آیا ایران خودرو لقمه بزرگی برای سهامداران است؟

به گزارش خط بازار؛ بعد از گذشت بیش از ۵ ماه از واگذاری مدیریت ایران خودرو به سهامداران بخش خصوصی، چالش های این شرکت در حال افزایش است.

۱۷ بهمن ۱۴۰۳، در مجمع ایران خودرو، با چراغ سبز دولت تصمیم بر این گرفته شد که سهامداران بخش خصوصی سکان این شرکت را برعهده بگیرند. اتفاق مبارکی که با توجه به تجربه بالای سهامداران در خودروسازی می تواند زمینه را برای توسعه در جاده مخصوص فراهم نماید. البته این به معنای خصوصی سازی نیست بلکه مقدمه ای برای خروج دولت از بنگاه داری در خودروسازی به حساب می آید و لذا این مرحله «مقدمه خصوصی سازی» می باشد.

بررسی های میدانی نشان می دهد در فاز اول(دوران تثبیت) ۴ برنامه در دستور کار قرار گرفته است:

۱- رهایی از قیمت گذاری دستوری با میدان داری عادل پیرمحمدی،

۲- افزایش درآمد(به ويژه غیرعملیاتی و بازی های بورسی) با دست فرمان جمشید ایمانی،

۳- متمرکز کردن خرید خارجی در دبی با هدایت محمد علیپور،

۴- چابک سازی(بعضا با انحلال شرکت های رقیب)، کاهش هزینه ها و استقرار تیم حرف گوش کن،‌متخصص و متعهد با مدیریت علی پنبه چی و حمید کشاورز.

در مورد اول جسورانه ولی ناشیانه عمل شده است. چرا که منجر به افزایش تنش بین ایران خودرو و حاکمیت گردیده است. شاید سهامداران فراموش کرده اند که صرفا مدیریت امور با تمرکز بیشتر بر کاهش هزینه در اختیار آنان است و نه مالکیت مطلق. اگر قرار بر افزایش قیمت بود، عظیمی(مدیریت سابق ایران خودرو) و دولت در این کار قدرتمندتر، موجه تر و تواناتر از بخش خصوصی بود.

در مورد دوم به دلیل ارتباطات سیاسی و اقتصادی خوب ایمانی با بورس و تجربه کافی و هوشمندی وی،‌ کارها به خوبی در حال پیش است. البته در آینده نتایج این کارها بیشتر معلوم می شود.

در مورد سوم علیپور، شبانه روز و خستگی ناپذیر در حال انجام امور است و توفیقات خوبی هم کسب کرده است. البته صدای برخی از قطعه سازان در این میان درآمده و این اقدامات بدون حاشیه نبوده است. طی ماه های آینده مشخص خواهد شد انجمن های قطعه سازی رویکرد انفعال را در پیش خواهند گرفت یا تقابل؟ از نکات قابل توجه سکوت معنادار حاج عباس ایروانی، مالک عظام و رقیب دیرینه کروز است.

در مورد چهارم موفقیت ها نصف و نیمه بوده و روند اصلاحات سرعت زیادی نداشته است. چرا که برخی انتصابات ضعیف بوده و در مورد عزل برخی دیگر نیز فشارهای سیاسی مانع شده است. از پیکانشهر و ایساکو گرفته تا تعاونی و دیزل و ارتباطات.

برآیند فاز اول که هنوز به اتمام نرسیده بیانگر موفقیت پنجاه درصدی بوده است. این موفقیت «نیمه» متاثر از چند عامل است.

۱- عوامل برونزا. طی چند ماه اخیر اقتصاد و سیاست در کشور(از جمله جنگ) دچار تلاطمات فراوانی شد که تاثیر خود را بر بخش های مختلف از جمله صنعت گذاشته است.

۲- عدم برنامه ریزی جامع. عدم اجماع و وفاق بین سهامداران در هیئت مدیره و سهامداران کلان به ویژه در ماه های اول سبب شده،‌ ایران خودرو از  نبود یک اتاق فکر رنج ببرد و امور صرفا بر محوریت فرد اداره شود. برنامه ریزی غلط و مشورت های نادرست برنامه ها را با مشکل روبرو کرده که برخی از آنان در آینده می تواند به «دام بزرگ» تبدیل شود. در این بین باید مراقب «سبزواری ها» و تیم «سلطان بازها» باید بود.

۳- عدم درک واقعی قبل از واگذاری. یکی از علل عدم موفقیت کامل سهامداران در پیشبرد برنامه های فاز اول ناشی از تصور ساده انگارانه و غلط آنان از نحوه مدیریت در ایران خودرو است. ایران خودرو نه کروز است و نه بهمن. این گروه خودروسازی دارای پیچیدگی های طولی و عرضی در لایه های مختلف می باشد. به همین خاطر است که عده ای معتقدند ایران خودرو «لقمه بزرگی» برای سهامداران است و این بخش خصوصی، نمی تواند از عهده مدیریت آن برآید. البته باید به سهامداران زمان بیشتر داد تا عیار مدیریت آنان در پیشبرد منافع ملی و نه صرفا منافع سهامداری مشخص گردد. در این بین باید مراقب «بادمجان دور قاب چین» ها در حلقه اول بود که علاوه بر القای توهم کامل بودن، مانع از دیده شدن ایرادات مدیریتی می شوند.

منبع: خط بازار