اخبار
فهرست نفوذ اسرائیل در چشمانداز ۲۰۳۰ بنسلمان
به گزارش خط بازار؛ درحالیکه عملیات طوفان الاقصی، عادیسازی روابط ریاض و تلآویو را متوقف کرد، این لیست نشان میدهد که پیوندهای اقتصادی، فناوری و سرمایهگذاری عربستان با رژیم، ادامه دارد.
روزنامه عبریزبان «جروزالم پست»، فهرست سالانه خود از بانفوذترین یهودیان جهان در سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد. این فهرست شامل چهرههای کلیدی اقتصادی، سیاسی و فناورانه با نفوذ جهانی است.
نکته قابل توجه امسال، ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم تعداد چشمگیری از این افراد با «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی، و دولتمردانش است. این ارتباطات از طریق پروژههای بزرگ اقتصادی، سرمایهگذاریها و مشارکتهای کلان در حوزههای فناوری، انرژی و هوش مصنوعی شکل گرفتهاند و نشاندهنده نفوذ فزاینده اسرائیل در ساختار اقتصاد نوین عربستان سعودی به رهبری بن سلمان، بهعنوان بخشی از برنامه “چشمانداز ۲۰۳۰”، است.
پیش از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ریاض و تلآویو در آستانه اعلام توافق کامل عادیسازی روابط با میانجیگری ایالات متحده قرار داشتند. دیدار محرمانه نتانیاهو، بن سلمان و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، در شهر نئوم در نوامبر ۲۰۲۰، نشاندهنده گامی اساسی در جهت اعلام روابط کامل بین دو طرف بود و جزئیاتی بیاهمیت تلقی نمیشد.
به گفته منابع اسرائیلی در آن زمان، بن سلمان آماده بود تا در کنار نتانیاهو در مقابل دوربینها ظاهر شود، اما عملیات «طوفان الاقصی» و در پی آن وقوع جنگ دو ساله اسرائیل در نوار غزه، همه رشتهها را پنبه کرد و موازنههای منطقهای را بر هم زد.
با این وجود، ارتباطات اقتصادی و فناورانه میان چهرههای بانفوذ نزدیک به تلآویو و حلقههای داخلی بن سلمان، هرگز متوقف نشد.
از «معامله قرن» تا پیوندهای سرمایهگذاری در هوش مصنوعی
«آدم بوهلر»، یکی از چهرههای برجسته در فهرست «جروزالم پست»، نمونه بارزی از این شبکۀ ارتباطی است.بوهلر، که در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ بهعنوان نماینده ویژه امور اسرای اسرائیلی در طول جنگ غزه منصوب شد، پیش از آن ریاست شرکت مالی توسعه بینالمللی ایالات متحده را برعهده داشت و عضو کلیدی تیم جرد کوشنر در مذاکرات منتهی به توافقنامههای ابراهیم بود.
بوهلر، کوشنر را در سفر تاریخیاش به عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ همراهی کرد. در آن سفر، مسیرهای جدیدی برای سرمایهگذاریهای مشترک با صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی در پروژههایی گشوده شد که دولت وقت آمریکا آنها را «پلهای صلح اقتصادی» با اسرائیل مینامید.
چهرههای سیاسی: استیون میلر و نگارش سخنرانیهای کلیدی
یکی دیگر از نامهای برجسته در این فهرست، «استیون میلر»، مشاور ارشد سیاسی دولت ترامپ و طراح سیاست جنجالی ممنوعیت سفر شهروندان شش کشور با اکثریت مسلمان به آمریکا، است. میلر همچنین نگارنده سخنرانی مشهور ترامپ در ریاض در سال ۲۰۱۷ با محوریت «مبارزه با افراطگرایی اسلامی» بود.
بر اساس گزارشهای آمریکایی، ولیعهد عربستان، در طول آن سفر، شخصاً از میلر استقبال کرده و با او دست داده است. ناظران این اقدام را قدردانی از نقش او در ایجاد «مشارکت جدید» میان واشنگتن، ریاض و تلآویو تفسیر کردند.
تجارت و فناوری: پیوند سیلیکونولی و پایتخت عربستان
در حوزههای اقتصادی و فناوری، این فهرست شامل نامهای بزرگی است که نقش کلیدی در نقشه جدید سرمایهگذاری عربستان سعودی دارند.«سرگی برین»، یکی از بنیانگذاران گوگل، در سال ۲۰۱۸ و در پایان سفر بن سلمان به سیلیکونولی با او دیدار کرد. این دیدار سرآغاز مجموعهای از همکاریها میان گوگل کلود و صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان شد.
جدیدترین این همکاریها، پروژهای با سرمایهگذاری مشترک ۱۰ میلیارد دلاری برای ساخت یک مرکز پیشرفته هوش مصنوعی در عربستان است.«مایکل دل»، بنیانگذار شرکت Dell Technologies، نیز با تقویت حضور شرکتش در عربستان از طریق تأسیس یک مرکز لجستیک در «دمام»، این مسیر را ادامه داده است.
