود.

این بدان معناست که در حملات موشکی کوتاه‌برد که حمله‌ای مستمر و دربرگیرنده شلیک هزار تا دو هزار موشک در مدت زمان بسیار کوتاه است، گنبد آهنین توان دفع آنها را ندارد، در نتیجه موشک‌ها به اهداف خود اصابت می‌کنند.به همین ترتیب، یک حمله هماهنگ متشکل از چند صد موشک بالستیک میان‌برد می‌تواند سامانه فلاخن داود را از کار بیاندازد. همانطور که شلیک همزمان ده‌ها موشک بالستیک دوربرد می‌تواند، آرو 2 و 3 و حتی تاد را هم از کار بیاندازد.

این موضوعی است که ارتش اسرائیل به آن آگاه است و پیشتر درباره آن ابراز نگرانی کرده و گفته بود که شلیک همزمان تعداد زیادی موشک سامانه‌های پدافندی آنها را مختل خواهد کرد، این درحالی است که اسرائیل می‌داند، حزب‌الله توان شلیک 3 هزار موشک و راکت در یک روز طی جنگ سراسری و فراگیر را دارد و این فراتر از توان سامانه‌های پدافندی اسرائیل است و ایران با اطلاع از این ضعف حملات خود را علیه اسرائیل انجام داد.

به گفته روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» تحلیل تصاویر ماهواره‌ای از حمله اول ایران به اسرائیل نشان می‌دهد که سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل در بسیاری مناطق مورد حمله از کار افتاده بودند.

مشکلات فنی و نقاط ضعف پنهان

افزون بر آنچه در بالا ذکر آن رفت، سامانه‌های پدافندی اسرائیل دارای مشکلات فنی و نقاط ضعف پنهانی هم می‌باشند. «تئودور بوستول»، پژوهشگر مرکز فناوری ماساچوست آمریکا می‌گوید که میانگین موشک‌هایی رهگیری شده توسط گنبد آهنین از غزه کمتر از 10 درصد است و اغلب موشک‌های رهگیری توان اصابت به موشک‌های شلیک شده از غزه را ندارند، بلکه در کنار آن منفجر می‌شوند.

«ریچارد لوید»، کارشناس مسائل نظامی شرکت «ریتون» و همچنین تعدادی از کارشناسان ارتش اسرائیل مانند «رافین پداتور» و «مردخای شیور» نیز این گفته بوستول را تأیید می‌کنند و بر این باورند، کارآمدی واقعی سامانه‌های پدافندی اسرائیل بین 5 تا 40 درصد است.

به این موارد باید این نکته را هم افزود که موشک‌های مورد استفاده در سامانه‌های پدافندی اسرائیل بسیار گران و برای این رژیم هزینه‌بر هستند، برخلاف موشک‌های شلیک شده به سمت اسرائیل که با پایین‌ترین قیمت تولید شده‌اند. درحالی که برآورد می‌شود، هزینه موشک‌های رهگیری سامانه‌های پدافندی اسرائیل بین 50 هزار تا 100 هزار دلار برای هر موشک هزینه داشته باشد، هزینه موشک‌های شلیک شده به اسرائیل به چند صد دلار می‌رسد.

موشک‌های مافوق صوت

سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل معمولا برای رهگیری موشک‌های متعارف و ضعیف مناسب هستند، چون رهگیری این موشک‌ها برخلاف موشک‌هایی مثل موشک‌های نقطه‌زن راحت و آسان است، لذا سامانه‌های پدافندی اسرائیل هیچ‌گاه توان رهگیری موشک‌های مافوق صوت یمن را ندارند.

به عنوان مثال موشک «فلسطین 2» که برد آن به 2.150 کیلومتر و سرعت آن به حدود 19.600 کیلومتر/ساعت می‌رسد (یعنی ظرف کمتر از 10 دقیقه به هدف اصابت می‌کند)، در کنار فناوری پیشرفته به کار رفته در آن که آن را از رادارها مخفی می‌کند، جایی برای رهگیری توسط سامانه‌های پدافندی اسرائیل نمی‌گذارد.موشک فلسطین 2 در گروه‌ موشک‌های بالستیک مافوق صوت قرار می‌گیرد که سرعت آن بیشتر از 5 برابر سرعت صوت است.

در کنار سرعت بالا این موشک دارای قدرت مانور در خلال مسیر شلیک تا اصابت به هدف را نیز دارد، بدین معنی که می‌تواند، جهت خود را تغییر داده و حتی در مسیرهای پایین هم ادامه دهد، بدون اینکه سرعت خود را از دست بدهد.به همین دلیل هشدارهای پیشگیرانه‌ای که درباره این موشک‌ها صادر می‌شود، به فاصله زمانی بسیار کمی پیش از اصابت به هدف داده می‌شود و قدرت هرگونه اقدام را سلب می‌کند.

همچنین، قدرت این موشک‌ها در تغییر مسیر و جهت بعد از شلیک باعث می‌شود، سامانه‌های پدافندی اسرائیل نتوانند، مسیر آن را پیش‌بینی و در نتیجه آن را رهگیری کنند، در اغلب مواقع برای رهگیری این موشک‌ها از رادارهای حرارتی استفاده می‌شود، چون دیگر سامانه‌های راداری توان رهگیری این موشک‌ها را ندارند.به همین دلیل موشک‌های مافوق صوت یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تهدیداتی هستند که سامانه‌های پدافندی اسرائیل که از قضا در این اواخر توسط برخی کشورهای عربی هم خریداری شده‌اند، با آن مواجه هستند.

