اخبار
معمای پول نفت صادراتی ایران
به گزارش خط بازار؛ مجلس به پرونده «تراستیها و صرافیهای امین وزارت نفت که با سفارش وزارت نفت فروختند اما دلار نفت را به کشور بازنگرداندند.»، ورود کرده است؛ این را نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ ،حسینعلی حاجیدلیگانی، گفته است.
موضوع داغی که هفتههای اخیر اظهارنظرهای متفاوت و گهگاه متناقض درباره میزان بازنگشتن ارز حاصل از فروش نفت، بار دیگر توجه افکار عمومی و نهادهای نظارتی را به سازوکار فروش نفت و بازگشت منابع ارزی جلب کرده است.
آنچه بیش از همه محل سوال است، فاصله قابلتوجه میان ارقام اعلامی از سوی مجلس، مقامات اقتصادی دولت و وزارت نفت است؛ اختلافی که به چند میلیارد دلار میرسد و شفافیت این فرآیند را زیر سوال میبرد.
حاجیدلیگانی میگوید: ارزهای حاصل از فروش نفت که این تراستیها تاکنون به کشور پس ندادهاند ۶.٧ میلیارد دلار است.
اما رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، غلامرضا تاجگردون، میگوید که عدد فروش تا عدم وصول ارز نفت نزدیک به ۷ تا ۸ میلیارد دلار فاصله دارد.تاجگردون توضیح میدهد که ۲۱ میلیارد دلار فروش نفت داشتیم که ۱۳ میلیارد دلار آن وصول شده که از این رقم هم ۱.۲ میلیارد دلار برای سال گذشته (۸ ماه گذشته) است .
بر این اساس، فاصله فروش تا عدم وصول ارز نفتی رقمی در حدود ۷ تا ۸ میلیارد دلار برآورد میشود. اما این نماینده مجلس خاطرنشان میکند که مقامات اقتصادی دولت رقم واقعی ارز بازنگشته را حدود ۴ میلیارد دلار عنوان میکنند.
این اختلافها به همینجا ختم نمیشود. معاون مالی شرکت ملی نفت ایران، بهزاد شمسی، میگوید که مسیر بازگشت پول نفت تغییری نکرده و میزان ارزی که سررسید آن گذشته اما به خزانه کشور بازنگشته، کمتر از ۲ میلیارد دلار است. این اظهارنظر، فاصلهای معنادار با آمارهای مطرحشده از سوی نمایندگان مجلس دارد.
بررسیها نشان میدهد که سازوکار فروش نفت ایران، فرآیندی مشخص و قابل رهگیری دارد. بر اساس این سازوکار، شبکه فروش نفت، محمولههای صادراتی را فروخته و اطلاعات فروش را به وزارت نفت اعلام میکند.
وزارت نفت پس از تایید، موضوع را به بانک عامل برای دریافت ارز ارجاع میدهد. در مرحله بعد، بانک عامل با نظر بانک مرکزی، ارز دریافتی را به واردات کالاهای اساسی تخصیص میدهد. با وجود چنین فرآیندی، بهصورت منطقی باید مشخص باشد چه میزان ارز به کشور بازگشته و چه مقدار هنوز وصول نشده است.
با این حال، اختلاف چند میلیارد دلاری میان آمارهای اعلامی از سوی مجلس، دولت و وزارت نفت، نشان میدهد که گویا تعاریف متفاوتی از «ارز بازنگشته»، «ارز سررسید شده» و «ارز وصولشده» مبنای محاسبه قرار گرفته است که ابهامی بزرگ در یکی از مهمترین منابع درآمدی کشور ایجاد کرده و مشخص نیست که دقیقا چه میزان ارز حاصل از صادرات نفت به کشور بازنگشته است.
در شرایطی که اقتصاد کشور با محدودیتهای ارزی مواجه است، حتی چند میلیارد دلار اختلاف در آمار، موضوعی نیست که بتوان بهسادگی از کنار آن عبور کرد.
منبع: فارس