او بهطور مستمر در کنفرانسهای «ابتکار سرمایهگذاری آینده» که سالانه توسط بن سلمان برگزار میشود و پروژههای کلان «تحول دیجیتال سعودی» در آنجا به نمایش گذاشته میشوند، شرکت میکند.
«مارک بنیوف»، مدیرعامل Salesforce، هم در همین راستا قرار میگیرد؛ شرکت او از افتتاح یک دفتر مرکزی منطقهای جدید در ریاض و همکاری با IBM برای ایجاد یک مرکز عالی فناوریهای هوش مصنوعی در پایتخت عربستان سعودی خبر داده است.
سرمایهگذاران، رسانه و فضای ابری: آکمن، الیسون و بلومبرگ
در میان نامهای قابل توجه دیگر، میتوان به «بیل آکمن»، میلیاردر یهودی آمریکایی و بنیانگذار پرشینگ اسکوئر، اشاره کرد. آکمن در طول جنگ غزه، حمایت خود از بازارهای اسرائیل را از طریق سرمایهگذاریهای مستقیم افزایش داد.
با این وجود، وی دعوتنامه رسمی مقامات سعودی برای شرکت در طرح سرمایهگذاری آینده (برنامهریزیشده برای پایان اکتبر) را دریافت کرده و قصد خود برای سفر به عربستان و مشارکت در این طرحها را اعلام نموده است.«لاری الیسون»، بنیانگذار اوراکل، نیز با همکاری راهبردی با دولت سعودی در صدر این فهرست قرار دارد.
اوراکل اولین منطقه ابری (Cloud Region) خود را در جده در سال ۲۰۲۰ و دومین منطقه را در ریاض در سال ۲۰۲۴ با مجموع سرمایهگذاری بیش از ۱.۵ میلیارد دلار راهاندازی کرد و اکنون در حال آمادهسازی برای ایجاد منطقه سوم در پروژه نئوم است. الیسون از خریداران بخشی از پلتفرم چینی «تیکتاک» در آمریکا است که هدف اصلی آن، محدود کردن محتوای دیجیتال حامی فلسطین در این شبکه اجتماعی است.
«مایکل بلومبرگ»، بنیانگذار بلومبرگ الپی، از طریق همکاری بلندمدت با گروه تحقیقات و رسانه سعودی (SRMG) برای راهاندازی پلتفرم «تجارت شرق با بلومبرگ»، روابط نزدیکی با عربستان سعودی ایجاد کرده است.
گزارشها حاکی از آن است که دیدار دوستانه بلومبرگ با بن سلمان در سال ۲۰۱۸ در کافهای در نیویورک، منجر به راهاندازی یک برنامه آموزشی رسانهای مشترک میان بلومبرگ و بنیاد میسک شد.
از نویمن تا زاکربرگ: حضور گسترده اسرائیل در ریاض
«آدام نویمن»، تاجر اسرائیلی و بنیانگذار WeWork، برجستهترین نام در زمینه ارتباط مستقیم با اسرائیل است. نویمن که اکنون مالک زنجیره مسکونی Flow در ریاض است، بهعنوان “مقیم دائمی بین تلآویو و ریاض” توصیف میشود.
در جبهه فناوری، نامهای بزرگی چون «سم آلتمن» (مدیرعامل OpenAI) و «مارک زاکربرگ» (مدیرعامل Meta) نیز از طریق همکاری با شرکتهایی چون Human و Grok در پروژههای هوش مصنوعی عربستان حضور یافتهاند. این امر نشان میدهد که این کشور به کانونی اصلی برای مدلهای پیشرفته محاسباتی و هوش مصنوعی غربی-اسرائیلی تبدیل شده است.
پیامدهای نفوذ اقتصادی و همگرایی منافع
این شبکه گسترده از روابط میان بن سلمان و چهرههای برجسته یهودی در عرصههای مالی، فناوری و رسانه، نشاندهنده تبدیل عربستان به یک قطب نفوذ اقتصادی است که بهطور مستقیم با محافل آمریکایی-اسرائیلی مرتبط است.
درحالیکه عربستان تلاش میکند، خود را بهعنوان یک قدرت منطقهای مدرن معرفی کند، نقشه شرکای آن بهوضوح نشان میدهد که اقتصاد نوین سعودی، تحت چتر «چشمانداز ۲۰۳۰»، در حال شکلگیری است؛ اقتصادی که منافع آن با منافع نخبگان یهودی-آمریکایی در حوزههای فناوری، سرمایهگذاری و رسانه همگرا است.
بنابراین، فهرست «جروزالم پست» صرفاً یک رتبهبندی نمادین نیست؛ بلکه بازتابی دقیق از منافع درهمتنیده میان ریاض و تلآویو است که توسط افرادی نمایندگی میشود که نفوذ واقعی در شکلدهی به مسیر اقتصاد جهانی – و مسیر عادیسازی روابط که فعلاً به تعویق افتاده است – دارند.
منبع: فارس