تهدیدات مستمر

از دیگر نقاط ضعف سامانه‌های پدافندی اسرائیل، رهگیری پهپادها به ویژه پهپادهای انفجاری و شناسایی است. در واقع پهپادها از لحظه‌ای که در جنگ‌ها به کار گرفته شدند، برای ارتش‌ها به چالشی بزرگ تبدیل شده‌اند، اما در خصوص اسرائیل این چالش بزرگ‌تر است، چون سامانه‌های پدافندی این رژیم به دلیل حجم کوچک پهپادها، رادارگریز بودن آنها و پرواز در ارتفاع پایین توان رهگیری و انهدام آنها را ندارند.

بر خلاف هواپیماهای سرنشین‌دار که با سرعت بالا پرواز و مسیرهای قابل پیش‌بینی را دنبال می‌کنند، پهپادها می‌توانند، به آرامی پرواز کنند یا فقط در منطقه خاصی پرواز داشته باشند، یا به طور غیرمنتظره سرعت خود را تغییر دهند، همه این وضعیت‌ها موجب می‌شود تا دید رادارها مخفی شوند و امکان رهگیری را نداشته باشند.

این درحالی است که بسیاری از پهپادها دارای موتورهای کوچکی هستند که حرارت کمی تولید می‌کنند و این باعث می‌شود، حتی با دستگاه‌های مادون قرمز و مادون بنفش یا حسگرهای حرارتی نتوان رهگیری کرد، به ویژه آنکه برخی از آنها صدای بسیار کمی هم تولید می‌کنند که در این شرایط امکان شناسایی و رهگیری آنها غیرممکن خواهد بود.

یکی از دلایل موفقیت عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 استفاده گردان‌های القسام از پهپاد در بخش قابل توجهی از عملیات بود. به عنوان مثال هنگام آغاز عملیات، القسام برای نفوذ به 17 نقطه از پیش تعیین‌شده در حصار امنیتی، پوششی از آتش از طریق پرتاب 5000 موشک به داخل سرزمین‌های اشغالی ایجاد کرد و سپس اقدام به شلیک هزاران پهپاد برای نفوذ به اهداف راهبردی و ضربه زدن به آنها در امتداد حصار کرد، این چالشی بزرگ برای گنبد آهنین بود که برای مقابله با پهپادها و شلیک یک‌باره تعداد زیادی موشک ساخته نشده است.

حملات ترکیبی

درحالی‌که سامانه‌هایی مانند فلاخن داود و آرو برای مقابله با موشک‌های باله‌دار طراحی شده‌اند، توان دفع حملاتی از نوع دیگر را به ویژه در حملات ترکیبی ندارند.موشک‌های بالستیک شیوه هجومی متفاوتی با پهپادها دارند، به همان ترتیب که موشک‌های کروز نیز شکل هجومی متفاوتی با هر دوی آنها دارند.

استفاده از سلاح‌های مختلف در جنگ یا حملات معین با هدف افزایش تأثیرگذاری این حملات و افزایش میزان تخریب و اصابت به هدف‌هاست.در چنین شرایطی سامانه‌های پدافندی ارتش اسرائیل توان دفع این حملات و یا رهگیری موشک‌ها و پهپادهای شلیک شده را به خاطر تنوع سلاح‌های به کار رفته در حمله، در کنار ضعف‌هایی که دارند و به آنها اشاره شد، نخواهند داشت.

تکیه بر فناوری پیشرفته

سامانه‌های پدافندی پیشرفته‌ای مانند گنبد آهنین برای پیش‌بینی مسیرها و شناسایی پرتابه‌های تهدیدآمیز بر الگوریتم‌های پیچیده تکیه می‌کنند که یکی از نقاط قوت آنهاست، اما این فناوری پیشرفته قابل اعتماد نیست و در موارد بسیاری محاسبات آنها اشتباه بوده است.

به طور کلی، اتکای شدید ارتش اسرائیل به فناوری آن را با چالش‌ها و مشکلات بزرگی مواجه کرده، از جمله اینکه اتکای شدید به سامانه‌های مرتبط با یکدیگر باعث شده تا بیش از هر زمان دیگری در معرض حملات الکترونیکی قرار گیرد و این موجب اختلال در عملیات‌های مهم و حیاتی یا به خطر افتادن داده‌ها شده است.

سیستم‌های پیشرفته اینچنینی اتکای بسیاری به زیرساخت‌هایی مانند شبکه‌های ارتباطی و انرژی دارند، لذا در صورت حمله این زیرساخت‌ها از کار می‌افتند و دیگر هیچ کارآیی نخواهند داشت.علاوه بر این، اتکای بیش از حد به سامانه‌های خودکار و متکی بر فناوری مهارت‌های رزمی و نظامی سنتی را در ارتش اسرائیل کاهش خواهد داد و قدرت انطباق با محیط‌ را از آن خواهد گرفت،

به ویژه آنکه حوثی‌ها در یمن، حزب‌الله لبنان یا حماس در فلسطین همیشه از روش‌های غیر متعارف و سلاح‌های بدون فناوری پیشرفته استفاده می‌کنند و این در عمل ارتش اسرائیل و سامانه‌های پیشرفته آن را ناکارآمد خواهد کرد، مشابه آنچه هم اکنون در تعامل این رژیم با حملات موشکی و پهپادی یمن شاهد آن هستیم.

منبع: فارس